Formula përllogaritjen e mesatares dhe rëndësia e krediteve për maturantët
Gazeta “Telegraf”, publikon programin e Matematikës për maturantët e Maturës Shtetërore 2013. Ky program u vjen në ndihmë maturantëve, të cilët lëndën e matematikës e kanë provim me detyrim. Ndërkaq, MASH ka publikuar dhe programet orientuese bërthamë, programet orientuese të gjuhëve të huaja dhe ato të thelluara. Për të gjithë maturantët/kandidatët, programet orientuese të lëndëve të detyruara (Gjuhë Shqipe-Letërsi dhe Matematikë) janë në përputhje me programet ekzistuese të shkollave të mesme.
Formula për llogaritjen e mesatares
Mesatarja e gjimnazit të një nxënësi do të llogaritet duke pjesëtuar shumën e të gjitha pikëve që nxënësi ka grumbulluar gjatë tre vjetëve të shkollës së mesme me shumën e të gjitha krediteve që ai ka grumbulluar po gjatë gjimnazit. Shuma e pikëve nxirret duke shumëzuar notën vjetore me kreditet dhe koefiçentin 1 ose 1.4 që ka secila lëndë e thelluar. Ky rezultat më pas pjesëtohet me shumën e krediteve të lëndëve përkatëse, duke dhënë mesataren e shkollës së mesme. Pas përfundimit të Maturës Shtetërore, përllogaritja e pikëve për hyrjen në universitetet publike, të maturantit/kandidatit bëhet si më poshtë: Shënojmë me M, Di, D2, Zi dhe Z2 përkatësisht pikët mesatare të shkollës së mesme, vlerësimet në lëndët e detyruara dhe në ato me zgjedhje.- Shënojmë me K koeficentin e shkollës të përcaktuar nga universitetet publike. Shënojmë me Fi, F2 koeficentët e lëndëve me zgjedhje të përcaktuara nga universitetet publike. Llogaritja e shumës S të pikëve të maturantit/kandidatit do të bëhet me formulën:
S = [ (M + Di +D2) x K + (Zi x Fi+ Z2 x F2) ] x 100
Programi orientues për matematikën e thelluar
Përgatitja për provimin me zgjedhje për lëndën e Matematikës së thelluar bazohet në programet e Matematikës së avancuar të gjimnazit, domethënë në njohuritë e reja (krahasuar me programet e Matematikës bërthamë) dhe në thellimin e njohurive të programeve të Matematikës bërthamë.
Numri dhe veprimet me numra
Nënlinjat |
Objektivat |
Bashkësitë numerike dhe veprimet me numra
|
Nxënësi të jetë i aftë:
– të gjejë numrin e elementeve të bashkimit të dy bashkësive; – të llogaritë fuqitë me eksponentë irracionalë; – të zbatojë vetitë e logaritmeve; – të ndërrojë bazën e logaritmeve.
|
Algjebra
Nënlinjat |
Objektivat |
Zgjidhja e ekuacioneve, inekuacioneve, sistemeve
|
Nxënësi të jetë i aftë:
– të zgjidhë ekuacione dhe inekuacione që përmbajnë vlerë absolute; – të zgjidhë grafikisht inekuacione të fuqisë së parë me dy ndryshore; – të zgjidhë grafikisht sistemet e inekuacioneve të fuqisë së parë me dy ndryshore. |
Numri kompleks | Nxënësi të jetë i aftë:
– të kryejë veprime me numrat kompleksë; – të gjejë modulin dhe argumentin e një numri kompleks; – të paraqesë një numër kompleks në trajtat e tij algjebrike dhe trigonometrike; – të përdorë formulën e Muavrit për të llogaritur fuqinë e një numri kompleks. |
Matricat dhe përcaktorët | Nxënësi të jetë i aftë:
– të dallojë matricat katrore të rendit të dytë dhe të rendit të tretë, si dhe elementet kryesore; – të kryejë veprime me matrica (mbledhje, shumëzim të matricës me një numër dhe shumëzimi i dy matricave katrore të rendit të dytë); – të njehsojë përcaktorin e një matrice katrore të rendit të dytë dhe të tretë. |
Matja
Përshkrimi i linjës: Këndi ndërmjet dy vektorëve; formulat për sin(α±β) cos(α±β); identitete të thjeshta trigonometrike.
Objektivat
Nënlinjat |
Objektivat |
Matja | Nxënësi të jetë i aftë:
– të gjejë këndin ndërmjet dy vektorëve të dhënë; – të zbatojë formulat për sin(α±β) cos(α±β); – të zbatojë formula trigonometrike në vërtetimet e identiteteve të thjeshta trigonometrike. |
GJEOMETRIA
Nënlinjat |
Objektivat |
Gjeometria në plan
|
Nxënësi të jetë i aftë:
– të zbatojë në situata problemore ngjashmërinë e shumëkëndëshave. |
Gjeometria në hapësirë
|
Nxënësi të jetë i aftë:
– të përcaktojë koordinatat e pikës në hapësirë; – të përcaktojë koordinatat e vektorit në hapësirë; – të gjejë prodhimin numerik të vektorëve në hapësirë; – të gjejë prodhimin vektorial të vektorëve në hapësirë; – të zbatojë vetitë e prodhimit vektorial të vektorëve; – të dallojë nëse dy vektorë janë pingulë ose bashkëvijorë; – të shkruajë ekuacionin e planit që kalon nga një pikë e dhënë dhe pingul me një vektor të dhënë; – të shkruajë ekuacionin e planit që kalon nëpër tri pika; – të njehsojë largesën e një pike nga një plan në hapësirë; – të shkruajë ekuacionin kanonik të drejtëzës në hapësirë; – të zbatojë në problema vetinë e prerjes së një piramide (koni) me një plan paralel me bazën. |
FUNKSIONI
Nënlinjat |
Objektivat |
Kuptimi dhe paraqitja e funksionit |
Nxënësi të jetë i aftë:
– të përdorë kuptimin e funksionit bijektiv në raste të thjeshta; – të gjejë, në një rast të dhënë, të anasjellin e një funksioni objektiv; – të gjejë bashkësinë e vlerave të funksionit dhe ekstremumet; – të dallojë progresionin gjeometrik zbritës të pafundmë; – të zbatojë formulën për shumën e kufizave të progresionit të pafundmë zbritës; – të studiojë monotoninë e një vargu të dhënë në mënyra të ndryshme. |
Funksioni dhe limiti |
Nxënësi të jetë i aftë:
– të gjejë limitin e një vargu, duke përdorur pohimet për limitin e funksionit.
|
LINJA 6: NJEHSIMI DIFERENCIAL DHE INTEGRAL
Përshkrimi i linjës: Variacioni i funksionit racional, irracional, logaritmik, eksponencial.
Objektivat
Nënlinjat |
Objektivat |
Njehsimi diferencial dhe integral | Nxënësi të jetë i aftë:
– të studiojë, në raste të thjeshta, variacionin e funksionit racional, irracional, logaritmik, eksponencial. |
LINJA 7: STATISTIKË, PROBABILITET DHE KOMBINATORIKË
Përshkrimi i linjës: Regresi linear dhe korrelacioni (raste të thjeshta); koeficienti i korrelacionit (raste të thjeshta); bashkimi i dy ngjarjeve; probabiliteti i bashkimit të dy ngjarjeve.
Objektivat
Nënlinjat |
Objektivat |
Statistikë | Nxënësi të jetë i aftë:
– të përcaktojë regresin e thjeshtë linear në raste të thjeshta dhe të gjejë koeficientin e korrelacionit. |
Probabilitet | Nxënësi të jetë i aftë:
– të zbatojë, në situata konkrete, formulën për probabilitetin e bashkimit të dy ngjarjeve. |
4. Tabela e peshave në përqindje sipas linjave
Nr. | Linjat | Përqindjet |
1 | Numri dhe veprimet me numra | 6% |
2 | Matja | 10% |
3 | Algjebra | 10% |
4 | Funksioni | 15% |
5 | Gjeometria | 25% |
6 | Njehsimi diferencial e integral | 20% |
7 | Statistikë, probabilitet dhe kombinatorikë | 14% |
Totali | 100% |