Gazeta Telegraf/
Sot Skrapari bashkon traditën me zhvillimin e ri global
Rrethi i Skraparit shtrihet në Shqipërinë
Jugore dhe kufijtë e saj administrativë kanë një sipërfaqe prej 147 km.
Skrapari është i përbërë nga dy qytete kryesore dhe nga 99 fshatra.Ai ka një
reliev malor dhe një pozitë gjeografike të favorshme. Ai përshkohet nga dy
lugina, ajo e Osumit dhe Tomorricës, e cila historikisht që nga koha e Desartëve
dhe më pas kanë qenë rrugëkalimi për lidhjen mes ultësirës së Adriatikut dhe
Desartisë. Ndodhet në lartësinë 270 metra mbi nivelin e detit
në sheshin e pazarit, deri në 1880 metra, qe e arrin me malin e Tomorit
dhe ka klimë malore.
Një element të rëndësishëm për traditën dhe kulturën materiale përbën veshja ku
elementi më kryesor i saj ka qenë guna, ndërsa
kultura përfaqësohet me gjashtë vlera të rëndësishme si : Kalaja e Skraparit,
Kalaja e Prishtës,
Ura e Sharovës,
Peshkopata e Hasan Seitajt,
Teqeja e Backës,
Gjurma e kalit të Abas Aliut.
Legjendat janë të ndryshme, ndër më kryesore është ajo e Abaz Aliut dhe misteri
i Malit të Tomorrit. Skrapari ka një traditë patriotike, e cila kulmon me
vlerat e shprehura nga Riza Cerova, dhe me pas nga heroizmi i Luftës partizane
dhe brigadave nacionalçlirimtare, ku beteja e Tëndës së Qypit mbetet nga më
historiket dhe më të përgjakshmet e Luftës së Dytë Botrore. Lufta e Tëndës së
Qypit konsiderohet si ajo e Stalingradit, ku partizanët dhe forcat e rezistencës
së bashku me banorët luftuan për të mos lejuar futjen e Nazistëve Gjermanë në Çorovodën
e çliruar më 5 Shtator 1942, si rrethi i rrethi i parë i çliruar në vendin tonë. Pas çlirimit,
ky rreth i është cilësuar si “ Kryeqyteti i Luftës”, vendi ku u ruajt thesari i popullit shqiptar të vënë me mund, djersë
dhe sakrificë. Bashkë me Poliçanin janë dy qendrat e rrethit ku u ngrit uzina
mekanike e armatimit të Ushtrisë Shqiptare, e cila dikur punësonte deri në 8
mijë punëtorë nga të gjitha zonat .
|