Kryetari i PSD-së, Skënder Gjinushi, në intervistën për “Telegraf”, pranon hapur, që kushdo Kryeministër shqiptar, që të ishte, do të pranonte propozimin e SHBA-ve, për t’u bërë aleat në shkatërrimin e armëve kimike. Nga ana tjetër, zoti Gjinushi pohon se, opozita ishte e mirinformuar nga SHBA-të, kishte dhënë “Po”-në e saj, sepse një operacion i tillë kërkonte konsensus politik. Sipas Gjinushit, qeveria gaboi në menaxhimin e arritjes së konsensusit me popullin në kohë dhe në mënyrën sesi e bëri. Sipas “Gjinushit “JO”-ja nuk do të ndikojë në marrëdhëniet SHBA-Shqipëri, pasi “JO”-ja nuk është antiamerikanizëm. Pozitivja dhe era e re e demokracisë, e protestës qytetare, sipas Gjinushit, është se populli mori pjesë dhe përcaktoi në vendimmarrjen e qeverisë. Ndërsa për mospërfshirjen e aleatëve në qeverisje, Gjinushi pohon se Rama nuk e ka respektuar marrëveshjen, dhe shton, se nëse nuk respekton aleatët, nuk je afatgjatë në pushtet.
Prof. Gjinushi, “JO”-ja e Kryeministrit Rama, për të mos lejuar armët kimike në Shqipëri, u shërbeu qytetarëve, por, njëkohësisht, politika shqiptare nuk u tregua e aftë që të menaxhonte këtë situatë, në raport me marrëdhëniet me SHBA-të. Ju çfarë mendimi keni?
– Të flasim njëherë, për anën pozitive të ngjarjeve që ndodhën. Pozitivja është që është që tani thonë ato që PSD-ja i ka ngritur me kohë, që në demokraci, në fund të fundit, është populli ai që vendos. Dhe nuk vendos njëherë në katër vjet me votë, por vendos edhe nëpërmjet protestave, në çdo kohë, sa herë që qeveria, pushteti abuzon me votën e marrë. Pra, është populli rregullatori kryesor në denoncimin e skandaleve të mëdha, apo në korrigjimin e gabimeve dhe devijimeve të mëdha, që mund të ketë një qeveri. Prandaj, të gjitha ata, që janë lodhur, sa kohë që në pushtet qeverisi Berisha, të flasin për legjitimitetin e protestave, apo janë lodhur deri në makabritet, duke justifikuar edhe vrasjen e 21 janarit, apo duke deklaruar që pushteti është legjitim, dhe, për sa kohë është legjitim, mund të vjedhë, mund të vrasë, të abuzojë, të shkelë Kushtetutën, duhet të presësh zgjedhjet për ta hequr, të gjithë këta, këto ditë, u detyruan t’i lëpijnë thëniet e tyre. Dhe e bukura, është që edhe më entuziastët, u bindën çfarë është qeveria e re, sepse shqiptarët, për herë të parë protestojnë për një çështje konkrete dhe arrijnë ta realizojnë, sepse qeveria i dëgjon. Kjo opozitë e tanishme e të tjerë, prapë duan ta quajnë si arritje të tyre. Këtu kemi të bëjmë me një vetëdemaskim të pseudo-analistëve, të gjithë atyre, që në fakt janë tellallë të pushteteve, apo të klaneve mafioze politike, të gjithë atyre që kanë dashur të mbulojnë skandalet e Berishës, të qeverisë që ra, madje, edhe duke iu kundërvënë protestave popullore, haptazi, në çdo kohë. Dhe ne, si PSD, debatin e kemi jo vetëm me këta, por edhe me aleatin tonë, sepse nën presionin e këtyre deformuesve të opinionit publik, të klaneve që janë pas tyre, edhe të ca “përfaqësuesve” të faktorit ndërkombëtar, edhe PS-ja u ndodh në dilemën, nëse duhet të ishte destruktive apo konstruktive në pozicionin e vet, kur e ka patur përherë detyrimin që të mbrojë të drejtat themelore të shqiptarëve dhe të ndal, me mjetet demokratike, abuzivizmin e qeverive, deri në dorëheqjen e tyre, pa pritur zgjedhjet. Ne humbëm 8 vjet, vetëm prej faktit, se nuk kuptojmë, që rregullatori kryesor në demokraci është populli në protestë, i mbështetur edhe nga opozita, kur kauza e tyre është e drejtë. Së dyti, këtu kuptuam prapë, sa banale kanë qenë tezat, se opozita politizon, apo çpolitizon.
– Doni të thoni rolin që duhet të luajë opozita në protestat popullore?
– Ngjarjet e mëdha janë politike. Qoftë një skandal i madh, qoftë një vendimmarrje e rëndësishme, sikurse pranimi ose jo i armëve kimike, sepse si qeveria, që do marrë një vendim, nxjerr përfitime, ose humbet nga vendimi që merr, sikurse edhe opozita, që mund të bëhet me qeverinë, apo kundër saj, nxjerr apo humbet përfitime politike. Është alogjike dhe absurde, që të thuash, që opozita kërkon të shfrytëzojë. Është logjike që Opozita shfrytëzon pakënaqësitë, momentet delikate, vendimmarrjet e mëdha, apo skandalet, por pikërisht këtu është edhe risku i saj. Nëse e shfrytëzon keq, del me rezultat negativ. Dhe e kundërta, pastaj. Është tjetër keqpërdorimi.
– Opozita e Djathtë, kishte një qëndrim të dyzuar për armët kimike, të cilët e përshtati me rrjedhën e ngjarjeve. Në këtë rast kemi keqpërdorim nga opozita?
– Konkretisht, tani, ne pamë dy gjëra të mëdha. Pamë që shqiptarët dinë të protestojnë, por e duan një tolerancë. Pra, shqiptarët dinë të protestojnë, kur janë të sigurt, që nuk do t’i vrasin. Sigurisht, në demokraci, rriskohet edhe kjo, por shqiptarët dinë të protestojnë edhe për çështjet që nuk janë të drejtpërdrejta politike dhe të organizuara nga partitë politike. E dyta, është krejt normale, që qeveria t’i nënshtrohet protestës, ose “popullit në rrugë”. E kjo nuk është logjikë rruge, por është testim që qeveria t’i nënshtrohet opinionit publik. Në fund të fundit, vendimmarrjen për një çështje shumë të rëndësishme, e merr populli, qoftë me referendum, qoftë, si perceptohet, nga vala e protestës, nga shkalla e shtyrjes, etj.. Nuk është nënshtrim i qeverisë, por është vendimmarrje e popullit. Dhe këto të dyja ndodhën tani për herë të parë, ose, si rrallë ndonjëherë në Shqipëri. Zgjidhje politike janë afruar disa herë në Shqipëri, në favor të protestuesve, i vetmi që u është kundërvënë, deri me armë, është Berisha. Iu kundërvu protestave të ‘97-s, që bazë kishin vjedhjen e votave dhe parave të shqiptarëve. Dhe, për herë të dytë, Berisha iu kundërvu popullit në protestë në 21 janar 2011, ku edhe vrau 4 demonstrues. Kjo është ajo çka entuziazmon sot njerëzit.
– Si erdhi kjo erë e re e pjekurisë demokratike, për 2 muaj?
– Motivi për të bërë protesta të tilla, ka patur edhe më përpara. Ka patur për marrëveshjen detare të Berishës me grekët, bile shitja e territorit është shumë më e rëndësishme, sepse këtë radhë, nuk do shisnim territor, por rrezikonim për ndotje, për gjëra që janë të korrigjueshme, me teknologjitë e sotme. Përkundrazi, nëse pranonim, do të forconim edhe më shumë pozitën tonë gjeopolitike, sepse do të kishim një mbështetje absolute dhe kredibilitet shumë të madh. Shqipëria do të konsiderohej si pjesë e stabilitetit rajonal dhe e paqes botërore. Kishim motiv për protesta masive çështjen e Gërdecit, 21 janarit, më pas, vrasjen e 4 demonstruesve. Më pas, vjedhjen e votave në zgjedhjet në Bashkinë e Tiranës, ku protestat nuk kishin evoluimin e duhur.
– Cilat janë argumentet tuaja, që opozita e keqpërdori protestat kundër armëve kimike?
– Protestat që organizon Shoqëria Civile nuk mund t’i kurorëzojë si frytin e saj opozita, e të përpiqesh, që të nxjerrësh Saliun në ballë. Prandaj, edhe e dëbuan, Kjo ishte gafa e saj kryesore, pikërisht, e atyre që akuzonin në ‘97-n e në 21 janarin. Saliu u dëbua jo thjesht për keqpërdorimin e protestës, por edhe çfarë përfaqëson Berisha, që donte të dilte në krye të protestës të qytetarëve. S’mund të dalë Saliu kundër armëve kimike, ndërkohë, që i ka përdorë ato. Që është vetë një armë k(o)imike e shfarosjes së masë të parave, të pronave, të votës së lirë.
– Po Kryeministri Rama e menaxhoi drejt situatën deri në vendimmarrjen e tij?
– Për të folur hapur, çdo qeveri do të ishte në dilemë, sepse një vend, apo disa vende, do ta marrin këtë barrë. Dhe, kur ta kërkon një mik strategjik, kur ke mjaft detyrime, patjetër, që atë kërkesë kryeministri do ta marrë në konsideratë dhe është normale. Ashtu, siç gjithkush kupton, që kjo do të ketë edhe kontestime, sepse është thikë me dy presa. Shqipëria nuk mund të merrte pjesë në këtë operacion, sepse kishte shumë risk, mjafton edhe nga ana e imazhit. Do të kishim një imazh pozitiv në qarqet kryesore politike. Dhe, paralelisht, do të kishim një imazh shumë negativ në popullatë dhe opinion. Do të thoshin: Në Shqipëri çmontohen armë kimike dhe larg saj, sa të jetë e mundur.
– Ku gaboi qeveria?
– Qeveria nuk gjeti kohën, mënyrën e duhur për të garantuar qoftë “Jo”-në, qoftë “Po”-në që duhet të jepte, sepse kishte një detyrim ndaj atyre që u kishte dhënë fjalën (SHBA-ve). Kur angazhohesh, duhet të jesh i përgjegjshëm deri në fund. Por, do të japësh llogari edhe para popullit, si do ta përballosh. Qeveria nuk e gjeti taktikën e duhur, ose kohën dhe mënyrën e duhur, që të ishte në rregull edhe me ata që u premtoi, edhe me popullin, për të arritur një ekuilibër të caktuar.
– Duke u nisur edhe nga fjalët e ambasadorit Arvizu, “Nëse përgjigja është “Jo”, ne do të zhgënjehemi, një ditë para se Kryeministri të publikonte përgjigjen, mendoni se SHBA-të do të ndryshojnë raportet e marrëdhënieve me qeverinë shqiptare?
– Ata që quhen opozitë sot, abuzojnë me pa të drejtë. Maxhoranca nuk i ka asnjë borxh opozitës, as për mungesë transparence, dhe as për asgjë tjetër. Opozita është informuar drejtpërdrejt nga amerikanët, nga ambasadori. Pra, atë info që ka patur qeveria, e kishte edhe opozita. Për hir të së vërtetës, amerikanët i kanë thënë Kryeministrit, që do të kesh edhe mbështetjen e opozitës. Rolin e negociatorit me faktorët politikë shqiptarë e kishte ambasadori Arvizu, apo vetë DASH-i, sepse ata e dinin që duhej të kishte një konsensus politik. Pastaj, te konsensusi popullor që kërkohej dhe kjo ishte përgjegjësia vetëm e qeverisë, këtu është gabuar, sigurisht që i lihej në një fazë tjetër.
– A do të ishte më mirë të thuhej më parë nga Kryeministri?
– Unë vlerësoj se mund të kishte anë pozitive, në aspekt të komunikimit, nëse thuhej më para, kurse si vendimmarrje, prapë ajo do të ishte. Opinioni shqiptar, 70-80 % nuk do të pranonte kurrsesi armët kimike. Opozita e kishte dhënë mbështetjen e saj, fillimisht, por më vonë, gënjyen, e drodhën. Sigurisht, që nga amerikanët ka zhgënjim, së pari për ata, që e kanë dredhur qëllimisht fjalën. Ka një zhgënjim për mënyrën sesi u menaxhua nga qeveria dhe ka një zhgënjim për faktin që operacioni nuk u realizua.
– Mund të ketë ndikime negative në marrëdhëniet shqiptaro-amerikane kjo “Jo”?
– S’ka përse të ketë asnjë ndikim, sepse kjo nuk ka të bëjë me antiamerikanizëm, siç duan ta interpretojnë disa të shitur. Kjo sepse nuk është se amerikanët donin të na bënin një dëm dhe populli u ngrit dhe e bllokoi. Absolutisht, jo. Shqipëria është afruar për të ndihmuar dhe amerikanët na kanë vlerësuar. Amerikanët nuk donin t’ja ngecnin Shqipërisë, por e panë si aleat të besueshëm, ku mund të kryhej ky operacion. Ndaj edhe pas kësaj “Jo”-je, nuk ka ndryshuar gjë në qëndrimin ndaj SHBA-ve. Përkundrazi, nga kjo duhet parë e kuptuar, që SHBA-të gjithmonë na shikojnë si një aleat i fortë, që kërkon të marrim pjesë në zgjidhjen e një problemi më madhor aktualisht. Na shikojnë si një faktor i rëndësishëm i paqes, stabiliteti. Kjo nuk i komprometon marrëdhëniet.
– Mos vallë kemi një disinformim, apo moskuptim nga opinioni që reagoi, sepse SHBA-ta dhanë garanci absolute të kryerjes me sukses të operacionit të demontimit?
– 80 % të publikut, informoje sa të duash, por në fund ata do të përgjigjen: Janë apo nuk janë për ta provuar këtë rrezik? Të tjerat, shkalla e sigurisë, e të tjera, nuk i kuptojnë. Publiku udhëhiqet nga instinkti vetëmbrojtës, që Shqipëria, me kushtet që ka, përbën zgjedhjen më të keqe të mundshme.
– Nga “Jo”-ja që dha Kryeministri Rama, mendoni se SHBA-të u vunë në siklet përballë Rusisë?
– Nuk ka vend fare për siklet, sepse refuzime kanë bërë dhjetëra shtete. Sepse, siç thotë edhe DASH-i, Shqipëria kishte dëshirën që seriozisht donte të ndihmonte. Kjo është pozitive, nuk bëri lojë, por kishte vullnet real.
– Nëse vëmë në një balancë, të mirat dhe të këqijat e “Jo”-së, mund të themi, humbëm, apo fituam si Shqipëri?
– Fitimet, janë në erën e re demokratike dhe jo se u rritën gjeneratat e reja, por sepse iku Saliu dhe uroj që të hiqen edhe rrënjët e tij, sepse ra një filozofi e tërë, e gabuar, e qëllimshme, që zgjedhjet bëhen 1 herë në 4 vjet dhe nuk mund të ketë brenda kësaj ndërkohe, asnjë ndryshim. Si PSD, kemi thënë, që si Saliu nuk ka të dytë.
– Jemi shumë afër vendimmarrjes së BE-së që Shqipërisë t’i jepet statusi kandidat. Keni bindjen që tashmë kemi plotësuar standardet, kur, para zgjedhjeve, ju ishit kritiku më i madh?
– Problemi kryesor me Berishën ishte se nuk funksiononte demokracia dhe institucionet dhe mbretëronte korrupsioni. Ju kam thënë, sa herë, që sapo të iki qeverisja e Saliut, do të merret statusi i Shqipërisë.
– Vetëm ngjyra e qeverisë, është kriteri i plotësimit ose jo i standardeve demokratike?
– Çfarë mund të bëjë më shumë, përveç qeverisë? S’ke kohë, dy muaj që është qeveria e re dhe e patë konkretisht, si ndikoi populli në vendimmarrjen e qeverisë. Ky është standardi i kërkuar demokratik. Ndryshoi vetëm vullneti. Ndaj, çështja e plotësimit të standardeve është punë vullneti. Dhe 12 rekomandimet e BE-së, në esencë janë: A funksionon demokracia normalisht, që nga Kuvendi. A ka vullnet qeveria të luftojë korrupsionin?
– Po qeveria e re, e ka këtë vullnet të luftojë korrupsionin?
– Qeveria e re, nuk është ajo që bëri 8 vjet këtë korrupsion. Kryeministri nuk është ai që udhëhoqi korrupsionin 8- vjeçar. Qeveria e re vazhdon reformat administrative, po nga një administratë të re, të depolitizuar, mbi ligj e me radhë. Po të dëgjosh Fylen, ai thotë: Rama është angazhuar seriozisht, premton, që do sillet ndryshe. Dhe e Majta, në esencë, gjithnjë ka treguar që sillet ndryshe. Dhe kjo besueshmëri, bën që BE-ja të japë statusin kandidat Shqipërisë për në BE. Pra, ka ndryshuar koka dhe vullneti. Pavarësisht, se ka edhe këtu edhe një…bisht ( LSI-ja, sipas Gjinushit).
– Faleminderit!
Rama nuk e respektoi marrëveshjen me PSD-në
– Mospjesëmarrja e aleatëve në qeverisje, a do të thotë që Rama nuk respektoi marrëveshjen me ju?
– PSD-ja në 20 vjet ka shpalosur 2 tipare, që nuk i ka asnjë tjetër. Që është shumë aktive në opozitë, nuk fshihet, kur është në opozitë, mbështet dhe ka mbështetur atë që e ka aleat kryesor, rriskon më shumë edhe se aleati kryesor. Divergjenca jonë me PS-në, ishte se ne ishim për një opozitë më të fortë, veçanërisht për çështjet madhore, siç është edhe dështimi 2 herë i marrjes së statusit, ku përgjegjësitë ishin 100 % të qeverisë Berisha dhe absolutisht, nuk duhej t’i faturoheshin opozitës. Së dyti, kemi treguar, që nuk rendim për të hyrë në qeverira, dhe pavarësisht, se ç’thonë gojët e paguara, PSD-ja ka hyrë me votat e veta. Kontributi ynë nuk ka marrë atë që duhet, qoftë edhe me aleatin kryesor, PS-në, përsëri sakrifikuam. Edhe në 2011-n shpërblimi ishte njëlloj, pra PS-ja nuk afroi asnjë bashkëpunim, përkundrazi. Dhe sigurisht, edhe në 23 Qershor 2013, u duk qartë që marrëveshjet e shkruara nuk u realizuan, nuk u respektuan dhe, sigurisht, ato nuk respektohen as sot. Por, duke ditur këtë, ata që përpiqen që t’i vënë popullit kufijtë te thana, kanë edhe maninë që partitë e mëdha t’i servirin, sikur vetëm ato luftojnë për të mirën e popullit, edhe kur e vjedhin, edhe kur e vrasin, ndërsa, kur një parti jo e madhe, kërkon përgjegjësinë e saj në qeverisje, kjo –sipas atyre- quhet marrje torte, quhet kapje kocke, marrje pa meritë, etj.. Aq larg ka vajtur ky perversitet, që, nga një anë thonë, që politika shqiptare ka dështuar në këto 20 vjet, e në këto 20 vjet, kanë qeverisur këta dy të mëdhenjtë, ( PD-PS), u turren partive të vogla, sikur janë këto shkaktarë e krizës, dhe madje, bëjnë thirrje, që të votohen sërish, po këta, që kanë dështuar 20 vjet, po edhe të zhduken nga faqja e dheut, partitë e vogla. Të ndodhur përpara këtij disinformimi, ne nuk kemi rënë t’i kërkojmë PS-së zbatimin e marrëveshjes. Por marrëveshjet mbështeten mbi moralin, mbi rregullat e lojës. Në qoftë se nuk respektohen marrëveshjet, detyrimet, apo reciprociteti me aleatët, nuk je afatgjatë në pushtet. Sepse, kur mbetesh pa aleatë të vërtetë, e ke të vështirë të fitosh. PSD-ja është i vetmi aleat që PS-ja kishte edhe në opozitë. Edhe në pozitë i ka qëndruar korrekt PS-së, edhe lidershipit të PS-së, edhe kur ky ka punuar me hile PSD-së. Dhe një aleat të tillë, nuk e gjen dot lehtë. Ndaj, besoj se do ketë një reflektim mbi këtë gjë, nëse Rama do të ketë aleat real. Nëse do vazhdojë me këtë lloj zgjedhjeje, sigurisht, që perspektiva nuk është e mirë.
– Në qoftë se nuk do të ketë reflektim nga Kryeministri Rama, do të ketë ndryshim raportesh në të ardhmen, midis jush dhe PS-së?
– Në Shqipëri, thonë, që kur zihen dy, ka bashkëfajtorë. Nuk është e vërtetë. Ndërsa, për të patur marrëdhënie normale, korrekte, duhen dy palë. Për divorcin, mjafton që njëri ta dredhë. Prandaj, nëse ty je për prishjen përfundimtare të këtyre marrëdhënieve, ty vetëm deklaroje, qartazi, burrërisht, politikisht.
