PHD. Anila Kalleshi: Fibrat dietike që shërbejnë për tretjen, antioksidantët dhe në cilat ushqime i gjejmë

1328
Sigal

Çfarë janë antioksidantët dhe në cilat ushqime i gjejmë

 

Oksigjeni është baza e gjithë jetës bimore dhe shtazore. Është ushqyesi ynë kryesor, i nevojshëm nga çdo qelizë, në çdo sekondë të ditës. Pa të ne nuk mund të çlirojmë energjinë ushqimore që drejton gjithë procesin trupor. Por oksigjeni është kimikisht reaktiv dhe shumë i rrezikshëm: në reaksionet normale biokimike, oksigjeni mund të bëhet i paqëndrueshëm dhe i aftë për të oksiduar molekulat e afërta. Kjo mund të shkaktojë dëmtime qelizash që mund të shkaktojnë kancerin, inflamacionin, dëmtimin arterial dhe plakjen. Të njohura si radikale të lira oksiduese, ky ekuivalent trupor i ndotjeve nukleare mund të çarmatoset për të larguar rrezikun. Radikalet e lira janë bërë në të gjitha proceset e oksidimit duke përfshirë duhanin, djegien e benzinës për të krijuar tymra, rreze, skuqje ose ushqimet në zgarë dhe procese normale trupore.

 

Kimikatet të afta për të çarmatosur radikalet e lira janë quajtur antioksidantë

Disa janë njohur si ushqyes esencial, siç është Vitamina A dhe beta karroteni, dhe Vitaminat C dhe E. Të tjerat, siç janë bioflavonoidet, anthocyanidins, pyenogenol, dhe mbi qindra identifikime të tjerë mbrojtëse të gjetura në ushqimet e zakonshme, nuk janë. Prandaj janë të nevojshme antiosksidantët si Vitamina A, beta karroteni, Vitaminat C dhe E. Balanca ndërmjet konsumimit të antioksidantëve dhe ekspozimit ndaj radikaleve të lira mund të jetë balanca ndërmjet jetës dhe vdekjes. Ju mund të ngjisni shkallët në favorin tuaj duke bërë ndryshime të thjeshta në dietën tuaj dhe nëpërmjet suplementeve antioksidante.

Testimi i potencialeve të antioksidantëve tuaj 

Aftësia juaj për të qëndruar larg sëmundjeve varet nga balanca ndërmjet konsumimit tuaj të radikaleve të lira të dëmshme dhe antioksidantëve mbrojtës. Në kohën që shkalla i largohet të qëndruarit shëndetshëm, shenja të hershme fillojnë që të zhvillohen, siç janë infeksionet e vazhdueshme, të nxirat, lëkura e dobët ose plakja e shpejtë e lëkurës. Një shenjë tjetër e statusit të antioksidantëve të dobët është aftësia për të detoksifikuar trupin pas një sulmi të radikaleve të lira. Kështu që, përshembull, nëse ju ndiheni të mpirë, pas disa ushtrimeve ose pas ekspozimit ndaj ndotjes, (siç është të ngecurit në trafik ose në një dhomë plotë me duhanpirës), aftësia juaj antioksidante mund të ketë nevojë për përmirësim. Një mënyrë më e përshtatshme për të përcaktuar statusin tuaj antioksidant është të pasurit e një profili antioksidant biokimik. Këto teste gjaku masin nivelet e beta karrotenit dhe Vitaminave C dhe E në gjakun tuaj dhe përcaktojnë sesa mirë sistemet e enzimave tuaja antioksidante (siç është glutathione peroxidase) janë duke funksionuar. Pjesa më e madhe e laboratorëve ushqyese e ofrojnë këtë test, por ndërkohë që kjo përcakton nëse ekziston ndonjë problem antioksidant, ajo nuk do të përcaktojë se cilët ushqyes mungojnë. Pyesni mjekun ose dietologun tuaj për këto teste, pasi këto janë shumë pak të pranishem për publikun në mënyrë direkte.

 

Antioksidantët – ushqimet më të mira 

Çdo vit shumë e më shumë antioksidantë janë gjetur në natyrë, duke përfshirë substancat tek manaferrat, rrushi, domatet, mustarda, dhe brokoli dhe tek barishtet. Këto substanca siç janë bioflavonoid, lycopene, dhe anthocyanidins, nuk janë ushqyes esencial por janë shumë të dobishëm për trupin.

Legjenda e qepës

 

Në vitin 1918, gjatë epidemisë së gripit ku humbën jetën dhjetëra milionë njerëz në botë, një mjek vizitoi shumë fermerë për të gjetur një mënyrë që ata të luftonin gripin. Shumë familje fermere i kishte zënë gripi dhe vetëm një familje nuk kishte asnjë pjestarë të prekur. Mjeku kur vajti atje pa se të gjithë ishin të shëndetshëm.  Mjeku i pyeti se çfarë kishin bërë që ishin kaq të shëndetshëm. Bashkëshortja e fermerit i tregoi se vendoste në çdo dhonë një qepë me lëkurë. Mjeku nuk e besoi megjithatë i kërkoi që t’i jepnin një nga këto qepë. Më pas ai shkoi në laboratorin e tij dhe e pa qepën me mikroskop. Për çudi ai gjeti aty viruset e gripit, që ishin përthithur dhe në këtë mënyrë familja kishte mbetur e shëndetshme.

Duke mbajtur një qepë në dhomë, edhe nëse ju zë gripi, ka mundësi që simptomat e tij të jenë tepër të lehta.

Patatja e ëmbël është e pasur me fibra dietike të cilat shërbejnë për tretjen

 

  • Parandalon kancerin e zorrës së trashë dhe ndihmon personat që kanë probleme me kapsllëkun.
  • Ajo është e mirë për personat e sëmurë me diabet pasi përmban sheqerna natyrorë, të cilat stabilizojnë nivelin e insulinës tek diabetikët.
  • Përmban karotenoide të cilat ndihmojnë në prodhimin e vitaminës A, vitaminë e cila ripërtërin sistemin e frymëmarrjes.
  • Duhanpirësit duhet ta konsumojnë sa më shpesh.
  • Përmban vitaminë D. Kjo vitaminë është e mirë për dhëmbët, zemrën, lëkurën, eshtrat. Rrit nivelin e energjisë.
  • Përmban vitaminë B6 e cila ndihmon në parandalimin e sëmundjeve të zemrës dhe trurit.
  • Është e mirë për indet dhe muskujt dhe ndihmon për ulen e ënjtjeve apo dhimbjet e barkut.
  • Iu jep energji dhe rregullon rrahjet e zemrës.
  • Vepron si një antioksidant, mbron mushkëritë, si dhe parandalon kancerin e gjirit.
  • Redukton shenjat e plakjes.

 

Ujin e patateve të ziera mund ta përdorni për të trajtuar lëkurën. Vitamina C është thelbësore për funksionimin si duhet të trupit dhe patatja e ëmbël e përmban me shumicë këtë vitaminë.

 

  1. Pastron thellësisht poret, sidomos në rastet kur lëkura është e acaruar.
  2. Është e pasur me hekur, i cili ka rol të rëndësishëm në prodhimin e qelizave të kuqe dhe të bardha të gjakut. Ndihmon për të luftuar aneminë.
  3. E pasur me acid folik. Ndihmon në zhvillimin e shëndetshëm të fetusit. Rekomandohet të konsumohet nga gratë shtatzëna.