“ Kurrë nuk do të harroj atë pamje të veçantë në të hyrë të
Tepelenës në pesë të buzëmbrëmjes, ndërsa dielli po
ulej në perëndim.”
Dielli po perëndon përtej malit,
E Vjosa vjen me valë të egërsuara;
Hijet e natës po mbulojnë dhenë.
Tek rusej me kujdes tërthores thikë,
Haroldi pa, si meteor në qiell,
Xhamitë e ndritura të Tepelenës,
Dhe muret e kalasë përmbi lumë.
Sa qasej ndjente zhurmë luftrash,
E cila shtonte flladin vajtimtar të gykës.
Bajroni, nga “Çajld Harold”
… Është një vend, burrash t’egër…!
Do të kthej unë syt e mi,
Ku rron shqipja me dy krerë.
Skënderbeu ka lind aty…!
N’atë vend kam për të shkuar,
Në Ballkan në Arbëri,
Ku të vdekurit që kanë luftuar…
Kanë mbetur në …Histori…
Të rrept bijt e Shqipes ishin,
Të rrept vetëm për Atdhe…!
Çudi ishte me shqiptarin :
-“ Besa tyre- baraz vdekje…
… Edhe vdekja si me le´…!”
Ku ka luftaur Skënderbeu ,
Lindin vdesin trima prapë !
Mikpritje , besë, trimëri…
Tre virtute kudo pashë.!
Bajroni i befasuar ,
Kur nga larg pa Tepelenën.
Kalaja e zbukuruar…
Dhe xhamit që “kapnin qiellin”.
Tepelena përmbi lumë,
Pashë pallatin që shkëlqente !
Oborrin me armatime,
Sikur ishte gjëndje lufte !?
Luani i Epirit do më presë,
Në Tepelenë, në sarajet e tij…
I thoshin “Pasha i Janinës”,
Famë e tija, s’kishte kufi…
Çohadarët na prinë përpara,
Në ca rrugë harqe dhe porta,
Në sallone shtruar me sixhade,
Erë barruti, në mur shqota!?
U çudita ç’farë madhështije ?
Kur Pashai doli përpara .
fjalët që më tha në hyrje :
-“ Sikur foli Perëndija…” !
Pastaj kur më hodhi dorën,
…Sikur ish babai nga varri …?
Zëri i tija sa më kumbonë,
Edhe sot” jehon nga mali”…!
Nderin ma bëri të madh,
Në sallonin madhështor,
Shtruar mermer dhe fildishë,
Tavani ishte përrallore !?.
Mendoja, pritje fetare…!
Andej nga kishte fermanë .
Aty s’kishte punë feje,
Pashai se përfillte fare …!?
Përshtypjet nga pritja e madhe,
Bajroni i shkroi në letër ,
Ja dërgoj nënës në vargje ,
Këtë pritje s’e kish parë…!.
Bajroni në ÇAJLD HAROLD,
Ka shkruar shumë hollësi,
Në a’të pritje madhështore,
Ç’ tha Bajroni e ç’tha Ai ?
35 vjet i trondite,
Themelet e Portës së Lartë,
Famë e tija në botë përhapet,
nga Bajroni si shkrimtarë…
Ca e lavdëronin shumë,
Porta e Lartë bënë kritika,
Po, Pashai nuk bëhesh “mashë”,
Ndaj Fuqive të Mëdha…!
Ca i thonë Pashait satrap,
Ca të tjerë gjakësor…
… Me Ferman të Portës Lartë:
“- Rebel” Pashën e damkon…!
… Hëm strateg si Pjetri i Madh,
Kurrë Pashai “ s’u kap te çarku” !
Dinakërija zanat i rrallë,
dhe tiranë si Meterniku…!
Historija 200 vjeçare …
E ka vënë në vend të vet…
Kish të tjera dhe fjalë të tjera…
Po Luan i Epirit mbetet…
Një Pasha…Edhe mizor…
Një Pasha…Edhe i drejtë…
Që ndryshon dhe nga të tjerë…
Nga Pukëvili ndryshon krejt…!
Pashai deshi popullin grekë,
E perkrahu për Pavarësi.
Gjithë shqiptarët u rreshtuan,
Suli, dhe Marko Boçari.
Sulltani u tërbua fare,
Dërgojë Hurushid Pashën
Mijra dhe mijra taborë,
Për të rrethuar Iç- Kalanë !
Ali Pasha qëndroi trimë,
Asnjë here nuk bëri: -OH !
Trupi ngeli në Janinë ,
Koka në Stamboll i shkoi !?
Xhorxh Bajroni kur dëgjojë,
Se Pashait koka ju pre !
Protestë gjithandej dërgojë,
…Portë e Lartë, është në shpërbërje !
Londra emëroj Bajronin,
Si përfaqësues në Greqi,
Po Bajroni do ndihmonte,
Kush luftonte për liri…
Xhorxhi me botë të madhe…
…Kush lufton për drejtësi,
Ndaj Shqiptarët shumë i deshte,
Në beteja s’bënin drredhi…!
Ndonse ishte i sëmurë,
Bajroni nuk hoqi dorë,
Me sukses dhe në satirë
“Kohë e bronzit” e arirë…!
Edhe “ Nusja e Abidosit”,
Eshtë poema shumë tragjike,
Kanë bërë Bajronin poet,
Që t’a kenë lakmi të gjithë.
“Don Zhuani” si roman,
Shkruar në vargjet e tij.
Si dhe “Ishilli “ me famë,
Perfunduar në Mesolongji.
Shumë e shumë vepra të tjera,
Edhe“Çajld Haroldin “ e madh .
I ka ndritur pena e tija,
Shqiptarin e bënë me famë.
Bajroni i ka kënduar,
Detit dhe shumë herrë ati…
Sa Pushkini atij i thoshte :
– “ Xhorxhi është poet deti …! ”
Xhorxh Bajroni është i pari ,
Si Lord dhe Poet i madh
Që erdhi në Shqipëri !?
200 e ca vjet më parë…
Dy vjet pas Ali Pashait,
Në moshë të re vdiq Bajroni,
Me të qarë shqiptarë e grekë ,
E përcollën tek vatani !…
Ali Pashë Tepelena
