Piktori i njohuri erdhi në zyrë një mëngjes të vakët shtatori. Sy të vegjël, të ujshëm, flokë të rralluar gjysmë të thinjur, nofulla e poshtme pak e dalë, duar të luhatshme si shtojca të gjalla. Pata vizituar ekspozitat e tij. Pamjet fluide, disi të mjegulluara, kontrastet, ngjyrat e vrara ishin mbresëlënëse. – Ju lutem më kushtoni pak kohë? – kërkoi përulësisht. – Patjetër, – i thashë. Buzëqesha t’i hiqja drojën, i dhashë urdhër inspektores së shërbimit të mos fuste njerëz, mbylla derën. Hyri direkt në temë. Mbase për të kursyer kohë. – Veda është gruaja e dytë. Më parë kam qenë martuar me Blerina Seserin. Dashuri e hershme e rinisë. Ajo e kuptonte pikturën, mbrëmjeve hidhte krahëve penjuarin, vinte në studio, sodiste orë të tëra skicat. Unë humbisja mbi telajo. E gjeja në gjumë me dorën jastëk nën kokë. Leshrat e florinjtë hapërdarë çarçafëve më kujtonin pëlhurat e Van Gogut. Kthehesha në studio, merrja pajisjet, vizatoja nxitimthi duart, llërat, gjinjtë, pjesën fundore të kofshëve, ovalen e përsosur mes këmbëve. Bleri më dehte me magjinë e formave. Radhiti mbi tavolinë vizatime nudo. Hire femërore brilante, trup i latuar, lëkurë e mëndafshtë, këmbë të plota, gishtërinj ngjyrë trëndafili, gjinj të ëndërrt. Më erdhi zor t’i shijoja më gjatë, ngrita sytë. I lexoi menjëherë pyetjet memece.- Një mesnatë u zgjua, pa bojërat, penelat, mbylli këmbët, mbuloi gjinjtë me këmishën e natës, ia krisi të qarit. E pamundur ta qetësoja. Rrezet e para të agimit përkëdhelnin bebëzat ende të ënjtura. Qysh nga ajo natë refuzoi shtratin bashkëshortor, ndërpreu shëtitjet çift të dielave, vizitat prindërve. Rrëfimi pulsonte jashtë tij, si të qe engjëll i pafaj, kredhur në vetmi të plumbtë.- Grindej gjithnjë e më shpesh. Gota pijesh të forta, shishe të gjysmuara, pjata mezesh të paprekura ndotnin peizazhin e dhomës së gjumit. Por edhe pse dehej, kthente shpinën, përbuzte hapur, imazhi i saj më trondiste gjithsaherë. Askush nuk foli hapur për vizitat e fshehta të meshkujve. As qe nevoja. E pranova pa dëshirë të vërtetën poshtëruese me shpresë se do të ktheheshin kohët e arta, pamjet magjike në shtrat, derisa një pasdite s’e gjeta në shtëpi. Ikja e saj krijoi boshllëkun e llojit që lë pas vdekja. Në gjyq nuk e fshehu të vërtetën.“ Shpaga e martesës ”,– i deklaroi trupit gjykues me sytë ngulur profilit tim në sallë. U mbush me frymë, si të nxirrte një pjesë të dhunuar mizorisht nga gruaja e parë. – Vedën nuk e ngroh emri im, as pikturat, transferimi në qytet lidhet me prestigjin e familjes, – u ngut të përfundonte si të kujtohej për arsyen e ardhjes aty. Duart vazhduan edhe ca të shpreheshin me gjuhë të fshehtë shenjash. Veda punonte mësuese në Golikun e largët, mes malesh palosur radhë si pleq të gërmuqur. Përçapjet për afrim kishin rënë në vesh të shurdhër. Në morinë e kërkesave m’u duk rast i spikatur… Mbrëmjen e fundit të tetorit, tringëllima e ziles elektrike prishi heshtjen e shtëpisë. Në prag Veda pak e druajtur, pas saj i shoqi me pakon katërkëndëshe të mbështjellë nën sqetull. Mirëserdhët, – i priti buzagaz gruaja. Urdhëroni, – bëra unë detyrën e zotit të shtëpisë. Koci çmbështolli mbulesën e larushitur me njolla të lehtë boje, hapi tablonë e sapo punuar mbi tavolinë. Tisi kaltërosh i muzgut veror mbi liqen zinte pjesën më të madhe të vizatimit, anash re gri dhe rozë kacavirreshin gjunjëve të malit. Silueta e një çifti të rinjsh pranë bregut projektohej e amullt në ujë. Tabloja e të dashuruarve me dritëhijet fine, format e çrregullta, radhitej ndër punimet e tij më të arrira. Dhuratë më të bukur nuk kam marrë ndonjëherë, – e falënderova sinqerisht. Më shpëtuat nga sikleti, – tha Veda, – sado u munduam, para teje askush nuk na e vuri veshin. Asnjë shpërblim nuk është i mjaftueshëm për ju, – shtoi Koci, – thjesht diçka simbolike, – tregoi modestish më kokë pikturën. U ngrit, zuri vend përballë dritares. Këtu qenka vërtet bukur! – tha i mahnitur nga pamja e parkut mbuluar me të gjitha nuancat e vjeshtës, – e verdha është shpirti i kësaj stine të bekuar. Nëse më lejoni ndonjë mbrëmje dua ta vizatoj këtë magji. Me kënaqësi, – pranova, – e keni në dispozicion. Vështirë të hedhësh në telajo hiret e liqenit në vjeshtë, – meditoi. Syri kap pafund variante të kaltërsisë, e pamundur të kapësh saktësisht ngjyrën e ujit. Dikur një piktor i huaj tentoi ta vizatonte. Nuk ia doli. Mori nuancash të bruzta i zinin vendin njëra-tjetrës, ngjyra e zgjidhur si më e përshtatshme dilte jashtë loje pas dy sekondash. Ky liqen nuk pikturohet- përfundoi i mallëngjyer. Në përshkrimet e piktorit natyra rrëfente anën e padukshme, syri i zakonshëm nuk mund ta shohë. Si asnjëherë më parë ime shoqe sodiste pamjet e fundit të ditës, të cilat Vedës nuk i bënte kurrfarë përshtypje. Koci vari tablonë në mur majtas derës së kuzhinës – Këtu shkon me orenditë, – tha. Në ikje ktheu sytë ta shihte për herë të fundit. Ditën e krishtlindjeve trokiti sërish në derën e shtëpisë sime. – Ku i keni penelat? – e pyeta gjysmë me shaka. – Oh, nuk erdha për atë punë, – u përgjigj në mënyrë konspirative. Përmes kuadratit të derës bashkë me të hyri një copëz dhjetor. Era përkulte pemët e rrugës mbuluar me dimër, akulli shkëlqente si i lyer me gjalpë. Ditë të tilla të bëjnë të mendosh sa mikroskopik është njeriu në botën e madhe. – Nesër hapet ekspozita kolektive e sezonit vjeshtor, – tha Koci me zë paksa intim, – Tabloja e të dashuruarve është perla e punimeve të mia. Sytë e ujshëm më ndiqnin me ankth, si ditën kur kërkoi transferimin e Vedës. E njëjta pamje e përvuajtur, i njëjti shikim servil, thua prej meje varej një pjesë thelbësore e jetës. Sjellja e zakontë prej njeriu të rëndësishëm kishte firuar. I zgjata kornizën pa hezituar. – Nja dy javë sa zgjat ekspozita, – buzëqeshi pakëz. U largua i lumtur me tablo nën sqetull. Vështrimi i lagësht më shoqëroi, derisa u zhduk kthesës përfund shtëpisë. Njolla e hirtë në mur mbeti gjatë bosh. E takoja shpesh. Përshëndeste ftohtë, nganjëherë bënte sikur s’vinte re, duart nuk i dridheshin më. Ime shoqe këmbënguli ta kujtoja. – Ndoshta ke harruar, – i thashë. Mërmëriti nëpër dhëmbë diçka gjysmë shfajësim, u largua shpejt si dikush mbytur në punë. Ditët që erdhën s’foli më, si të mos ishim njohur kurrë. Pothuaj e harrova Tablonë e të dashuruarve. Rasti e solli ta hasja në hollin e një hoteli në periferi të qytetit. Lyer me vernik brenda kornizës së praruar ngjyrë ari, mezi e njoha, siç ndodh rëndom kur takojmë pas shumë kohësh mikun e vjetër. Intuita u zgjua e para. U ndjeva keq, mandej më shkrepi ta blija.
