Zbulohen poezitë e Sulltanit të tmerrshëm të Turqisë me pseudonimin “Dashnori
Sulejmani i madhësrishëm, apo Muhibi ka lindur më 1494 dhe ka sunduar në vitet 1520 – 1566. Ai është njohur si, “I madhërishëm” dhe si “Ligjëvënësi”. Ka qënë i njohur si mbrojtës i arteve, që përpara se të bëhej njëri nga poetët e mëdhenj të vendit. Ka qenë i dhjeti sulltan i Perandorisë Otomane. Gjatë sundimit të tij, Perandoria arriti në zenitin e vet. Ka qenë përpunues i floririt dhe ka shkruar poezi me pseudonimin “Muhibi”, që në arabisht do të thotë “dashnori”
Këta ditë doli libri me lirikat e dashurisë së sulltanëve osmanë.Këta janë hulmtuar dhe shqipëruar nga bashkëpunëtori i njohur i shtypit, shkrimtari dhe përkthyesi i mirënjohur, Riza Lahi, anëtar i “Shoqatës Botërore të Poetëve dhe Akademisë së shkenave dhe arteve shqiptaro – amerikane”. Janë gjetur nga ai, lirika të 17 sulltanëve osmanë, por ne po japim për lexuesit, lirikat nga disa vëllime të sulltanëve që njihen më shumë në vendin tonë. Sulltan Muradit të parë që u vra në Kosovë, Sulltan Muradit të Dytë dhe Sulltan Mehmetit, që dështuan para mureve të Krujës dhe heroit tonë legjendar Skënderbeut, si edhe të “Sulejmanit të Madhërishëm”, tashmë aq popullor falë sërialit të filmit që vazhdon të shikohet me kureshtje të veçantë në një nga tv tona.
DASHNORI
Një Muhib nuk thotë “jo” kurrë,
Dhe në e shtrofshin në torturë,
Prap e prap, “jo” nuk thotë kurrë!
Dihet, ç’ngjet për dinë e iman
Kur i varfëri merr imzanë
Konvertuar në Sulltan…
Sa sheqeri në dynja
Thonë më të ëmbël, s’ka
Oh, moj, paska, moj zemra ime
Qënkan buzët e së dashurës sime.
KAM BËRË GJYNAHE SHUMË
Zot i Madh që ke krijuar këtë jetë dhe atë jetë
Të bjerë shi i mirësisë tënde mbi mua, dërgoi retë
Kam bërë gjynahe shumë … ilaç tjetër që t’i lajë
Veç Teje tjetër nuk di, që të vdes i qetë pastaj
Më ndihmo, m’I fal gjynahet, Allah, para se të largohem
Më ndihmo! Jam robi jot! Më ndihmo, të përgjërohem!
E KAM ZEMRËN E SËMURË
E kam zemrën sëmurë
po grindem me të gjithë,
sikur mbi mua ka rënë e më ka zënë havaja;
Sot po çmëndem për ty
unë jam Maxhnuni* sot
çdo fytyrë që shoh në rrugë me duket si Lejlaja*.
Ta mbyll, në është shkruar, këtë udhë të dashurisë
vdekur ja nga veremi,
ja një thikë me tërbim;
Nimfat do të vijnë nga malet
e do të qajnë mbi mua,
e sytë do t’i fërkojnë nga pluhuri i trupit tim,
Gjaku i mëlçive do më të derdhet papushim
dhe lulet edhe barin përqark
do të stërpikë,
deri çastet kur e dashura të më qëllojë nga larg
me breshërin e shigjetave të qerpikëve.
Në ditën që qe shkruajtur
po pi verë dashurie
dhe vloj e uturij si dallgë oqeani
Eh, ngjet edhe Muhibi
të bëhet gaz i botës…
Jam unë që e provova,
vetë Sulltan Sulejmani!
LAVDI, ZOT, QË MË BËRE MYSLIMAN
Bismilahi, emri i Zotit që është një
Allahut që askush s’i fshehë asgjë!
Kam zemrën nga sikleti të plagosur
Allah Ekber, ti je mjeku i përsosur;
Mjeku që çdo shpirti i bën derman
Lavdi Allah, që më bëre mysliman!
Ma mbaj besimin tënd deri të më dalë xhani
Allah!…Allah!..Mos lër që të më marrë shejtani!
Për hir të dërguarit tënd, Muhamet Mustafës
na e fal, o Zot, bujarinë e Parajsës!
İ dashur Zot! Në ditën e Madhe të Gjykimit
Mbaj në anën tënde skllavin tënd të përulur,
Muhibbin,.
KURORA E FRONIT TË SULLTANIT
Sulejman, kush është kurora
e sulltanatit që drejton?
– Të jesh xhymert , zemërmirë
kjo ësht’ madhështi në fron.
Nënshtetasit nëse don
të kenë paqë dhe harmoni
arrogant mos je ndaj tyre
mendo… ka më të mirë nga ti
Ta duam shumë njëritjetrin
sikur do vëllai për vëllanë…
Falë kësaj bese të dhënë
Sulejman je mysliman
Puno me mënd të kujtohesh
për të mirë në mot e jetë
Ruaj të mirën; kush bën keq
je i ashpër por fort i drejtë!
Por, të vrasës, si tiran
sikur bënte ..Tartar Khani
Estakfurullah! Kështu
S’i ka hije një sulltani.
Kur sherri ngjet para teje
E ti ikën me nxitim
e s’i sulesh agresorit
– njëlloj sikur bën vetë krim.
Mos fli gjumë, rri sykatër
në diell, dimër a në duman…
…Ke në dorë fatet e botës
o i Madhi Sulejman!
*MUHIBBI – (arabisht) dashnori
Sulltan Muradi
OH, SA KAM PIRË SONTE!…
O, sonte sa kam pirë !
Do pres gjer në të gjdhirë…
Këtë jetë,
siç dua vetë, më lini që ta sos!
Më sillni, more, harpën!
Këtu, lahutën me tela!
Me zemrën e sulltanit
tani dua të llafos.
Sa të zbardhë agimi
do të shkoj në varrezat
te gropa ime
të shtrihem ngadalë…
Dhe shokët e mi kurr s’kanë për ta ditur
i kujt është ky varr
…pa një germë…
….pa një fjalë…….
Sulltan Muradi i Dytë
MË SILL, MORE VERË!
Saki, më sill verë, verë, verë të kuqe, bre
Por sill nga ajo vera që më teproi dje
Ma lër këtu , saki, këtu, edhe ikë prapë
I vetëm këtë natë, dua të flas me harpë.
Ah, ç’më kënaqe sonte, harpa ime – myhyr
Të dua fort, moj shpirt, se jam i gjallë, shyqyr
Ka për të ardhur një ditë e ti s’do këndosh më
Nga pluhuri im s’do të mbetët
asgjë,
asgjë,
asgjë…
DASHNORI
Dëgjojini veç dy fjalë
nga Muradi sulltan:
Nëse, për dashurinë
s’ e bën veten kurban
dhe jetës “lamtumirë”
s’i thua në çdo orë
kokën mbështetur tek
parvazi i dashnores…
…mund të keshë,
të jesh çfardo
por ashik e dashnor – jo!
Kujt kurrë për dashurinë,
zëmra s’i ka bërë “fak”
më të keq nga ai në pyll
nuk gjenë dythundrak
Me buzën gaz jep shpirt
kush është i dashuruar..
Kështu do te jëtë
kështu ka qënë
qëkur bota është krijuar
Këto këshilla
i kaloni
djalë pas djalit,
at pas ati…
Kanë rëndësi
sa një qitab
këto fjalë të
Sulltan Muradit…
SULLTAN MEHMED KHANI
PASTAJ DO TË SHPALLEM PADISHAH
Oh, bukuri!
Ti je Shahu im
Më bëj skllavin tënd…Po të lutem, për Allah!
Pastaj mbi tërë Botën
Mbi majën më të lartë
Jam unë
që shpallem Padishah!
MË KE LIDHUR ME FLOKËT E TUA
Babai s’të la një metelik…
Po nga ta kuptoj, unë i ziu
Pse buzëgaz, për një dekikë
e lë për ty kokën Avniu?
Me flokë ajo më paska lidhur
Me flokët e saj si me konop
Allah, për mua ki mëshirë
Se si një skllav po shkoj në gropë.
PO TË TORTUROJNË, ZEMRA IME
Më vjen keq për ty, moj zemër
Më vjen keq, sa për të qarë
Kurr në jetë, kësi bukurie
Ti, as ke ndjerë, as ke parë.
Moj zemër,oh, moj zemra ime
Ti që kaq keq je ngritur peshë
Oh, sa po vuan e torturohesh
Kurse Ajo…tallet e qeshë;
Tallet e luan,e qeshë me ty
E s’do t’ia dijë, e s’e kupton
Se kësi dhimbjesh, moj zemër
Ti s’i mbanë dot …nuk i duron.
