Shqipëria renditet një nga shtetet më të varfëra të rajonit me Prodhimin e Brendshëm Bruto për frymë dhe me pagat më të ulta në Europë. Borxhi publik i Shqipërisë duke llogaritur PPP-të 30-vjeçare dhe detyrimet e fshehura i kalon 90% të PBB duke ua lënë dhuratë brezave të ardhshëm. Jemi të parët për emigracion dhe korrupsion por të fundit në shëndetsi dhe mirqënie
Mos u krahasoni me njëri-tjetrin, por me aty ku duhet të ishim!
Ethet e fushatës, teksa po afrohet data e zgjedhjeve, kanë nisur. Në një garë me njëra-tjetrën, të gjitha palët po përpiqen të tregojnë se cila ka punuar më mirë, i ka rritur më shumë të ardhurat, ka shtruar më shumë kilometra rrugë, e me radhë, kush e kush të marrë sa më shumë merita. Krahasimi që sot duhet të bëjmë është se ku jemi e ku duhet të ishim. Treguesi më i mirë për ta matur këtë është se ku jemi në raport me shtetet e tjera të rajonit dhe Europës, sa kemi ecur në të ashtuquajturën konvergjencë (rritja me ritme më të shpejta se vendet e zhvilluara, në mënyrë që të kapim sa më shpejt mesataren e tyre), sa janë pagat mesatare, që në fund të fundit tregojnë se sa është përmirësuar mirëqenia e çdo individi. Nëse do të bënin këtë lloj krahasimi (për të dhënat deri në fund të 2019-s, pasi 2020-a nuk ishte një vit normal, i ndikuar nga Covid-19 dhe pasojat e tërmetit), atëherë shifrat nuk do të ishin në favor të asnjë qeverie. Në fund të 2019-s, Shqipëria ishte ndër shtetet më të varfra të Europës, me Prodhimin e Brendshëm për frymë (PBB) sa 31% e mesatares europiane, duke lënë pas vetëm Kosovën dhe disa shtete të ish- Bashkimit Sovjetik, si Ukraina apo Moldavia. Në vitet e fundit, ky tregues ka mbetur pothuajse i pandryshuar, duke treguar një ngecje të qartë në rritjen e mirëqenies relative, në raport me shtetet e tjera të rajonit. Paga mesatare në vend është rreth 430 euro, sërish më e ulëta në Europë. Të ardhurat e pamjaftueshme bëjnë që pjesa më e madhe e familjarëve të shpenzojnë mbi 40% të buxhetit për t’u ushqyer (nga 13% mesatarja europiane dhe rreth 30% rajoni), duke na renditur në nivelin e vendeve afrikane. Vendi vijon të ketë informalitet të lartë në tregun e punës, me të ardhurat nga sigurimet shoqërore që janë sa gjysma e mesatares rajonale. Edhe buxheti, në raport me PBB-në mbledh rreth 26-27%, sërish ndër treguesit më të ulët në Europë. Një tjetër tregues i përkeqësuar në raport me rajonin është borxhi publik, që në fund të 2019-s ishte rreth 70% e PBB-së, së bashku me detyrimet e prapambetura. Në fund të 2020-s, ky tregues arriti në 80% të PBB-së, sërish rekord në rajon. I ndërlidhur me të dhënat e tjera të të ardhurave, është e qartë se rritja e borxhit publik nuk ka shërbyer për të nxitur mirëqenien (paga më të larta), apo produktivitetin e bizneseve (më shumë të ardhura në buxhet dhe më shumë përfitime për punonjësit). Edhe në periudhën e krizës, ndonëse borxhi publik u rrit me 10 pikë përqindje, ndër shtesat më të larta në Europë, ndihma direkte ishte më e ulëta, me vetëm 1% të PBB-së. Duke shtuar dhe detyrimet e fshehura për koncesionet/PPP-të e dhëna deri në 30 vitet e ardhshme, borxhi publik i kalon 90% të PBB-së, duke ua lënë “dhuratë” brezave të ardhshëm. Tregues të tjerë si ata të korrupsionit, indeksit të qeverisjes, inovacionit e deri te numri i mjekëve për një mijë banorë e shpenzimet për shëndetësinë në raport me PBB-në na rendisin të fundit në Europë. Ndërsa të parët jemi për nivelin e emigracionit. Shqipëria u rendit e gjashta në botë në vitin 2019 sa u përket lejeve të qëndrimit që shtetasit e saj kanë në shtetet e Bashkimit Europian dhe e para në raport me popullsinë, si një tregues direkt se politikat e dekadave të fundit kanë dështuar të rrisin mirëqenien e ç’është më e keqja, besimin për një të ardhme më të mirë. (Monitor)
