Suplementi Pena Shqiptare/ Mark Simoni: Karroca e vjetër e postës

391
Sigal

Nuk u muar vesht asnjëherë nëse, letra që do të mbërrinte ishte një letër e çuditshme apo i çuditshëm ishte pikërisht ai që e kishte dërguar. Duke pritur motesh, karroca ishte kalbur e rrënuar, kalit i qe verbuar njëri sy, nga pritja flokët e karrocierit qenë zbardhur krejt, ndërsa godina e postës s’qe më, kishte mbetur vetëm gërmadha e saj. Më tutje qe mulliri dhe një mejhane e vogël, në oborrin e së cilës karroca lagej prej vitesh në shi, ndërsa kali i verbët sillej kot rreth taxhisë.  Karrocieri kishte lënë morte e dasma pa shkuar, i lidhur si në një kryq, aty pas ditës kur do të mbërrinte letra. Derisa në një muzg, me qiell të ultë dhe plot re, e ndjeu se letra kishte hyrë ato anësh dhe po i avitej rrënojës së postës. Madje dhe kali turfullonte krejt ndryshe nga herët e tjera, dhe qe si i tërbuar e s’ndihej rehat. Duke pritur aty mbi muranën e vjetër, e kishte menduar me mijra herë se si e qysh mund t’i vinte ajo letër. Mund t’ia binte ndonjë kalorës që ikën hipur mbi kalin e tërbuar duke ndjekur vdekjen apo duke ikur prej saj, të vinte prej lajmëtar mortesh apo vajtemor, prej brimtarit që kishte harruar të vdiste apo nga ndonjë rrugëtar i hutuar këso anësh, nga ndonjë murg i përjashtuar nga urdhëri, apo nga ndonjë prift i fandaksur e gjysëm i çmendur, prej ndonjë shtrigu a fallxhori të mjerë që e kishte zënë nata malesh. Nëpër mend i shkonte se letrën mund t’ia sillte dhe ndonjë shitës rizesh e kësulash apo meremetuesit e kishave.

Kurrë se pati menduar se atë letër do t’ia sillte pikërisht një grua, aq më tepër një grua e huaj, që fliste fjalë të pakuptueshme, e veshur krejt ndryshe nga si visheshin gratë që kishte parë tërë jetën e tij.  Ajo ia behu pak përpara se të zbardhte, e rraskapitur, e bukur dhe e plakur. U mundua të tregonte se letrën ia kishte dhënë një ushtarë që po vdiste diku në toka të largëta, dhe letra qe një porosi bash për nënën e atij ushtari të mjerë. Pastaj gruaja kallëzoi, më kot më një gjuhë të shqeptë e të pakuptueshme, se si ajo qe liruar nga një harem i largët e po shkonte për në vendin e vet, kur e pati hasur ushtarin në frymën e fundit. Qe kthyer mbrapsht nga rruga e saj, dhe prej shumë e shumë vitesh kërkonte gati kuturu, vendeve se për ku ishte nisur kjo letër.

Kur karrocieri e hapi palë palë letrën pa  se mbi të s’qe e shkruar asgjë. Vetëm diku ai dalloi zbehtë gjurmën e fjalës “kau”. U tremb. Kau përherë i kujtonte pleqërinë dhe drekat e morteve, zijonat e trishtuara, dhe korbat që shkepnin mishin e ndonjë kau rrëzuar nga brinjat e thepisura të maleve e rënë në përrojet poshtë.  E kuptoi se fjalët e kishin braktisur letrën prej kohësh, (s’kishin pritur dot të ndryme aty), dhe patën ikur në çast, sapo ushtari kishte dhënë shpirt atje larg, në toka të huaja. Dhe ajo qyqare grua qe munduar dhe kishte vite e vite që kërkonte të dorëzonte një amanet të pa shkruar askund, një letër pa fjalë. E mori me vete, mbi karrocën e vjetër, me kalin qorr e të shqeptë, dhe u nisën kot kuturu, pa e ditur as vetë se për ku shkonin e në çvend do të mbërrinin. Malet qenë të thepisur, pa rrugë, të zymtë e plot re. Honesh e luginash ulurinin ujqërit, klithnin korbat dhe djajtë hidhnin gurë e rropama humnerave. Mjegullash dukej aty këtu ndonjë brijë toke. Gruaja qe kapur fort pas trupit të tij dhe ashtu gjithë frikë shikonte çdo gjë përrreth, mjegullat, shkrepat, vetëtimat. Kishte një aromë tjetër prej gruas së tij dhe kjo i pëlqeu. E pa me bisht të syrit dhe e kuptoi se ajo dikur kishte qënë e pashme, por letra e kishte plakur shpejt. Kur ajo ndërroi qorapet që i qenë lagur,  atij iu kujtua kënga e kaherëshme e sevdasë “U plake mike u plake / Rëndë i heq ato çorape. // U plake mik edhe tinë / Mbete si kau në brinjë.”  Prap u tremb nga “kau” e krejt trishtim u mrrol e u kruspullua dhe e kuptoi se ajo letër e pati plakur edhe atë vetë dhe jo vetëm këtë grua që pati mbështetur kryet në supin e tij dhe po flinte. Karroca udhëtonte rrugë e parrugë, rrëpirave, reshë e prrojesh, muzgjesh e netësh, brij karvaneve të uritura të ujqërve. Kishin ditë e netë që s’patën hasur askënd, nuk kishin parë njeri. S’dinin se kë dhe për çfarë të pyesnin. Ortiqet që shkepeshin shpateve e rrëzoheshin poshtë në humnera e trandnin tokën e zotit, dhe kur mali shkundej si i tërbuar, karroca gati sa nuk binte poshtë e të shkoklohej njëherë e përgjithmonë. Vetëm nga dita e gjashtë iu bë se diku larg panë të lëvizte diçka, që zbriste nëpër një rrëpirë të thiktë. Ia mësynë për andej megjithëse njolla qe shumë përtej. Kali tërhiqte me mundim dhe vetëm vonë u pa se ujqërit ia kishin shqyer e marrë njërin kortar të trupit. Kur po derdhej muzgu e hasën gjënë që zbriste. Qe një plakë që pati vënë përpara dhe po reshtëte një ka’ të madh e të zi, sa një sukë vorresh. Kur e pyeti se për ku qe nisur me atë ka’ (në këtë mot të keq e me shqotë), ajo i tregoi se e kishte për ta shitur, e po binte poshtë në pazar. Tha se i biri që ishte ushtarë diku larg, e pati porositur ta shiste kaun. Këtë ia kishte thënë në një ëndërrr. Bile i pati treguar dhe për një letër që ia kishte nisur, por që akoma s’pati mbërritur, as sot e kësaj dite.