Më 6 qershor, Ukraina pësoi një katastrofë mjedisore. Shembja e digës Kakhovka në jug të vendit shkaktoi bubullima uji në rrjedhën e poshtme, duke vrarë më shumë se 100 njerëz sipas zyrtarëve ukrainas. Ajo fshiu fshatrat, përmbyti tokat bujqësore dhe rezervatet natyrore dhe përfshiu ndotës si nafta dhe kimikatet bujqësore ndërsa bëri rrugën e saj shkatërruese drejt Detit të Zi.
Shkaqet e kolapsit ende nuk janë përcaktuar – nëse ai ishte shënjestruar si pjesë e luftës së Rusisë në Ukrainë, apo nëse ishte një dështim strukturor – por ajo që është e sigurt është se është një nga fatkeqësitë më të mëdha ekologjike që Evropa ka parë në dekadat e fundit.
Dhe Ukraina po e quan atë “ekocide”.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky e përshkroi kolapsin si “një bombë mjedisore të shkatërrimit në masë”. Figura të profilit të lartë jashtë vendit kanë rënë dakord. Aktivistja suedeze e klimës, Greta Thunberg, gjatë një vizite në Kiev të enjten, u tha gazetarëve se “ekocidi dhe shkatërrimi i mjedisit është një formë lufte pasi ukrainasit deri në këtë pikë e dinë shumë mirë, dhe po ashtu edhe Rusia”.
Termi “ekocid” mund të jetë i panjohur për shumë njerëz, por ka pasur një luftë të gjatë për të njohur shkatërrimin e mjedisit në shkallë të gjerë si një krim ndërkombëtar, i ndjekur penalisht në Gjykatën Penale Ndërkombëtare (ICC).
Ndërsa bota vazhdon të jetë dëshmitare e fatkeqësive ekologjike që përshkojnë kufijtë kombëtarë, përgjegjësia penale është e rrallë, pjesërisht për shkak të mungesës së legjislacionit të duhur dhe procesit hetimor, thonë ekspertët.
