Bardhyl Berberi
Pogradeci është shtuar shumë nga 18 mijë banorë, që kishte në vitin 1990 sot numurohen vetëm në qytet mbi 55 mijë banorë …. Kishte kohë që nuk e kisha parë dr Jorgonin … Befas një ditë në varrimin e një të afërmi e shoh emrin e tij mbi një pllakë varri . Shtanga . Ja pse nuk e kam parë dr Jorgonin thashë me vete. Në moshën 95 vjeç doktori i famshëm është ndarë nga jeta. Kisha qënë para disa kohësh në shtëpinë e dr Jorgonit atëherë kur ende nuk ishte ndarë nga jeta bashkëshortja e tij Viktoria , pasi me ftoi për një kafe ….
Në katin e sipërm të një ndërtese dy katëshe shtetërore i humbur mes kujtimesh të largëta kohrash të mjegulluara dhe dëshira ende të pashuara për t‘u shërbyer njerëzve në profesionin e tij të mjekut ndonëse ka hyrë në vitin e nëntëdhjetë e pesë të jetës së tij doktor Theodor Jorgoni, hedh shikimin tutje mbi rrugën buzë liqenit të mbushur me kalimtarë dhe fëmijë. Vështrimi i qetë dhe fytyra serioze ndonësë në një moshë të madhe gati shekullore me një kujtesë të jashtëzakonëshme kujton atë kohë më 9 gusht të vitit 1958 kur erdhi në Pogradec dhe ngeli “rob” i këtij qyteti që ndonëse ai është një tiranas i vjetër me shtatë breza thotë se ai është bërë pogradecar dhe madje ndjehet krenar që këtij qyteti i ka falur tërë pasionin dhe dijet e tija të fituara në Universitetin e Romës ku ai është diplomuar në degën e pediatrisë kirurgjikale .
Troket dera dhe në kuadratin e saj shfaqet një grua me një foshnjë në dorë …foshnjës sime edhe pse i kam dhënë antibiotik nuk i bie temperatura . -Doktor Jorgoni i thotë:- urgjent bëji një banjë më pas do të them unë se çfarë do t’i bëjmë . Gruaja është fqinjë me doktorin dhe largohet me të shpejtë …
Vazhdojmë bisedën me doktorin, i cili qëndron në Itali deri në vitin 1942 dhe kthehet në atdhe pas thirrjes së intelektualëve shqiptarë për të ndihmuar atdheun nga pushtimi fashist. Fillimisht punon në spitalin ushtarak të Tiranës më pas në spitalin civil të Tiranës . Ai do ta quajë një fat të rrallë që gjatë kohës që punoi si mjek pediatër në spitalin pediatrik të Tiranës do të punonte me një mjeke të shquar ruse Kazanova, e cila për shumë vite kishte qënë mjeke personale e Leninit . Profesoresha e famshme ruse Kazanova,- tregon dr Jorgoni, ishte e moshuar dhe kishte ardhur në Shqipëri për të ndihmuar mjekët shqiptarë menjëherë pas çlirimit të Shqipërisë nga okupatorët fashistë . Ajo më ka mbajtur afër dhe ky ka qënë një fat për mua .Dr Jorgoni kujton me imtësi një ngjarje . I vjen në spitalin e Tiranës një djalë 6 vjeçar nga Dunica e Mokrës- mbaj mend që quhej Çelnik mbiemri nuk më kujtohet thotë ai . Dr Jorgoni kujton se ky djalë kishte një sëmundje të rrallë me bark të enjtur . Sëbshku e mjekuam për tre muaj duke aplikuar metoda nga më të fundit, por përmirësimi ishte i pakët .Pas një muaj mjekim doktoresha e famshme ruse Kazanova nuk u dorëzua duke më thënë mua që t‘i bëjmë mjekim pas mjekimi . Por dr Jorgoni vazhdoi që t‘a ndjekë me këmbëngulje edhe për tre muaj të tjera dhe thotë se ju bënë dy metro gjatësi kartelat tek koka e krevatit, që pas çdo mjekim mbaja shënime të hollësishme tregon dr Jorgoni . Dr Kazanova i lexonte çdo ditë shënimet e dr Jorgonit dhe çuditej me këmbënguljen dhe pasionin e këtij mjeku të ri pasionant . Pas tre muaj dr Jorgoni arrin që t‘i sjelli Çelnikut 6- vjeçar një përmirësim të dukshëm . Por pa dyshim me kureshtjen e një mjeku e pyesja kur pinim kafe mbi Leninin …ku ajo i kishte shërbyer për gati 10 vjet . Kazanova më tregonte për pasionet e Leninit: për muzikën , shahun shëtitjet me bicikletë dhe ecjet e gjata nëpër pyll krejt vetëm për gati një orë çdo ditë me një pamje meditative …Mjekja e famshme ruse tregon për verën e vitit 1918 në Taraskovë atje ku bënte pushimet Lenini, por atje kishte shumë mushkonja. Një mëngjes ngrihet i buhavitur Lenini dhe më thotë mua shiko se çfarë më kanë bërë mushkonjat: më kanë grirë fare ..Urdhëroj shoferin e tij Gilin se do të largoheshim urgjent që aty .U nisëm për në Barvihë një kodër e pyllëzuar afër lumit “ Moska “ . Gjatë kohës që i mjekoja plagët e mushkonjave befas m’u drejtua duke më thënë më trego diçka për jetën tënde …Ishte shumë i dashur . Mjekja e famshme ruse Kazanova me tregoi se e mjekonte Leninin nga një luhatje tensioni të shoqëruar me një aritmi në zemër ..
Por ,jeta është e çuditëshme thotë dr Jorgoni. Nga viti 1958 unë emërohem në Pogradec. Në atë kohë kishte vetëm një mjek: ishte vetëm dr Misto Marko .Në qytetin turistik buzë liqenit mortaliteti i fëmijve ishte problem . Fëmijë të paushqyer mirë vdisnin si mizat . Djaloshi nga Tirana plot pasion dhe ëndrra pothuajse e kalonte gjithë ditën në spital . Madje edhe shtëpinë ku aktualisht banon dhe sot ia dhanë pranë spitalit të vjetër . Punontë nga 16 deri në 18 orë në ditë. Doktori kujton dimrin e vitit 1963 kur nuk mund të shkonte ambulanca në Mokër ka udhëtuar në këmbë mbi 6 orë duke çarë dëborën dhe shpëtoi një foshnjë 6 javëshe . Por shpesh herë dr Jorgoni fëmijëve të varfër ia blinte ilaçet nga rroga e tij . Fillimisht i është ndarë nga jeta bashkëshortja e dr Jorgonit ,Vitoria .Ai tashmë ka mbetur krejt i vetmuar. Dy djemtë e tij sëbashku me familjet janë në emigracion në Kanada …Doktori psherëtin thellë “ e kisha më tepër shoqe se sa bashkëshorte …Më pas ai i përlotur thotë se populli i Pogradecit është një popull i mrekullueshëm- ata e kanë nderuar dr Jorgonin . Ai nuk del asnjëherë të bëjë Pazar, sepse sapo del tek tregu i dalin të njohur dhe mundohen që t’ia japin prodhimet pa lekë gjë që është krejt e papranueshme për këtë doktor . Mjekun dhe mësuesin,-thotë dr Jorgoni, jashtë shtetit e zgjedhin që në fillore, sepse mjeku dhe mësuesi është një figurë shumë e nderuar . Zgjedhin fëmijë me personalitet, jo alabakë siç ndodh rëndomë tek ne kur shumë mjekë ndërtojnë nga dy tre vila dhe blejnë makina të shtrenjta luksoze , me çfarë shton ai duke rjepur këtë popull fukara , turp, por unë besoj thotë se ka një fuqi të mbinatyrshme që të godet atje ku nuk e prêt .
Në shtëpinë e dr Jorgonit të bie në sy një thjeshtësi e jashtëzakonshme.Të gjitha orenditë janë të kohës së diktaturës . Nuk na del thotë dr Jorgoni më mirë kështu thjesht dhe me nder . Pasuria ime më e madhe thotë ai është ai respekt i njerëzve të thjeshtë që kur kaloj rrugës më flasin të gjithë me dashuri . Kjo besoj nuk është pak thotë dr Jorgoni .Të dy djemtë e dr Jorgonit ndodhen në emigracion . Urimi djali madh baba i dy vajzave dhe një djali, Aleksandrit ,që i ka bërë ata stërgjyshër ndërkohë që edhe djali tjetër Genci sëbashku me familjen ndodhen në Kanada …Kemi shkuar edhe ne në Kanada thotë dr Jorgoni kemi qëndruar disa muaj, por folenë e kemi këtu në Pogradec . Dr Jorgoni djali i një tregëtari ka shumë prona në Tiranë, por asnjë nuk e ka marrë .
Për gjithë këtë kontribut të jashtëzakonshëm të dr Jorgoni më 30 korrik 1984 dr Jorgoni dekorohet nga presidiumi i Kuvendit Popullor me titullin “Mjeshtër i punës . Doktor Jorgoni që ende i vijnë njerëz me ndonjë sëmundje të rrallë i pret . Një jetë e tërë pa gjumë në shërbim të njerëzve të thjeshtë dhe kjo nuk është pak,- thotë dr Jorgoni . Shfletojmë një album dr Jorgoni futbollist me skuadrën “Agimi” të Tiranës madje edhe në Itali ai ka luajtur . Miq të tij të afërm kanë qënë përveç mjekëve të shquar Theodhosi apo mjekja ruse Kazanova , artistët e skenës Sandër Prosi dhe Prokop Mima …
Shikoj atë fytyrë të ëmbël të dr Jorgonit dhe më erdhi e gjallë e gjithë biseda me dr Jorgonin. U prefsh në paqe o njeriu i mirë që çdo pogradecar të kujton me shumë respekt …
