Putini ishte në gjendje t’i jepte fund shpejt rebelimit të mercenarëve Ëagner të Prigozhin. Por shtyllat e sistemit të tij të pushtetit janë dëmtuar rëndë. Yevgeny Prigozhin është një person me të kaluar të njohur kriminale, brutal e njëkohësisht servil i përulur në sjellje. Në moshën 6 vjeç është izoluar dhe ka ndenjtur 6 vjet në një shkollë riedukimi për të miturit. Më pas u dënua 12 vjet heqje lirie për një vrasje makabre. Në kohën e tranzicionit hapi një restorant në Petërsburg, kur Vladimir Putin ishte nënkryetar i bashkisë. Pastaj kur Putini u bë president, e mori dhe i dha detyrën e furnizuesit të Kremlimit me kontrata me vlera të mëdha. Kështu arriti të bëhet oligark, në krah të Putinit. Në të kaluarën, oligarku Yevgeny Prigozhin dukej si një figurë e errët, misterioze nga thellësia e mistereve të Kremlinit. Ai ka qenë prej kohësh një person kontakti për qeverinë ruse për “punë” që ndodhin në zona gri gjysmë zyrtare, siç janë detyrat mercenare në Siri ose Afrikë ose, edhe më parë, funksionimi i fabrikës së trolleve në Petersburg me një rrjet të makinerisë false për media dhe dezinformim. Meqenëse ushtria e tij mercenare PMC Wagner (Kompania Ushtarake Private), të cilën ai e pranoi hapur vetëm shumë vonë, fitoi përvojë të konsiderueshme luftarake në gjithnjë e më shumë luftëra, fuqia personale ushtarake e Prigozhin vazhdoi të rritet. Luftëtarët Wagner ishin ushtarët e tij personal. Kjo duhej të tregohej edhe në kryengritjen ushtarake të udhëhequr tani nga Prigozhin, kur, me urdhër të tij, ata pushtuan menjëherë qytetin e Rostovit, avancuan drejt Moskës dhe thjesht shpërfillën urdhrat e autoriteteve ruse për të arrestuar Prigozhin. Meqenëse Wagner është formacioni më i madh mercenar me bazë në Rusi. Sipas Ministrisë Britanike të Mbrojtjes forcat u rritën nga 35,000 në 50,000 ushtarë në janar të këtij viti. Krahas tyre, ishin të gatshëm edhe 200,000 rezervistë. Ushtarët ishin 80 për qind rusë nga teritoret e ish Bashkimit Sovjetik, të dënuar kriminelë, të rekrutuar në burgjet dhe të liruar me amnisti për të luftuar. Prigozhin u bë realisht një faktor fuqie politike e ushtarake në Rusi dhe filloi të pretendojë e të konkurojë Putinin. Por ndërsa atij iu dha një shkallë e lartë pushteti jashtë vendit për shkak të atmosferës së tij misterioze, në realitet kjo nuk është aq gjithëpërfshirëse. Grupi i mediave, që ai kontrollon është shumë më i vogël se ai i “njerëzve të biznesit nga rrethi vërtet i ngushtë i Putinit”, siç përcaktoi gazetari rus dhe eksperti i Kremlinit Andrei Pertsev në një analizë pas fillimit të luftës. Emri i tij nuk u shfaq kurrë në sondazhet e politikanëve kryesorë të Rusisë dhe thirrjet e tij të mëparshme për mobilizim të përgjithshëm ishin të papëlqyeshme në mesin e rusëve. Edhe për Putinin, ndërveprimi me Prigozhin nuk kishte kurrë një status të veçantë deri në kryengritjen e tij të hapur. Sipas shkencëtares politike ruse Tatyana Stanovaya, oligarku nuk ishte kurrë aq i afërt me kreun e shtetit sa t’i kishte besuar atij një detyrë të rëndësishme politike. Detyrat e Prigozhin mbetën gjithmonë joformale, ai përdori forcën brutale dhe metodat e ndaluara që organet zyrtare shtetërore. Ai kurrë nuk u integrua në radhët e para. të politikës ruse.
Ishte pikërisht kjo mungesë integrimi, që çoi në shfaqjen e një strukture të dyfishtë, që ishte e rrezikshme për strukturën e përgjithshme të fuqisë ruse. Prigozhin gjithnjë e më shumë e prezantonte veten si një kundërelitë, megjithëse ai vetë vjen nga kjo klasë shoqërore dhe gjithnjë e më shumë u angazhua në beteja për pushtet me hierarkinë zyrtare ushtarake rreth Ministrisë së Mbrojtjes Ruse. Kjo ishte e mundur edhe sepse ai zyrtarisht mbeti gjithmonë një “qytetar privat”, pa ju dhënë zyrtarisht një zyrë në krye të pushtetit. Udhëheqësit ushtarakë u përpoqën ta vinin situatën nën kontroll duke nënshtruar të gjitha njësitë vullnetare si Wagner me struktura kontraktuale në komandën e tyre. Prigozhin nuk pranoi. Por edhe këtu u shfaq izolimi i tij politik dhe dobësia brenda aparatit rus. Të gjithë drejtuesit e tjerë të njësive të tilla, si sundimtari çeçen Ramzan Akhmatovich Kadyrov, iu përkulën urdhrit. Vetë Putin foli në favor të ministrit të tij të Mbrojtjes Shoigu, të cilin Prigozhin e sulmoi vazhdimisht dhe e përshkroi nënshkrimin e traktateve si të nevojshme. Kjo krijoi një situatë, që mund të bëhej e rrezikshme edhe për Prigozhin si person dhe pasoi kryengritja e tij, e cila befasoi të gjithë vëzhguesit. Pasi kritikoi ashpër të gjithë sjelljen e luftës në Ukrainë, ai mobilizoi mercenarët e tij, mori selinë e Forcave Jugore Ruse në Rostov në një grusht shteti dhe dërgoi një detashment paraprak të luftëtarëve PMC-Wagner drejt Moskës. Ky aksion ishte një kryengritje e vërtetë e hapur ushtarake. Kryengritja e Vagnerit zbuloi menjëherë mospërputhjen e madhe midis ushtrisë së Prigozhinit dhe ndikimit të tij politik. Por edhe këtu u bë menjëherë e dukshme mospërputhja e madhe midis ushtrisë së Prigozhinit dhe ndikimit të tij politik. Ushtarët e tij ishin shpejt 200 kilometra larg Moskës, duke shkatërruar rezistencën e parë nga trupat qeveritare gjatë rrugës, për shembull duke qëlluar tre helikopterë dhe një aeroplan nga qielli. Mercenarët e tij iu bindën urdhrave të tij pa kushte, refuzuan arrestimin e Prigozhinit të urdhëruar nga FSB dhe siguruan pushtetin në Rostov me një prani masive ushtarake.
Por edhe mungesa e ndikimit të tij politik ishte evidente. Radhët e guvernatorëve rajonalë bënë deklarata për besnikëri ndaj Putinit, dhe Kadyrov madje siguroi trupa për të larguar PMC Wagner nga Rostov. Askush nga mjedisi i administratës presidenciale nuk shprehu kritika për udhëheqjen në këtë situatë, ata u bashkuan pas Kremlinit. Prigozhin veproi shpejt ushtarakisht dhe kështu fitoi avantazhe të situatës ndaj aparatit të plogësht shtetëror. Por ishte e qartë se një konflikt i zgjatur i armatosur do të konsolidonte aparatin e goditur dhe se nëse kryengritja e tij dështonte, Prigozhin do të përballej me një vdekje të shpejtë ose me burgim të gjatë.
Fakti që Kremlini nuk e shfrytëzoi rastin dhe e ngarkoi sundimtarin bjellorus Aleksandër Lukashenko për të ndërmjetësuar ishte sërish për shkak të pasigurive ushtarake. Sepse askush nuk e dinte se deri në çfarë mase njësitë e ushtrisë ruse të lodhura nga lufta do të luftonin vërtet kundër bashkatdhetarëve mercenarë apo edhe do të dezertonin pjesërisht. Luftëtarët e Wagner-it kishin qenë gjithashtu në gjendje të lëviznin në Rostov pa ndonjë rezistencë që vlen të përmendet. Askush nuk e dinte se sa oficerë ushtarakë ndanin populizmin e tij anti-establishment. Përfundimi i shpejtë i revoltës solli gjithashtu pasigurinë në brendësi të Rusisë, megjithëse stabiliteti është një element kyç i sundimit të Putinit. Shërbimi Federal rus i Sigurisë njoftoi sot, në 27.06.2023, se po mbyllte hetimet nën akuzat për rebelim të armatosur, ndaj Yevgeny Prigozhinit, si dhe anëtarëve të grupit të tij ‘Wagner’. Në një deklaratë që u publikua nga agjencitë ruse të lajmeve, agjencia tha se personat e përfshirë në rebelim, i kishin ndërprerë aktivitetet kriminale. Rrëzimi i çështjes penale kundër grupit të mercenarëve rusë ishte pjesë e një marrëveshjeje të arritur të shtunën vonë në mbrëmje, e cila i dha fund rebelimit. Marrëveshja rrufe u ndërmjetësua nga presidenti i Bjellorusisë Lukashenko. Ministria ruse e Mbrojtjes bëri të ditur se grupi ‘Ëagner’ po përgatitej t’i dorëzonte ushtrisë ruse, pajisjet e rënda ushtarake. E gjithë kjo është më e mirë se vdekja pothuajse e sigurtë, që do ta kishte kërcënuar atë dhe shumë nga njerëzit e tij nëse rebelimi do të vazhdonte. Mbetet një pasiguri për oligarkun për faktin se ai mund të vritet ende “fshehurazi”. Rebelimi do të lërë një gjurmë të përhershme në sistemin e Putinit. Prigozhin dhe ushtria e tij vagneriane ishin projekti personal i Putinit. Ai e përdori atë në luftën kundër Ukrainës për të poshtëruar gjeneralët, që ishin të pasuksesshëm në fushatën e tij personale. Pavarësisht kohëzgjatjes së saj të shkurtër, “kryengritja e PMC” tani ka ekspozuar cënueshmërinë e sistemit të pushtetit të Putinit.
