Trupi njerëzor është ndërtuar që të përmbajë edhe karbohidrate. Ndërkohë që ne mund të përdorim proteina dhe yndyra për energji, karburanti më I thjeshtë dhe më “pa tym” janë karbohidratet. Bimët prodhojnë karbohidrate nëpërmjet energjisë diellore, në kompleks me karbonin, hidrogjenin dhe oksigjenin. Uji nga rrënjët siguron hidrogjenin dhe oksigjenin, ndërkohë që dioksidi i karbonit nga ajri, siguron karbonin dhe më shumë oksigjen. Ne I konsumojmë karbohidratet dhe në prani të oksigjenit në ajër, thyhet dhe lëshon energjinë solare që siguron energji për trupin dhe mendjen. Kur ju konsumoni karbohidrate komplekse siç janë drithërat, zarzavatet, fasule, thjerrëza, ose karbohidrate të thjeshta siç janë frutat, trupi bën pikërisht atë që është përcaktuar që të bëjë. Ai i tret këto ushqime dhe gradualisht liron energjinë e tyre proteinike. Ndërkohë që maceve ju tërheq shija e proteinave, njerëzit janë më të lidhur me shijen e karbohidrateve-ëmbëlsinë. Kjo tërheqje e së shkuarës drejt ëmbëlsisë ka punuar më së miri për meshkujt e hershëm, sepse pjesa më e madhe e gjërave në natyrë që janë të ëmbla nuk janë të helmueshme. Kjo ka funksionuar edhe për bimët. Ato I vendosnin farat në frutën e tyre duke pritur që të kalojnë kafshët, dhe të hanë frutat, dhe ti depozitonin farat pak më tej. Të gjitha format e sheqerit të përqendruar – sheqerit të bardhë, sheqeri kaf, glukozës, mjaltit dhe shurupit – janë lirues të shpejtë, duke shkaktuar një rritje të shpejtë të niveleve të sheqerit në gjak. Nëse ky sheqer nuk është kërkuar nga trupi, ai vendoset në depozita, eventualisht duke u shndërruar në yndyra. Format më të përqendruara të sheqernave janë gjithashtu të lira nga vitaminat dhe mineralet. Pa vitaminat dhe mineralet metabolizmi jonë bëhet i paefektshëm, duke kontribuar në energji të dobët dhe kontroll të dobët të peshës. Frutat përmbajnë një sheqer të thjeshtë që quhet fruktoz, që nuk ka nevojë për tretje dhe që mund të hyjë menjëherë në gjak, si glukoza ose sukroza. Gjithsesi, ndryshe nga ato, është klasifikuar si lirues I ngadaltë. Kjo ndodh për shkak se trupi nuk mund ta përdorë fruktozën ashtu siç është, meqenëse qelizat funksionojnë vetëm me glukozë. Si rezultat, fruktoza së pari, duhet të transformohet në trup në glukozë, që efektivisht ngadalëson efektin e sheqerit në metabolizëm. Laktoza, sheqeri i qumështit, është e njëjta gjë. Janë bërë nga glukoza dhe galaktoza. Glukoza është lirues i shpejtë ndërkohë që galaktoza është i ngadaltë. Disa fruta, siç është rrushi përshembull, përmbajnë glukozë të dobët por gjithashtu janë lirues të shpejtë. Mollët, nga ana tjetër, përmbajnë shumë fruktoz dhe janë lirues të ngadaltë. Bananet i përmbajnë të dyja, dhe rrisin shpejt nivelin e sheqerit në gjak.
TË BALANCUARIT E SHEQERIT TUAJ NË GJAK
Të mbajturit e balancuar të sheqerit tuaj, është faktori më I rëndësishëm në ruajtjen e niveleve të energjisë dhe peshës. Niveli I glukozës në gjak, përcakton gjerësisht urinë tuaj. Kur nivelet bien ju ndiheni të uritur. Glukoza në gjakun tuaj është e pranishme në qelizat tuaja për të prodhuar energji. Kur nivelet janë shumë të larta, trupi e konverton tepricën në glikogjen ose yndyrna. Kur nivelet e glukozës në gjak janë shumë të ulëta, ne përjetojmë një sërë simptomash, duke përfshirë lodhjen, përqendrimin e dobët, irritimin, nervozizmin, depresion, djersitje, dhimbje koke dhe probleme tretjeje. Nëse ne mund të kontrollomë nivelet e sheqerit në gjak, do të kemi si rezultat energji dhe peshë konstante. Diabeti është një formë ekstreme e mos-balancës së sheqerit në gjak. Kjo ndodh kur trupi nuk mund të prodhojë më mjaftueshëm insulinë, një hormone që ndihmon që të nxjerrë glukozën jashtë në gjak dhe në qeliza. Shenjat e para paralajmëruese janë të njëjta me ato të mos-balancimit të glukozës së butë, por ato shumë rrallë largohen, dhe kjo ndodh për shkak të ndryshimeve dietike të thjeshta. Kontrolli i tolerancës së glukozës Përgjigjuni pyetjeve më poshtë, duke nënvizuar ato që ju i përgjigjeni po. Nëse ju nënvizoni katër ose më shumë, ka një mundësi të fortë që trupi juaj është duke hasur vështirësi me nivelet e sheqerit në gjak.
• A keni nevojë në mëngjes në mënyrë që të filloni ditën për një filxhan çaj ose kafe, cigare, ose diçka të ëmbël? • A ndiheni shpesh gjatë ditës të lodhur ose përgjumësh ose pas ngrënies së ushqimit? • A flini herët në darkë ose keni nevojë për dremitje gjatë ditës? • A i shmangeni ushtrimeve pasi nuk keni energji? • A bëheni irritues nëse rrini pa ngrënë për gjashtë orë? • A është energjia juaj tani më e ulët se ajo që duhet të jetë? • A keni djersitje gjatë natës ose dhimbje të shpeshta të kokës? Pra, çfarë e bën mos balancuese nivelin e sheqerit në gjak? Pyetja e dukshme është ngrënia e sheqernave të shumtë dhe ushqimeve të ëmbla. Gjithsesi, llojet e ushqimeve që kanë ndikimin më të madh nuk janë gjithmonë ato që mund të presim. Mënyra më e mirë për të patur balancën më të mirë të sheqerit në gjak është nëpërmjet kontrollit të ngarkesës glicemike, që unë e quaj GL. Gjithsesi, nuk ka të bëjë vetëm me atë që hani por edhe me sasinë që ju konsumoni, me çfarë e shoqëroni si e përgatisni dhe se çfarë pini. GL përtej indeksit glicemik Është zbuluar që edhe ushqime të ngjashme mund të kenë efekte shumë të ndryshme në sheqerin në gjak, që bën klasifikimin e ushqimeve në karbohidrate që lirohen shpejt ose ngadalë. Por si ta dimë ne se çfarë është e shpejtë dhe se çfarë është e ngadaltë? Masa e vërtetë e efektit të lirimit të shpejtë ose të ngadaltë është e lidhur me shkallën sesi e rrit sheqerin tuaj në gjak; kjo mund të matet nëpërmjet indeksit të glicemisë (GI për shkurt).
INDEKSI GLICEMIK (GI) PËR USHQIMET E ZAKONSHME USHQIMET QË LIROHEN SHPEJT USHQIMET QË LIROHEN NGADALË
Sukroz 59- Fruktozë 20 -Kornflekse 80- Tërshërë 49 -Banane 62 -Mollë 39 -Rrush i thatë 64 -Dardhë 38- Bukë e bardhë 70 -Bukë me drithëra 41- Makarona të bardha 50 -Makarona 42 -Oriz i bardhë 72 -Oriz kaf 58 Patate (e pjekur) 85 -Patate e ëmbël 54 -Çokollatë 49 -Sojë 15 -Kek orizi 81- Karrotë 47 -Pije portokalli e gazuar 68 -Lëng molle 40 -GI e ushqimeve është shumë e vlefshme, por ekziston një problem. Krahasoni karotën me çokollatën. Pse ato kanë një vlerë të përafërt? A nuk mendoni ju që karotat janë të mira për trupin. Përgjigja është që janë karbohidrate të ngjashme tek karotat ose tek një fetë shalqiu. Në të vërtetë, ju duhet të hani shtatë karota për të marrë të njëjtën sasi karbohidratesh, dhe të njëjtën efekt në peshën tuaj. Harrojeni GI-në. A është GI ajo që ka rëndësi? GI tek ushqimi është ngarkesa glicemike. Është llogaritja që bëhet në bazë të sasisë së karbohidrateve tek ushqimet dhe është indeksi glicemik. Ajo tregon sasinë e karbohidrateve tek ushqimet dhe cilësinë e karbohidrateve.
