Grabitja e një makine në dalje të një banke në kryeqytet, në shkurt të vitit 2015, ishte e para e një se- rie vjedhjesh të mjeteve të transportit të parave, me des- tinacion Aeroportin e Rinasit. Po atë vit, në dhjetor 2015, ob- jektivi i sulmit ishte një autom-jet në rrugën që të çon për në Rinas. Në qershor 2016, gra- bitësit u “zhvendosën” në Aeroportin e Rinasit, ku sul- muan brenda tij makinën e transportit të parave. Në sh- kurt të 2017-s, ndodhi një tjetër grabitje në Qafë Kashar, ku sërish ishin objektiv mjetet që transportonin paratë në aeroport. Për të mbërritur në ngjarjen e pestë, pardje, ku kri- mi arriti kulmin dhe paratë u grabitën nga barku i avionit, që ishte gati për t’u nisur drejt Vjenës. Ekspertët e sigurisë ban- kare janë shprehur se krimi në Rinas i ka ezauruar të gjitha fazat gjeografike, ka filluar në qytet, ka vazhduar në Qafën e Kasharit, në ambientet e aeroportit dhe së fundmi edhe brenda avionit. Gjëja e vetme që ka mbetur të shpresohet është që ndonjë ditë të mos merret avioni peng me pasagjerë brenda! Ekspertët shpjegojnë disa nga arsyet se pse grabitësit arrijnë me kaq le- htësi të vjedhin valutën që bankat transportojnë jashtë vendit, me qëllim investimin e parave të lira në bankat e huaja. Së pari, nga një ngjarje në tjetrën nuk ka pasur shtim të masave të sigurisë dhe kjo e inkurajon krimin të veprojë më tej.
Së dyti, zbatimi i udhëzimeve të ministrave të Brendshëm, fillimisht ai numër 308 i mirat- uar në maj 2017 dhe udhëzimi i ri në mars 2018, që disipli- nojnë lëvizjen e mjeteve të transportit të parave në Rinas, nuk janë zbatuar me korrektë- si, ndërsa ka pasur mungesa.
Krimi në Rinas i ka ezauruar të gjitha fazat gjeografike, ka filluar në qytet, ka vazhduar në Qafën e Kasharit, në ambientet e aeroportit dhe së fundmi edhe brenda avionit. Gjëja e vetme që ka mbetur të shpresohet është që ndonjë ditë të mos merret avioni peng me pasagjerë brenda ose trajnim të pamjaftueshëm të punonjësve të Shërbimit Privat të Sigurisë Fizike (SHPSF-ve) që kryejnë këtë proces (kjo gjithse- si nuk lidhet me ditën e djeshme, ku grabitja ndodhi brenda në avion).
Në rastin e fundit, skenari ishte ndryshe nga grabitjet e tjera. Pasi janë lënë paratë brenda në aeroport, shoqëritë e sigurimit fizik janë larguar dhe vlerat janë futur në barkun e avionit dhe grabitësit i kanë marrë në pro- cesin e fundit. Pra është siguria brenda aeroportit që ka ceduar, duke filluar nga masat në kargo, doganë, e aeroport, policia pri- vate e aeroportit dhe Policia e Shtetit, në një rast që ekspertët e sigurisë fizike e cilësojnë si skandaloz. Grabitja ishte e mirë- menduar, pasi është studiuar momenti i fundit, si dhe janë përdorur kamuflazhe të Policisë Tatimore për të humbur gjur- mën për të mos tërhequr vë- mendjen. Ekspertët e sigurisë pohojnë se duhet të ngrihet task-forcë për të verifikuar ng- jarjen dhe elementët e përgjegjësit që kanë çuar në cedimin e sigurisë së një prej institucioneve më strategjike në vend. Më pas, duhet të men- dohet për të shtuar masat e sig- urisë në të gjithë vektorët e transportit të mjeteve mone- tare.
Në procesin e transportit të parave, aktorët e parë janë bankat, Shërbimi Privat i Sig- urisë Fizike (SHPSF) dhe ko- mpanitë e sigurimit, që sig- urojnë transportin. Këto të fun- dit, thonë ekspertët, janë dhe hallka më e dobët dhe nuk kanë peshë, ndryshe nga vendet e tjera të Evropës.
Aktorët e dytë lidhen me pjesën e transportit, ku përf- shihen SHPSF-të dhe Policia e Shtetit.
Faktori i tretë janë masat e sigurisë brenda në aeroport, në kargo, doganë, ku rol kanë poli- cia private e aeroportit dhe Policia e Shtetit. Nisur dhe nga ngjarja e qershorit 2016, sig- uria brenda ambienteve të Ri- nasit mbetet shumë e dobët.
Ekspertët e sigurisë pohojnë se në vendet e tjera, përgjithësisht paratë ngarkohen në avionë në xhepa të veçantë të aeroportit dhe jo siç ndodh në Shqipëri, ku pasi hidhen valixhet, në një cep vendosen dhe paratë që transportohen nga bankat. Kjo metodë vë në rrezik edhe sig- urinë e pasagjerëve të avionit. Ata sugjerojnë që bankat të për- dorin chartera të veçantë për të lëvizur vlerat.
