ANISA MARKARIAN
PORTAT E QIELLDETIT
Mistrali i kishte dhënë rërës ngjyrëmjaltë një lustër të kadifenjtë. Rrafsh me vijën e horizontit, ca valë përtace shkumonin kurmin. Çuçurinin me njëra-tjetrën e fërfëllinin. Trumat e pulëbardhave kishin skalitur përgjatë bregut një shëtitore gjurmësh majëholla. Mbi çdonjërën prej tyre, cipa kristalore e brymës kishte thurur dantella të çmuara. I vonuar në kushedi ç’trafik ajror a hekurudhor, dielli vetullkuq flakëroi më në fund peizazhin bregdetar. Dita e Kryemotit do të ishte e butë. Të njëjtin ogur përçonte edhe qielli – kishte pamjen e një qumështori. Në çdo dy peta dritë, një shtresë resh kajmaklie. Në plazh u dhanë gostarët e parë. Ca të ënjtur nga të ngrënat e festës, ca të ngritur mahmur. Të shkujdesur e të zhvullnetur përparuan drejt buzëdetit për të shkrydhur këmbët e flladitur sytë. Shkelën shëtitoren e pulëbardhave, shpleksën dantellat e kristalta, shkërmoqën petat e çartuan için. S’mund t’u vihej faj. Natyra i kishte ekspozuar kryeveprat e saj në banakun e vlerave jetëshkurtra. – Ç’të jenë vallë?! – pyeti befas dikush dhe mbajti hapat. U stepën edhe të tjerët. Mbi rërën e lagësht, m’u përpara syve të tyre, lartoheshin ca forma të thjeshta. Thjeshtësia e pazakontë i bënte enigmatike. Kush i kishte projektuar? Për ç’arsye? Përse i kishin vendosur pikërisht aty? – Me gjasë, janë porta… – hamendësoi një burrë shtatlartë. – Portaaa??! – u habit një vajzë me tuta sportive. –
Hera e parë që po i shoh. – Me siguri, i kanë ngritur pas mesnate, – foli një peshkatar në pension. – Çdo kryevit ka çuditë e tij. U mësuam, tashmë. Nuk përbëjnë ndonjë ngjarje. – Më falni, por unë s’mësohem dot, – ndërhyri një sirenë flokëgështenjë. – Çuditë më lënë gjithnjë gojëhapur. Në rastet më fatlume, edhe më mahnisin. – Sepse çuditë kanë brenda mister e magji, – saktësoi një grua. – Ta ka ëndja t’i zhbirosh! – dhe u shkeli syrin. – Jo gjithnjë arrijmë t’i zhbirojmë, zonjë. Çuditë e pashpjegueshme marrin emrin mre-ku-lli, – rrokjezoi ëndërrimtar një i moshuar. – Sipas jush, jemi përballë një çudie a një mrekullie? – i vuri në sprovë sportistja. I kapi të papërgatitur. Ato forma të thjeshta e të bardha përfaqësonin një rebus të pazbërthyeshëm. Nëse ishin porta, ku të çonin? Kush kishte të drejtë t’ua kapërcente pragun? Ç’dokument nevojitej për t’u hedhur përtej? A do t’i mirëprisnin banorët e matanshëm? – Mendoj se kemi të bëjmë me një mrekulli, – tha i moshuari e ra në gjunjë. – E pamundur! – iu kundërvu shtatlarti. – Ç’të shtyn të pohosh një gjë të tillë?! Përpara portave, shtjella e kureshtarëve sa vinte e trazohej. Dallgëve të turmës u bashkangjitej e njëjta pyetje: janë porta të vërteta apo iluzion optik? Meqenëse shumicës ende s’i kishte dalë pija, me shumë të drejtë mund ta quanin një rreng festiv. – Hidhini sytë atje tej! – i urdhëroi i moshuari. – Çfarë shihni? Matanë portave, në thellësinë mjegullore të horizontit, shquhej mirazhi i një qyteze të argjendtë. Çatitë e shtëpive dhe rrugët i kishte mbuluar një pluhurizë dëbore. Të lartë e të bardhë, tymarët shpërndanin në ajër fjolla kujtimesh të vyera. – Kush kalon vijën e portave, rigjen fëmijërinë, – pëshpëriti sirena e mallëngjyer. Kishte njohur qytezën e saj të lindjes. Të njëjtën bindje krijuan edhe të tjerët. Çdokush sipas mënyrës së vet; çdokush qytetin e vet të argjendtë.
I moshuari kishte plotësisht të drejtë: ndodheshin përballë një mrekullie. Më saktë, përballë Mrekullisë! Por nuk u dëgjuan klithma lumturie. Nuk u panë as lot e as blatime. Portat e qielldetit s’po joshnin kurrkënd. Edhe më keq, fakti se mund të ktheheshin mbrapsht në kohë i kishte përçarë. Pala e parë e gostarëve s’kishin më durim të rijetonin fëmijërinë – të rimësonin gjithçka nga e para?! Të dytët s’kishin pasur kurrë fëmijëri e s’ua bënte zemra të shtireshin. Të tretët, skeptikë që në lindje, s’besonin se mund t’u jepej vërtet ajo mundësi – mrekullitë ekzistojnë veç në lutjet e njerëzve. Pala e katërt përmblidhte të rrahurit me vaj e uthull. Mundësinë për të kapërcyer pragun e portave e quajtën një fat të rrallë dhe vendosën ta vinin në ankand. Ia “falnin” shancin kujt ofronte çmimin më të lartë. – Eeej, eeej! – thirri burri shtatlartë. – Mos u largoni kaq shpejt, bre! Nuk ia vuri veshin kush. Tashmë, u kishin kthyer kurrizin portave. Ecja buzë detit u kishte hapur oreksin. Nxitonin drejt gostish të reja. – Pfff! Ç’makutë mban kjo tokë, – mërmëriti ai tek u hidhte një vështrim përçmues. Përtej pragut të portave, të mbështjellë në një vello mjegulle, dy silueta njerëzore të kapura dorë për dorë marshonin drejt qytezës së argjendtë. Sa më thellë përparonin, më të vagullta u bëheshin trajtat. Pas pak, askush s’do të mund t’i shquante më. Ç’rëndësi kishte? Mbi valët londitej sirena, mes reve prehej i moshuari.
