Pas disa orëve “bosh”, gjatë të cilave ne nxënësit e shkollës “1 Maj” në Skelë e mbanim frymën buzë detit, duke u harruar pas lojrave me top, mësuesi zëvendësues erdhi. Ai ishte një burrë i gjatë, me moshë të thyer, me flokë të thinjura, që i jepnin fytyrës së tij një pamje fisnike. Që ditën e parë kur na e prezantuan në oborrin e shkollës, dikush e thirri me shaka “xhaxho” për shkak të flokëve të bardhë. Edhe më vonë ashtu vazhduan ta thërrasin të gjithë nxënësit dhe mësuesit, në shenjë respekti për moshën e thyer
Çuditërisht, ndryshe nga pamja e jashtme, zërin e kishte të butë e të ëmbël, që të impononte ta dëgjoje me respekt. Neve na takoi fati të zhvillonim orën e parë të mësimit me të. Hyri në klasë, na përshëndeti me një buzëqeshje të çiltër dhe me hapa të ngadaltë u drejtua për nga katedra, që ndodhej afër dritares. Hapi regjistrin dhe nisi të thërrasë në apel emrat e nxënësve. Sipas traditës, secili nga ne ngrihej në këmbë dhe përsëriste fjalën rutinë “Këtu!”. Mësuesi ndalej pak me vështrim mbi atë që ngrihej në këmbë, si për të fiksuar në memorien e vet fytyrën dhe emrin e nxënësit dhe vazhdonte më poshtë. Unë isha nga fundi i listës, sipas rendit alfabetik dhe po ndiqja pa ndonjë vëmendje të veçantë, ritualin e zakonshëm të çdo ore mësimi. Kur dëgjova emrin, si gjithë të tjerët u ngrita në këmbë dhe belbëzova me pak zë, sa për të bërë “detyrën”, përgjigjen standarte, “Këtu!”.
Mësuesi më “mbështolli” me atë vështrimin melankolik të syve të tij dhe dukej sikur kërkonte të gjente diçka në kujtesë. Edhe klasa heshti. As mësuesi dhe as njeri nga nxënësit nuk fliste. Për disa çaste të gjithë ishin kthyer nga unë dhe më vështronin me habi. Më në fund mësuesi e theu këtë heshtje dhe më pyeti me dashamirësi:
-I kujt je ti, mor` djalë?
Kur unë i thashë emrin e babait, ai në fillim shtangu, pastaj lëshoi një pasthirrmë të zgjatur habie: “Mos, more…!” Dhe pas disa çåstesh kur vështrimi im ishte ngulur në sytë e mësuesit me shpresë për të kuptuar diçka për domethënien e atyre dy fjalëve, ai u ngrit në këmbë, u afrua tek unë dhe duke më përkëdhelur lehtë flokët, foli me zë të lartë që ta dëgjonin të gjithë:
-Si ardhka puna në jetë…?! Unë kam patur nxënës babanë tënd, nënën tënde dhe tani më erdhi rradha të mësoj edhe ty, fëmijën e nxënësve të mi!
Aso kohe, fëmijë rreth të trembëdhjetave, nuk dija asgjë rreth asaj që dëgjova. Veç, si mua ashtu edhe shokëve të mi, këto fjalë na bënë përshtypje. Rast i rrallë, vërtet, mësues i tre brezave. I hutuar nga përkëdhelitë e mësuesit, me fytyrën flakë të kuqe u ula në bangë, ndërsa mësuesi, duke u shkëputur nga kujtimet që e kishin mbërthyer për pak çaste, vazhdoi mësimin deri sa ra zilja.
Të them të drejtën, atë ditë mezi prisja të mbaronin orët e mësimit dhe të shkoja në shtëpi. Kurioziteti fëminor më mundonte, derisa të mësoja nga prindërit e mi diçka më shumë për mësuesin e letërsisë, që në familjen tonë ishte mësuesi i të gjithëve. Dhe prindërit më treguan: Skënder Hamiti, ishte nga Libohova e Gjirokastrës. Djalë fare i ri, i sapo diplomuar për mësues, e caktuan të punonte në një fshat të largët të Sarandës, atje ku jetonin atë kohë prindërit e mi – fëmijë. Me vehte mori edhe violinën. Shumë herë në kohën e lirë, gishtat e gjatë e të hollë “vallëzonin” ëmbël mbi këtë vegël muzikore, duke i magjepsur ata vogëlushë me tingujt harmonikë, që buronin prej tastierave të saj. Mësues Skënderi, i shoqëronte vet me violinë këngët e reja që u mësonte. U mësonte me durim edhe gjuhën shqipe, u mësonte të lexonin e të recitonin bukur dhe me pathos vjershat e Naimit dhe Çajupit, që i kishte shumë për zemër. Në ato vite të vështira, kur analfabetizmi ishte ulur këmbëkryq viseve shqiptare, ai djalosh energjik nuk lodhej së mësuari gërmat e shtrenjta shqipe jo vetëm fëmijëve, por edhe prindërve të tyre të moshuar. Ndaj të gjithë e donin dhe e respektonin. Kur erdhi dita që ai u largua për në tjetër detyrë, e përcollën me dashuri, me dhimbjen që ndjen kur ndahesh nga njeriu i familjes. Edhe ai ishte përlotur tek zbriste monopatit të fshatit. Përkëdhelte me rradhë fëmijët që e shoqëronin si një eskortë e madhe drejt rrugës automobilistike dhe herë pas here kthente kokën pas, si për t’u ç’mallur, ende pa ikur, me ato vende ku kaloi vitet e para të punës së tij, duke lënë gjurmë të pashlyera mirësie në ndërgjegjen e njerëzve. Dhe nuk i harroi kurrë ata, ngado që shkoi e punoi, edhe pse në vitet e shumta të misionit fisnik të dijedhënies “kaloi” në duart e veta me qindra nxënës. Fëmijët e atij fshati të vogël malor mbetën për të brezi i parë i nxënësve dhe asnjëherë nuk e shkoi ndërmend, siç më tregoi vet vite më vonë, se nuk do t’i takonte më. Ndoshta këtë kishte parasysh, kur përsëriste shpesh fjalën e urtë popullore: “vetëm mali me malin nuk takohen në këtë botë….” Një natë mësues Skënderi erdhi për vizitë në shtëpinë tonë, për t’u takuar nga afër dhe për t’u ç’mallur me ish nxënësit e tij. Natyrisht, takimi me mua i kishte sjellë kënaqësi dhe këtë kërkonte ta ndante edhe me nënën dhe babanë tim, si nxënësit e brezit të parë, që ai kishte udhëhequr në udhën e dijes. Nuk mund të harroj se atë natë mësuesi tregonte me modesti, por edhe me krenari që i reflektohej dukshëm në fytyrën ku bukuria rinore tashmë ia kishte lënë vendin “brazdave” që kishin hapur vitet, se shumë nga nxënësit e tij ishin bërë njerëz të zotë. Thoshte se i shkruanin letra, e falënderonin, e pyesnin për shëndetin duke i uruar jetë të gjatë, por i kërkonin edhe ndonjë këshillë, të cilat ai nuk harronte t’ua përcillte, sado larg që të ishin. Kur kalonte rrugëve të qytetit e përshëndesnin shumë vogëlushë, të cilët ai nuk i njihte. Por, kur i pyeste si zakonisht për emrin e prindërit, i kënaqur, thuajse përherë përsëriste si me vehte “Aha, qënke i ish nxënësit tim.” Kishte shumë shokë e miq në qytetin e Vlorës ku kaloi pjesën më të madhe të jetës së tij, që e nderonin dhe e respektonin, e ftonin për kafe e në gëzimet e tyre familjare. Mbaj mend se në atë takim brezash, pas çdo teme bisede që hapej, mësuesi ynë thoshte “më kujtohet njëherë….!”
