Kush do ta kishte besuar se mund të mbesim edhe pa kujtime… Gjatë gjithë jetës pësojmë humbje të mëdha; ndeshemi me humbjen e njerëzve më të afërt; me dështime profesionale apo të jetës personale, por përsëri kemi një kujtim që na lidh me gjithçka që na ndihmon ta kthejmë kokën pas e të kujtohemi për të shkuarën.
Një pjesë e mirë e së shkuarës sime, sot u përmblodh në një stol të vetëm, të punuar me dorë, ku deri 5 vite më parë, gjyshja ime e ndjerë mbante paketën e cigareve dhe tavllën e duhanit. Deri përpara disa vjetësh aty ka jetuar ajo…prindërit e mi, motra e vëllai im, unë…e deri para pak ditësh, i fundit që mbylli derën pa derë ishte xhaxhai im, për t’i kthyer pronën ish- pronarëve që u takon me ligj. Shumë njerëz me histori të ngjashme me atë të familjes sime, sot vuajnë nga mungesa e një strehe për të futur kokën. Më dhimbsen shumë… për pikat e shiut që pluskojnë në mushamatë e çadrave të improvizuara, për nxehtësinë e diellin që përcëllon mbi kokat e fëmijëve e të gjyshërve…. për pasigurinë e jetës së tyre në vazhdim… më dhimbsen edhe përmbaruesit që për një shifër qesharake duhet të shndërrohen në “xhelatë” për hallexhinjtë e të pashpresët… Më dhimbsen edhe pronarët legjitimë që janë endur pambarimisht nëpër zyra për të marrë atë që u takon….më dhimbset vetja ime…që udhëtova sot për të parë për të fundit herë banesën, ku u linda dhe u rrita, oborrin e vogël, ku në fëmijërinë time, kacavirresha në një pemë fiku, ku as ajo nuk ekziston më…rrugicën e ngushtë që më përcillte çdo mëngjes drejt gjimnazit “Gjergj Kastrioti” në Durrës e më priste çdo pasdite, shpesh herë pa drita, pasi kthehesha nga përvoja ime e parë e punës, në të vetmen radio të kohës në qytet. Ngjita shkallët e vjetra që sot m’u dukën edhe më të vjetra, ndoshta edhe prej gjurmëve të lëna nga pisllëku, suvatë e gëlqerja e gërryer. Ne nuk kemi pasur kurrë çelës për shtëpinë, sepse aty ishte gjithnjë dikush që të priste…Dera jonë ishte e hapur…madje as natën nuk e kyçnim, kurse sot nuk kishte nevojë as ta hapte e as ta mbyllte njeri….në vend të derës ishte një vrimë e stërmadhe e zgafulluar që në të njëjtën kohë të ftonte të hyje brenda me emocion, por edhe të ngrinte mu aty përpara me një dëshirë për të ikur turravrap e për të mos u kthyer më kurrë. Por unë nuk mund të ikja nga banesa, ku erdhi për herë të parë abonimi i revistës “Yllka” që më nxiti dëshirën të mësoj të lexoj e të shkruaj para se të nisja klasën e parë; aty ku im vëlla më mësoi përdorimin e stereos së parë e më dha kasetën e parë të “The Doors”, aty ku lexova për herë të parë, “Dashuria në kohërat e kolerës”, aty ku shkruajta modestisht rreshtat e parë, aty ku u komentua ligjërata ime e parë në radio dhe televizion; aty ku u përvijuan dashuritë e mia të para platonike për personazhet e posterave që ngjisja pa ndrojtje në dhomën e prindërve të mi… Aty nisi edhe ëndrra ime për t’u bërë personazh i njohur i ekranit, kur shihja spektaklet e para të viteve ‘90…qëroja sytë në “Lurën” bardh e zi për të shquar me kujdes veshjet e ndritshme të balerinave, për të kuptuar batutat plot humor të Krastës… e për të thënë me vete: “Një ditë do të jem edhe unë brenda asaj kutie magjike”.
Hyra në dhomën e prindërve… ende nuk e besoj dot që nuk është më aty. Kur vizitoja xhaxhain, hyja shpesh dhe në fraksion sekonde, kujtoja me detaje jetën time aty brenda, kur përgatisja mësimet e i përsërisja me zë të lartë para pasqyrës për të testuar veten nëse i mbaja mend apo jo. Pastaj hyra në kuzhinë, aty ku kisha parë festat modeste të adoleshencës së vëllait tim, me dritaret e mbuluara me batanije e çarçafë, e më pas edhe festat e mia me shokët e gjimnazit…por nuk gjeta asgjë, përveç stolit të gjyshes sime, të cilin e pastrova me kujdes për ta ruajtur midis sendeve personale të familjes sime. Aty kemi pritur shumë njerëz për gëzime e ngushëllime, por nuk kishte mbetur më asgjë përveç disa mureve të vetmuar që dikur i zbukuronim me pikturat e dajave e që sot duket sikur përloten bashkë me mua… Dola në ballkon, vendin e preferuar të fëmijërisë, ku bashkë me motrën luanim “shtëpiash”…në shtëpinë që kurrë nuk na shkonte ndërmend se nuk ishte e jona, por as aty nuk kishte mbetur asgjë, përveç tullave të kuqe, në njërën prej të cilave vite më parë, kisha gdhendur inicialet e mia, pa e ditur se më vonë do t’i jepja shumë rëndësi kultit të individit. Nuk ishin më as jastëkët e vegjël, mbi të cilët rrinim me orë, pasi u mësuam të pinim kafen turke me babin dhe gjyshen… nuk ishte më as govata e vjetër, që e përdora si dërrasë të zezë për t’i mësuar motrës shkronjat e shqipes.
Aty nuk kishte mbetur më asgjë, përveç dy fqinjëve që jetojnë ngjitur e që po bëhen gati të shpërngulen edhe ato; por unë nuk pata guxim të trokas në derën e tyre…nuk dua ta shoh edhe banesën e tyre të zbrazur e pa jetë. Dua të mbetet një kujtim për mua, në mos shtëpia ku linda dhe u rrita, të paktën ajo e teta Ditës dhe teta Lilit, që në kulmin e varfërisë së tyre, si çdo familje shqiptare, ruanin për mua mollën më të madhe e më të mirë…më merrnin me vete në kinema e teatër dhe përsërisin me dashuri sa herë më shohin: “Ti je edhe goca jonë”. Tani unë nuk kam më asgjë, madje as adresën, që pavarësisht se prej vitesh jetojmë në Tiranë, për hir të nostalgjisë, shkelëm edhe ligjin, duke mos deklaruar vendbanimin e ri… Bëra çdo herë të nevojshme dyzet kilometra rrugë për një certifikatë a çdo dokument tjetër, sepse unë isha durrsakja e lagjes që mbante emrin e “Sefer Efendiut”, një durrsaku të vjetër e të njohur në të gjithë Shqipërinë. Prej tij më njohën në Sarandë, në Shkodër… kudo në Shqipëri, ku kam shkelur për shkak të punës. Tani nuk më ka mbetur shumë. Janë lotët e mamit, të “tironces” së vjetër, por që gjithmonë deshi dhe adhuroi Durrësin, së cilës duhet t’i them: “Mos u mërzit, ne kemi stolin, fotot e fundit të apartamentit, para se ta dënojnë me vdekje dhe këtë shkrim që do të mbetet më i dashuri i të gjitha kohërave për mua”. Jam e lumtur që im atë nuk rastisi këto ditë në Shqipëri! Do të ishte edhe më e tmerrshme për durrsakun e vjetër.
T’i gëzoni pronat ju që i morët! U bëfshi me strehë edhe ju që nuk keni ku fusni kokën! U bëfshin bankat zemërgjera e i lirofshin kreditë! Njësoj do jetë! Dikur i dhatë shtetit qira, po ju nxorën jashtë si bagëti…tani, në rastin më të mirë do të vuani çdo ditë me shqetësimin e datës 15, kur do t’ju telefonojnë e me mirësjellje do ju thonë: “Jemi nga banka, këstin ju lutem”, e në rastin më të keq, as nuk dua ta mendoj që çdo ditë në gazeta do të lexoj, se Filan Fisteku dënoi veten me vdekje, se nuk kishte ku të fuste prindërit, gruan apo kalamajtë. Ndërsa kujtimet e mia vdiqën! Mbeti një stol i vjetër që papritur u bë objekti im më i dashur, disa foto të asaj që dikur ishte shtëpia ime dhe një artikull në gazetë. Lum si unë që edhe pse pak, shpëtova diçka.