Albert Z. Zholi
Flet Margarita Xhepa, “Nderi i Kombit”
-Në facebook pashë se keni qenë në një aktivitet në fshatin Postribë, cila ishte e veçanta e këtij aktiviteti?
Isha në një aktivitet në Tiranë dhe më del përpara një burrë i hijshëm nga Postriba. M’u prezantua që ishte Kryetar i Shoqatës Kulturore Atdhetare “Postriba”. Më prezantohet dhe më thotë që kishte dëshirë që unë të isha e pranishme në një aktivitet që Shoqata që ai kryesonte do të zhvillonte në fshat. Kisha dëgjuar për Postribën, por asnjëherë nuk kisha shkuar në këtë fshat. Madje dua të them se kisha plot 30 vjet pa shkuar nëpër fshatra. Në sistemin komunist ne ishim të detyruar që ne verë të jepnim plot 70 shfaqje nëpër fshatrat e Tiranës, thuajse në të gjitha fshatrat. Pra këto shfaqje ishin ekstra, plus atyre që do jepnim në skenën e Teatrit Kombëtar. Unë i kujtoj me nostalgji ato kohëra, pasi kur shkonim në ato fshatra na prisnin me shumë kënaqësi, na prisnin me madhështi. Vinin dhe na puthnin duart. Na kërkonin të shkonim në shtëpira të pinim nga një filxhan kafeje. Në fshatra sipas rastit herë shkonim me autobusët tanë, herë shkonim me makina, por kishte raste kur ishin shumë malore si në Shëngjergj që nuk shkonte makina shkonim me këmbë. Unë personalisht në këtë fshat u ngjita me këmbë.
Pra shkonim me këmbë dhe jepnim shfaqje. Kjo ishte bukuria e asaj kohe kur ne shijonim natyrën e bukur të fshatit. Duke pasur parasysh këtë fakt, kryetarit të shoqatës ju përgjigja pozitivisht se do të shkoja në Postribë. Ai u habit, nuk e priste këtë gjë. Ngeli për disa momente. Vërtet do vish më tha? Po i thashë se kam shkuar në shumë qytete, por këtë herë dua të shkoj në fshat. Sa u gëzua. Dhe ja dita erdhi dhe ne, disa miq me 3 makina të vogla u nisëm për në Postribë. Në makina kishte këngëtarë, shkrimtarë, poetë dhe njerëz të artit. Sa zbritëm e gjithë kryesia e shoqatës na priti jashtëzakonisht mirë. Unë nuk kisha qenë asnjëherë në Postribë. Fshat i bukur me gjelbërim. U futëm në sallën e kulturës. Sa bukur! Një sallë e mbushur me fotografi nga aktivitetet e shumta që kishte zhvilluar kjo shoqatë. Foto, flamuj kombëtarë, stenda me dokumente dukej si një sallë muze. E mbajtur pastër dhe bukur kjo sallë mund të them se është e rrallë sot në Shqipëri. Aktivitete me karakter patriotik, pafund. Por diçka po shikoja se nuk po shkonte, kishte një ngërç. Nuk po shikoja asnjë femër, pra mungonin gratë apo ishin shumë shumë pak. Ngeca. Oh, thashë, vetëm meshkuj do vijnë këtu! Kjo më kujtoi vitin 1993 kur së bashku me Vaçe Zelën shkuam të bënim një aktivitet në Zvicër. Aty pamë që në sallë kishte vetëm meshkuj. Kur i pyetëm se ku i kishin gratë ata na thanë se janë në shtëpi me punët e shtëpisë. Edhe në Postribë mendova se do ishte i njëjti mentalitet si kosovarët në Zvicër. Por heshta. Ishte thjesht një mendim imi. Ndërsa shikoja sallën befas fillojnë të vijnë gra dhe vajza të reja të veshur bukur. Vinin me grupe. Oh sa u gëzova! Pas disa minutash në sallë kishte më shumë gra se burra. Bravo Postriba, thashë me vete. Ishte një moment kulminant!
-Pse e veçon këtë aktivitet kur bashkë kemi qenë në shumë vende, me pjesëmarrje edhe më të madhe?
Sepse ishte fshat dhe kishte këtë organizim. Aq më tepër kur pashë aq shumë gra që në një sallë të tillë, s’i shikon as në Tiranë. Pra pata një emocion ndryshe. Thashë me vete, sa mirë bëra që erdha! Atë ditë festohej 106-vjetori i luftës së Postribës kundër pushtuesit. Ose më saktë, si njihet në histori kryengritja e Postribës. Një qëndrim heroik që i ka dhënë krenari, jo vetëm Postribës dhe Shkodrës, por edhe gjithë kombit shqiptar. Pra kujtohej një moment historik për atë fshat. Aty kishte diskutime, kishte recitime, fjalë rasti që flitej vetëm për këtë kryengritje, këtë luftë heroike. Nxënësit e shkollës “Adem Haxhia” heroi i kësaj kryengritjeje dhanë një koncert shumë interesant. Për këtë bëhej dhe ky organizim. Në koncert kishte këngë, valle, recitime, interpretime rreth kësaj ngjarje të madhe. Edhe unë nuk mund të mos flisja, nuk mund të mos përshëndesja. Në mes të këtyre burrave, në mes të aq shumë njerëzve, më bëri përshtypje një burrë kokëbardhë. Kishte thinja shumë interesante dhe një paraqitje dinjitoze. Binte në sy dhe të gjithë e respektonin. Çfarë mund të jetë ai burrë, pyeta veten. Dikush më tha se është Kryetari i Pajtimit të Gjaqeve Adem Isufi. Menjëherë ky burrë më kujtoi një aktivitet para disa viteve në Tetovë. Po zhvillohej veprimtaria: “Ditët e Naimit” në sofrën poetike të Tetovës. Një poet i Tetovës, Isuf Sherifi kishte një poezi të mrekullueshme për Anton Çetën. Dihet dhe njihet kudo në kombin tonë Anton Çeta, i cili falte gjaqet në tërë Kosovën. Dhe poeti Sherifi thoshte në poezinë e tij … Anton Çeta i bardhë.. se i tillë ishte ai, flokë bardhë, ashtu e kishte dhe shpirtin dhe zemrën që ia njohu e gjithë Kosova. Menjëherë mendova, sikur ta kisha atë poezi të Isuf Sherifit dhe t’ia lexoja Adem Isufit, pajtuesit të gjaqeve në Postribë. T’i thosha je një Anton Çeta i dytë. Doja t’i thosha, se ju bëni një punë të madhe, një punë të bukur, që gëzoni nënat, shpëtoni jetë njerëzish, shpëtoni të rinjtë. Këto gjëra poetët tanë i kanë përshkruar në mënyrë aq të bukur, pra faljen e gjaqeve. Por në atë aktivitet një poet i Postribës më dhuroi një librin e vet me poezi ku fliste edhe për luftën edhe për gjaqet. Myrto Hysaj, quhet poeti që më dhuroi librin: “Dhuroj ëndrrën time”. Poezia për Postribën ishte më e bukura dhe nëse do ta kisha më parë këtë libër do lexoja disa poezi të tij. Ato poezi vlerësonin luftën, heroizmin, pajtimin e gjaqeve dashurinë mes njerëzve. Përhapnim mirës,i që të kemi bashkim vëllazërim. Në këtë takim unë mora më shumë se lashë emocioni. Kënga dhe vallet ishin të shkëlqyera. Kur u ndamë u mblodhën të gjithë na përqafonin, na puthnin, na uronin. Sa mirësi kishin në zemra!
Pra, në 30 vjet kjo ishte hera e parë që shkoje në një fshat për një aktivitet? Po në socializëm ishin të natyrshme?
Po mbeta me mbresa se pas 30-vjetësh shkoja në një aktivitet në fshat dhe pashë njerëz të organizuar dhe të mrekullueshëm. Njerëz që të respektonin dhe ruanin traditën. Në socializëm e kishim të detyruar të shkonim në fshat donim s’donim, ndërsa këtu ndryshonte puna. Ishte një vizitë vullnetare dhe me shumë dëshirë që s’u pendova që shkova. Unë kam shkuar në të gjitha fshatrat e Tiranës. Në Shëngjergj kam dhënë një pjesë teatrale të Ibrahim Ruçit që tregonte ecurinë e një vajze mësuese, e cila bënte çmos të përparonte. Tregonte se si vajzat tona në atë kohë po bënin çmos të emancipoheshin dhe të shkonin në fshat të jepnin mësim. Gjithë fshatrat e Tiranës ishin në projektet tona të jepnim shfaqje. Ne çonim, artin, mendimin e përparuar, të çonim emancipimin. Edhe teatri i Shkodrës shkonte në fshatrat e Shkodrës, të gjithë teatrot shkonin në fshatra. Ishte e mundimshme por shumë e bukur, na jepte emocion. Fshatarët mezi na linin të iknim dhe qanin kur iknim.
Frymëzimet e poetëve
Poezi nga Isuf Sherifi në librin: “Plisi i Tetovës”
Për Anton Çetën
U nisët faqebardhë,
Me udhë të mbarë,
Me në ballë Antonin
Atë plis të bardhë dhe të rrallë.
Dhe derë më derë,
Konaqe ngushtuar,
Zemra të zgjeronit,
Jetra të zgjatnit,
Shpirtëra të shtronit,
Donit të shëronit plagë…
2-Poezi nga Myrto Hysaj pjesë nga libri: “Dhuroj ëndrrën time”
Nëna jonë
Nëna jonë moj Postribë,
Në këto male ti ke lindë,
Në këtë tokë motër dëshiri
Lot e djersë sa malet e Kirit.
