Gëzim Llojdia: Vendlindja e Ali Asllanit

188
Sigal

Për të shkuar në katundin Vajzë të qarkut Vlorë është një rrugë e vetme,që përshkon e ndan mes përmes zemrën ose shpirtin e Labërisë. Kjo rrugë ka si një zanafillë gati të hershme,kohën kur erdhi ose më qartësisht kur mriti dita për tu bërë rruga

Në rrugën e një fshati, që ka emër femre ose më shkoqur quhet Vajzë . Këtu flitet se ka lerë Ali Asllani. Një mekam për tre dervishë qëndron me derë të hapur.Një karburant dhe qendra e fshatit. Na ftojnë të pimë diçka. Në këto anë rakia është ajo me të cilin qerasen njerëzia apo mysafirë. Rakia nxirret nga rrushi, është e fortë, e pastër si qelibari dhe të bie në kokë.

-Pini,na thotë i zoti i këtij klubi të vogël,është ilaç. Përtej është busti i heroit Perlat Rexhepi. Aty ka qenë dhe do të jetë më shprehen banorët.

Ali Asllani të mrekullon në atë radhitje fjalësh,figurash e strofash që vazhdon magjepsjen me rinin e përhershme të vargut,me finesën estetike e sensualitetin e thellë.Intuita e tij poetike i kapërcen kufijtë e një përpunimi të zakonshëm të ligjërimit artistik,ku shfaqet shfaqet një harmonizim i rrallë për tingëllimin kuptimor,i ngritur mbi themelet e atij leksikor e fonetik. Ai hyri në thellësinë e labirinteve të gjuhës,duke nxjerr në dritë muzikalitetin e ëmbëlsinë  e vargut.Me një dorë prej qilimtari endi në tezgjahun e Labërisë duke thurur e bashkuar harmoninë e tingujve,ekspresivitetin e fjalës e vargut,të strofave,e të krejt poezive të veta.Ali Asllani lindi dhe jetoi me poezinë,atë poezi plotë dritë e hije,plot kontraste e antiteza .Kontrastet dhe krahasimet zbulojnë kulmet ideore,që lexuesi të shikojë përmes dritares së mendjes atë forcë që:sikur një gur stërrall/në gji zjarrin e ka ngjall/qoftë në lum e qoft në det/zjarr i tija nuk humbet!Ky është vargu i tij,me rrezatim drithëronjës që ,sa të bën për vete,aq edhe të degdis tutje,atje ku përqafohet me jetën,puthet me pëllumbeshën,shullëhet me guguftunë…nusëron me stil të vjetër,po të ndjek me zjarr të ri”,duke u stacionuar në gjirin e poezisë popullore të ngritur mbi themelet e  vendlindjes .Këtu morri nektarin e poezisë,përthithi e beri të vetin mençurin e vargëzimit,ndjeshmërinë e mendimit poetik,psikologjinë,si dhe reflekset e botës shpirtërore,të shfaqura në një sintezë të thellë të urtësisë dhe filozofisë popullore,e kështu duke krijuar atë që Ali Asllani e quan :Poezi e një poeti,jo,jo këng ‘eterniteti…..

-Po ku ka lindur poeti lirik,diplomati i shquar dhe kryetari i bashkisë së Vlorës Ali Asllani?Ja historia e parë për Ali Asllanin,siç ma ka rrëfyer Q.Meminaj disa vite më parë:

Nga një bisedë me Piro Rexhepin i biri i Rexhep Sulejmanit bisedë e bërë  në 30 maj ’98 në fshatin Vajzë:”Me Ali Asllanin,nuk kishim lidhje gjaku,por babai im e donte aq shumë,sa që e konsideronte njësoj si vëlla,është shprehur P.Rexhepi.Kur u nda nga jeta baba im, (R.Sulejmani) ,xha Aliu,(poeti Ali Asllani)ndenji në shtëpinë tonë,plot 40 ditë dhe priti ngushëllimet,si vëllai i tij.

Aktualisht fshati i sotëm Vajzë me shtëpi një pjesë të reja ,me punë të mëdha. Nikoqiret kanë zbukuruar oborret kanë fshirë  baltërat anës avllive dhe duket se ndrinë fshati nga një pamje e tillë. Duke lënë pas Vajzën për të shkuar tek shpella , një baxho në katin e dytë dhe poshtë është shpellë me gurë të kuqe.Një pjesë e saj është bërë murri dhe oxhaku e bruxi,  i zi i ftohtë i heshtur,qëndron gjithashtu varur.

Një poezi e Ali Asllanit për fshatin Vajze:”Ne krye te fshatit ka një deli krua/ujë i tija akull derdhet në përrua/dhe në krahun tjetër varet nga një mal/një përrua i rreptë me uturimë e valë/Mu në mes të tyre bregu Allatoj/dhe shtëpitë e fshatit si fole fajkoj/fshati i babagjyshit fshati më i mirë/nga ata që thuhen Labëri e lirë?/Aty ndën shkallë blegërin shelegu/aty përmbi shkallë po gjëmon dybeku/rreth e rrotull lëmit djemtë heqin valle/nën rrap,në hije pleqtë qajnë halle/Lahure qëndisur bedene-bedene/seç i paska hije asaj protoene/asaj protoene me një furk në sqetull/që e ther e që e gris me sy e me vetull/andej disa koce shkojnë në krua/këtej bagëtia varet në përrua/me kërrabë në dorë një djalosh/përmbi sy kësulën,vërshëllim përposh…..

Poeti Ali Asllaninnë  përshkrimin e tij ndoshta e ka patur fjalën për shpellën e bletës:” Në katundin Vajzë të Vlorës,më tej bregut Allatoj/kur nise për në Plocë,më të djathtë,rrëzë përrojt,ka pas qen një shpellë e madhe/dhe mbi sup të saj Beuni,rreth me pyje plot sorkadhe/shpella quhej shpellë e bletës,me një maj si thikë e prehur,ledhe- ledhe,hoje-hoje mjalti kish në gjinë e saj fshehur…..