Azgan Haklaj: Shembja e teatrit epilog i demokracisë -prolog i totalitarizmit

339
Nga Azgan Haklaj
Të gjithë në shesh kundër totalitarizmit ramian.
Rrulat e kmerëve të kuq shembën pronën publike të grabitur, simbolin kombëtar, monumentin e kulturës shqiptare, shtëpinë e artistëve, zhdukën kujtesën historike, duke konsumuar kështu mirëfilltasi një krim kushtetues.
Qindra qytetarë protestuan për këtë krim të pashembullt.
Opozita e bashkuar, unike mbështeti fort protestën.
Talebanët e rruspave ushtruan një dhunë barbare ndaj protestuesve në krye të të cilëve ishte një student i Akademisë Arteve nga Kukesi, Blendi Shahu.
Ky malsor trim, guxoj dhe sfidoj regjimin gjakatar të Nojanit të mongolëve Edi Ramës, ashtu siç pati guxuar Saharovi Shqiptar Havzi Nela të sfidonte regjimin diktatorial të babait shpirtëror të Ramës, Enver Hoxhës dhe atit biologjik të tij Kristaq Ramës dhe dajës Spiro Koleka.
Në gërhamat e fundit regjimi diktatorial denoi me vdekje dhe vari Havzi Nelën.
Historia nuk vonoj por u persërit shumë shpejt.
Populli shqiptar me atë litar të Havzi Nelës rrëzoj shtatoren e bronztë të diktatorit.
Pas më shumë se tre dekadash Edi Rama i ka shpallë luftë demokracisë, shtetit të së drejtës, opozitarizmit, fjalës së lirë, simboleve kombëtare për të instaluar regjimin e tij, e për t’u shpallur kështu sundimtar suprem.
Shembja e shtëpisë kombëtare të artit është akti i finalizimit të platformës së Padishahut.
Skenat e dhunës të ushtruara nga makineria shtetërore, në gërmadhat e krimit taleban, në oborrin e Ministrisë së rendit ndaj protestuesve, ndaj studentëve të sjellin në vëmendje dhunën e ushtruar nga Çengis Khani i Ballkanit, Sllobodan Millosheviçi mbi popullin e Kosovës, ndaj studentëve në veçanti, tre dekada me parë, ku në demostratat e organizuara në sheshet e Prishtinës kërkonin të shpallej Kosova Republikë.
Kështu veproj  regjimi gjakatar i etërve të tij në Tiranë ndaj studentëve dhe qytetarëve të kryeqytetit dhe të gjithë Shqipërisë që kërkonin rrezimin e diktaturës dhe vendosjen e demokracisë.
Të njëjtën gjë po bën dhe ai vetë, Edi Rama.
Opozita e bashkuar ka thirrur popullin në protestë me slloganin sos, përballë kumbarës së Erdoganit, Edi Ramës.
Unioni Artistik i Kombit Shqiptar “Kalorës i Urdhrit të Skënderbeut” ju ban thirrje të gjithë shqiptarëve:
Të gjithë në shesh, në mejdanin e lirisë.
Protestat solidarizuese në rrugët e Prishtinës deshmojnë se kjo lëvizje është gjithë kombëtare.
Në këtë betejë antagoniste me diktaturën do të ngadhënjejë sovrani.
Gjithmonë në histori lëvizjet kulturore  janë kthyer në lëvizje kombëtare.
Shkrimtarët dhe artistët kanë luajtur rol të jashtëzakonshëm historikisht në shembien e diktaturave, vendosjen e demokracisë, konsolidimin e saj, në zgjimin e vetëdijës kombëtare, krijimin e platformave kombëtare për organizimin e kryengritjeve për çlirim kombëtar.
Sa herë degjoj fjalën rilindje të Edi Ramës mendja me fektinë tek Rilindja Kombëtare, tek Pashko Vasë Shkodrani, tek vepra e tij” E verteta mbi Shqipërinë dhe shqiptarët që u bë platformë e Lidhjes, tek Lidhja e Pejës e Haxhi Zekës” Me Besa-Besë” që frymëzoi Rilindasin e madh Sami Frashërin për të shkruar veprën e tij”Shqipëria ç’ka qenë ç’është e ç’do të bëhet”.
Rilindasit e mëdhenj hartuan platformën kombëtare për çlirimin nga sulltanët otomanë stërgjyshërit e idhullit të Edi Ramës, Erdoganit.
Sa herë dëgjoj emrin e Turqisë dhe Erdoganit në kujtesë me vijnë gjyshërit e tij, sulltanët otomanë që sunduan me zjarr e me hekur për pesë shekuj shqiptarët, me vijnë  në mendje burrat e shquar të kombit që organizuan kuvende të mëdha, kryengritje të fuqishme për çlirim kombëtar, sakrifica për liri, gjaku i derdhur për të, jetët e dhena në emër të saj, gjoksi shkëmb i Mic Sokolit, litari turk në qafën e Sef’ Koshares, Adullah Hoxhës dhe Shaban Binakut.
Krejt natyrshëm gjatë këtij meditimi pena ime u ndal tek qëndrestarët e mëdhenj, tek ata burra sypatrembur për të cilët Atdheu- Flamuri Kombëtar, liria ishte gjëja më e shtrenjtë.
Por sa herë kujtoj litarin turk në qafë të patriotëve të mëdhenj, të burrave që demonstruan heroizëm të rrallë,  me vjen vetëvetiu në mendje litari në qafën e Havzi Nelës.
Ai është nga ata burra heroik, i cili është shembulli më i mirë sot për tu ngritur kundër të birit të atij që e denoj me vdekje me pushkatim, për liri dhe demokraci.
Ai ishte disidenti, heretiku antikonformist, martiri rebel, kauza e të cilit ishte Liria- barazia- drejtësia, që na mungon edhe sot.
Diktatura komuniste e ekzekutoi barbarisht me 10-të gusht të vitit 1988-të.
Havzi Nela ishte poeti i fundit i ekzekutuar nga Perandoria Komuniste e etërve të despotit tonë, Edi Rama.
U ekzekutua pasi kaloi nje kalvar të gjatë në burgjet komuniste, Elbasan, Vlorë, Spaç, Rrëshen, Burrel, Ballsh, Qafë Bari, i denuar dy herë 15-të vjet në vitin 1967-të pasi kishte kundërshtuar kolektivizimin dhe ndalimin e besimit fetar dhe ishte larguar nga Shqiperia dhe 8-të vjet ridenohet si elemet i rrezikshëm në vitin 1975.
Pas lirimit nga burgu në vitin 1986-të, internohet në fshatin Arren në vitin 1987-të.
Me dt 10-të gusht ora 03 Havzi Nela thotë fjalën e fundit.
Varet në qendër të Kukësit dhe lihet ashtu i varur deri në orën 11-të për të terrorizuar qytetarët, tek ish agjensia e udhëtarëve.
Me 11-të gusht ora 01 futet në njě gropë në vend të një shtylle vertikalisht.
Para tij Neroni shqiptar kishte pushkatuar poetët, Villsom Blloshmi e Genc Leka si armiq të popullit.
Sabotatorë e agjentë të imperializmit.
Ekspertja e aktakuzës së tyre Diana Çuli gëzoi privilegjet e diktaturës si gardiane e saj.
 U zgjodh deputete në vitet e demokracisë, madje guxuan ta propozojnë edhe për çmimin  “Nobel” në letërsi.
Ekzekutimi i Havzi Nelës është rast i pashembullt në histori, për nga egërsia e simbolika e krimit.
Ai u var në litar pikërisht në vendin ku nuk guxuan të dislokoheshin as armatat e tmerrshme të Hitlerit.
Urrejtja patollogjike e Ramiz Alisë, Kristaq Rames, Nexhmie Hoxhës, Femih Abdiut dhe talebanëve të diktaturës ndaj Havzi Nelës nuk njihte kufi, duke thyer të gjitha kodet zakonore e morale të shqiptarëve, duke sfiduar dhe ligjet e diktaturës.
Ata guxuan që me kufomën e viktimës së tyre të terrorizonin një qytet të tërë.
Terrori me të vdekurin apo nekroterrori është karakteristikë e hordhive barbare pushtuese e otomanëve, mongolëve e serbëve.
A nuk vepruan njësoj otomanët me luftëtarët e patriotët e shquar Sefë Kosharja, Avdullah Hoxha, Shaban Binaku.
3000 vjet më parë Akili i ktheu kufomën e Hektorit mbretit Priam dhe madje e përcolli me nderime nga kampi i tij.
2000 vjet më parë Ponc Pilati i lejoi dishepujt e Krishtit ta zbrisnin nga kryqi dhe ta varrosnin.
Kur Kristaq Rama hodhi firmën pa ju dridhur dora për ekzekutimin e Havzi Nelës, nuk mund ta imagjinonte se pak kohë më pas do të përballej në gjygj i akuzuar për një krim ordiner nga i biri sot kryeminister i Shqipërisë Edi Sulltan Rama.
Havzi Nelën guxuan ta vrasin për fjalën e lirë ata që ligji u njihte të drejtën e faljes dhe të amnistisë.
Klika e frikshme staliniste nuk guxoi ta denonte apo ta ekzekutonte publikisht Eseninin i cili kishte akuzuar regjimin bolshevik dhe e kishte quajtur revolicionin e tetorit 1917-të që vetë e kishte mbështetur;
“Tetor i egër e mashtrues”.
Sigurisht e zhduku në fshehtësi KGB-ja eksperte e punëve të pista dhe e propagandoi si vetëvrasje.
Sovjeti Suprem i Moskës e denoi duke e derguar në gulag disidentin e madh Aleksandr Solzhenitsyn,  por nuk guxoi ta vriste.
Kur falangat fanatike frankiste vranë Garsia Lorkën e madh, gjenerali fashist Franko i gjykoj me ashpërsi.
Para pak vitesh u nda nga jeta  Adem Demaçi i identifikuar si armiku me i madh ideologjik i Jugosllavisë Titiste.
Kaloi 28 vjet në burgjet serbe, por as UDB-ja e as Rankoviçi nuk guxuan ta ekzekutojnë.
Havzi Nela u vra nga egërsia bizantine e kupolës komuniste, e cila poetët shkrimtarët e intelektualët i donte skllevër e sherbëtorë të ideologjisë së saj, ashtu siç kërkon ti bëjë Edi Rama, t’i kthejë një kope mamaqësh, lideri i të cilëve është daja, piktori deshtak.
Të njëjtën strategji ndjek sot qeveria bandite e kalifatit të Sulltan Ramës e kodifikuar me emrin Rilindje, por rruspat e talebanëve deshmuan se sekti i tij quhet rrulindje.
Dhuna barbare ndaj artistëve, arrestimi i tyre është deshmia më autentike e vazhdimit të filozofisë së etërve.
Nëse babai daja dhe etërit komunistë të Ramës e vranë Havzi Nelën në emër të ideologjisë staliniste, Xhonturku Rama po i rivret disidentët dhe po shkatërron institucionet e shtetit e ato të kulturës në emër të një ideologjie neootomane që rrezikon zhbërjen jo vetëm kulturore por dhe etnike dhe territoriale.
Për interesat e tij utilitare Rama shiti Kauzën Çame, shiti detin, ua dha Aeroportin e Vlorës së Ismail Qemalit shpurës së Erdoganit, u bë aktor e protaginist për ndarjen e Kosovës.
Rama ka rënë në rrjetën e trekëndëshit Moskë- Ankara- Athinë.
Sëbashku me sivllaun e tij Vuçiç ishte krushkë i kurorëzimit të Erdoganit si Sulltan i Ri e Despot i Turqisë.
Tufa me lule e Erdoganit tek Mustafa Qemal Ataturku ishte mesazhi i fundit për Republikën Demokratike Turke dhe instalimi i pushtetit absolut të tij.
Politika antikombtare dhe antipërendimore e Ramës.
Shkatërrimi i sovranitetit të organeve kushtetuese.
Kapja e prokurorisë, shkatërrimi i sistemit gjygjsorë.
Shpallja e opozitës esadiste, kur në fakt ai dhe banda e tij të kujtojnë Haxhi Qamilin janë imitim i filozofisë sunduese të babait të tij shpirtëror Erdoganit, i cili shpalli 2000 gjeneralë dhe guljenistët armiq të popullit dhe po kthen denimin me vdekje.
Shpallja e tij vasal i binomit Putin- Erdogan tregoi se pikërisht në vitin Jubilar të Heroit Kombëtar të Gjergjit të madh, ai nuk kishte qëllim të vertetë, jo aspak nderimin e kësaj figure të ndritur por zhbërjen e veprës së tij dhe të Rilindasve.
Aq shumë e urren Atin e Kombit sa në një aktivitet benjamini i tij  Erion Velia ia mbuloi  me sofrabez të zi ( ferxhe) shtatoren  në Sheshin Skenderbej.
Ky Don Kishot i politikës me atlete Adidas dhe me pature është nxënës i  keq i historisë.
Finalizimit të endrrës së tij të çmendur, shembjen e Panteonit të Kulturës, Teatrit Kombëtar, për të ndertuar kulla duke  grabitur pronën publike duhet ti përgjigjet sovrani popull.
Rama në shenjë hakmarrje për bunkierin që e shkatërruan të përsekutuarit e opozita e bashkuar si simbol komunist shembi simbolin kombëtar, ku janë luajtur “Epoka  para gjygjit” e Kryeveprat e Dramaturgjisë Shqiptare.
Ai luajti aktin e fundit të dramës së tij përpara se të bjerë në humnerën e thellë që ka gatuar në të gjithë këto vite të pushtetit të tij.
Ende ka aktivistë të opozitës në proçese gjygjsore që shkatërruan bunkierin e ndertuar pa leje si simbol të diktaturës.
Ende ka të burgosur politikë nga Kukësi i Havzi Nelës të cilët shembën traun e ndërtuar pa leje në Rrugën e Kombit, ndërsa kmerët e Ramës shembën Koloseun tonë, Teatrin Kombëtar duke e grabitur pronën publike dhe shembur simbolin e kujtesës historike.
E quaj të udhës të sjell në vemendjen e lexuesve vargjet e disidentit Havzi Nela që u var nga familja biologjike dhe politike e Sulltan Ramës.
Po perifrazoj disa prej tyre që ai i krijoi me mend, pa patur laps dhe letër duke rimuar me anë të gishtave,  botimin e të cilave e bëri të mundur shkrimtari Petrit Palushi.
” Në qelitë e burgut pa ajër e pa dritë
Fryma po më merret m’janë terrue sytë
Po dirgjem i mjerë, mbrohem rroj me shpresë
Jeta m’u rendue deshirë nuk kam të
vdes
Ah, kjo derë e randë, kjo qeli kabare
Ma sfiliten trupin, zemra s’ndihet fare
Me durim përgjoj kur do t’ma hapin derën
Po e pres lirinë si zogu pranverën.
Fryma e Helsinkit u derdh porsi era
Na përkëdheli zemrat, çeli si pranvera;
Ketu në vatrat tona futi gaz dhe shpresë
Na zgjoi afsh e vrull, ndoshta nuk do të vdesë.
Këto janë disa nga letrat e tij që ka nxjerrë nga burgu.
Kjo tregon sa shumë e donte poeti jetën, por më shumë donte lirinë.
 Ai shprehet solemnisht
” Vdekja për Lirinë nuk më tremb aspak”
I merzitur kur ikën nga Shqipëria shkruan në një copë letër dhe e vendos në një lis;
“Lamtumirë Atdhe i dashur
Po të lë me zemër plasun”.
Me guximin e tij sfidoi regjimin gjakatar të etërve të Edi Ramës, ndërsa sot me veprën e tij sfidon vetë Edi Ramën dhe pushtetin e tij kleptokratik.
Në përkujtim të 75 vjetorit të lindjes së tij gjeniu i letrave shqipe Ismail Kadare deklaron;
“Poeti Havzi Nela është kambanë që ende bie për shoqërinë shqiptare
Të mos e degjosh këtë kambanë do të thotë të vazhdosh të shkelësh me këmbë lirinë e Shqipërisë”
Novosejanët e quanin Havziun lisin qëndrestar me rrënjët e të cilit mbrohet lëndina e luleve.
Poeti amerikan Uitman na ka lanë një postulat;
Nuk kam çfarë ti jap kombit tim përveçse fjalës.
Havzi Nela na la testament fjalën e bukur poetike për të cilën bëri sakrificën sublime.
Për fjalën e lirë u martirizua.
Dha gjënë më të shtenjtë jetën.
Diktatura komuniste e ekzekutoi pak më shume se tre dekada më parë në mënyrën më makabre.
Me fjalën e lirë sfidoi diktaturën më të egër në Europë.
Jeta e tij ishte mjaft e shkurtër se u këput nga litari i diktaturës, nga gijotina komuniste, por i mjaftoi për ta shkruar emrin në panteonin e historisë kombëtare.
Vepra e tij sot sfidon regjimin Despotik të pinjollit të diktaturës komuniste Edi Ramës.
Ajo eshtë apel i ndergjegjes kombëtare.
Eshtë aktakuza me e rëndë, verdiktin për të cilën duhet ta japë sovrani popull.
Sot sovrani duhet ta bëjë këtë gjygj për Edi Ramën, Lleshin e Zi,  Symbyl Agën, Erion Velinë, aty ku u luajt Epoka para gjygjit, në gërmadhat e krimit të tyre kushtetues.
Ka ardhë koha e Nurembergut të krimeve të diktaturës dhe neodiktaturës.
Sigal