Një shkrimtare franceze është fituesja e sivjetme e çmimit Nobel në Letërsi. Annie Ernaux, e njohur kryesisht për libra si “Vendi”, “Një grua”, “Vitet”, “Ngjarja” (disa të botuar edhe ne shqip), u vlerësua “për guximin dhe saktësinë klinike me të cilën ajo zbulon rrënjët, tjetërsimin dhe kufizimet kolektive të kujtesës personale”, sipas Akademisë Suedeze. Vdekja e babait të saj, humbja e kujtesës së nënës së saj dikur luftëtare, aborti, por edhe flaka e dashurisë janë ndër çështjet me të cilat ajo ka trajtuar gjatë rrugëtimit të saj.
Shkrimtarja e parë franceze që fitoi Nobelin që nga viti 2014 (kur fitues ishte Patrick Modiano), e 16-ta në historinë e çmimeve dhe një nga favoritët e vendit të saj.
Ajo lindi në vitin 1940 dhe u rrit në një qytet të vogël në Normandi, Yvetot. Pas studimeve në Universitetin e Rouen-it, ajo punoi si mësuese e shkollës së mesme dhe, nga viti 1977 deri në vitin 2000, si profesore në Qendrën Kombëtare d’Enseignement par Correspondance. Ajo bëri debutimin e saj letrar në vitin 1974, por ishte libri i saj i katërt, The Place, që e bëri atë të binte në sy. “The Years” i solli asaj çmimin French Prix Renaudot dhe një vend në listën e ngushtë për Man Booker International 2019.
“Puna e saj është pa kompromis dhe e shkruar me gjuhë të thjeshtë dhe të qartë”, shtoi Olsson. “Sa herë që ajo, me guxim të madh dhe saktësi klinike, zbulon ankthin e përvojës së saj duke përshkruar turpin, poshtërimin, xhelozinë ose paaftësinë për të parë se kush jeni, ajo arrin diçka të admirueshme dhe të përjetshme.”
Në vitin 1963, kur atëherë 23-vjeçarja Annie Ernaux mëson se është shtatzënë, turpi e pushton si një murtajë. Ajo është beqare dhe e di që një shtatzëni e padëshiruar do ta stigmatizojë atë dhe familjen e saj. Në kushte të paligjshme ajo kryen një abort duke rrezikuar jetën. Disa vite më vonë ajo do të regjistrojë kujtimet e saj, duke u përpjekur të kuptojë pse kjo përvojë e shënoi aq shumë, aq thellë. Ngjarja është historia e asaj traume, një traumë që nuk kaloi kurrë. Filmi që u vlerësua me Luanin e Artë në Festivalin e Filmit të Venecias 2021 u bazua në të njëjtin libër.
