BB dhe BERZH: Shqipëria e dyta në Botë për ryshfete

53
Sigal

Një raport i Bankës Botërore dhe Bankës Europiane për Rindërtim e Zhvillim me 141 vende të botës bën me dije se në Shqipëri, ryshfetet që bizneset vendase e të huaja detyrohen t’u japin zyrtarëve, është shtuar e zgjeruar nga maja e pushtetit, deri te njësitë e vogla të shërbimeve publike lokale duke u renditur pas Zambies dhe para Marokut. Kompanitë paguajnë 3.1% të xhiros vjetore, si ryshfete te zyrtarët e qeverisë, me Cash ose klering, vetëm për të pasur akses në asetet publike dhe për të shmangur gjobat.

Në paragrafin për përmasat e korrupsionit, citohet se “biznesi i ryshfeteve” në Shqipëri është zgjeruar përmasa të frikshme dhe i shfrenuar, pas ardhjes në pushtet të qeverisë së socialistëve.

Një raport i Bankës Botërore dhe Bankës Europiane për Rindërtim e Zhvillim (BERZH), bën me dije se në Shqipëri, ryshfetet që bizneset vendase e të huaja detyrohen t’u japin zyrtarëve, është shtuar e zgjeruar nga maja e pushtetit, deri te njësitë e vogla të shërbimeve publike lokale.

Në konkluzionet e BB dhe BERZH, ryshfeti në Shqipëri, konsiderohet biznes mes qeveritarëve të çdo niveli dhe biznesmenëve, ku njëra palë jep fonde e pasuri publike me paracaktim e në shkelje të ligjit, ndërsa bizneset që pranojnë, paguajnë në dorë ryshfetin me Cash ose klering.

Në paragrafin për përmasat e korrupsionit, citohet se “biznesi i ryshfeteve” në Shqipëri është zgjeruar në përmasa të frikshme dhe i shfrenuar, pas ardhjes në pushtet të qeverisë së socialistëve.

Ky përfundim tronditës, ka dalë nga vrojtimi botëror i sipërmarrjeve, që kryhet nga BB e BERZH në 141 vende të botës; ndërsa të dhënat janë servirur nga MCN, referuar databazës së grupit të vrojtimit, i cili është më prestigjiozi për sondazhet e korrupsionit që hasin bizneset.

Sipas të dhënave, rezulton kompanitë shqiptare, paguajnë mesatarisht 3.1% të xhiros së saj vjetore, si ryshfete të zyrtarët e qeverisë, vetëm për të pasur akses në asetet publike, si dhe për të shmangur shantazhet e gjobat e padrejta.

Sipas të dhënave, rezulton që kompanitë shqiptare, paguajnë mesatarisht 3.1% të xhiros së saj vjetore, si ryshfete te zyrtarët e qeverisë, vetëm për të pasur akses në asetet publike, si dhe për të shmangur shantazhet e gjobat e padrejta.

Aktualisht, kjo shifër e “biznesit të ryshfetit” në Shqipëri, është 3.1 herë më e lartë se në vitin 2013, kur një biznes jepte mesatarisht 0.98% të xhiros vjetore si ryshfet te zyrtarët e shtetit, për të marrë të drejta e shërbime publike e për të pasur siguri.

Sipas vrojtimit të Bankës Botërore e BERZH-it, Shqipëria rezulton të jetë vendi me përqindjen më të lartë të ryshfeteve, që zyrtarët e shtetit marrin nga bizneset, me presion pengesash administrative e favore.

Konkretisht, për biznesin e ryshfeteve të bizneseve, Shqipëria renditet e dyta në Botë pas Zambias, ku bizneset japin 5.6% të xhiros vjetore si ryshfet të detyrueshëm; ndërsa në vendin e tretë pas Shqipërisë, është Maroku, ku bizneset japin 3% të xhiros vjetore si ryshfet të detyrueshëm; renditje që tregon, se në Shqipëri biznesi i ryshfetit është më i lartë se në Marok.

Të dhënat e këtij vrojtimi për Shqipërinë, janë bërë objekt i një studimi shkencor nga 4 ekspertë të BERZH, me titull “Korrupsioni dhe rritja e firmave në Shqipërinë e pas vitit 2015”.

Në këtë studim, Shqipëria renditet në mesin e vendeve më të korruptuara të Botës, në një nivel me vendet afrikane, si Sierra Leone, Uganda, Zambia, Mozambiku, Kenia, Ruanda etj., ku korrupsioni me bizneset është biznes i hapur i pushtetarëve, tamam si në Shqipëri.

Ky tregues korrupsioni në Shqipëri, u raportua edhe më 22 mars 2022 në vrojtimin e publikuar nga OKB, ku është shqetësues deklarimi i bizneseve për korrupsionin shtetëror, duke na renditur në vendin e 9 më të korruptuar të Botës për vitet 2019-2021.

Ndërsa DASH në raportin “Klima e  Investimeve 2022 në Shqipëri”, pasqyron alarmin e investitorëve amerikanë e të huaj, për korrupsionin e lartë, ku sipas tyre, është shumë e vështirë të fillosh e gëzosh biznes të qetë në Shqipëri, nëse nuk paguan ryshfet fillestar e periodik te zyrtarët e shtetit.