Në pragvjeshtën e vitit 1945, ofensiva e ushtrisë së kuqe,BRSS, drejt Evropës dhe përparimi i ushtrisë anglo-amerikane në kontinentin afrikan, bëri që të tronditej më shumë boshti nazi-fashist Romë-Berlin –Tokio. Ajo që e ndjeu më shumë sizmikën e tronditjeve të aleancës anti-fashiste, ishte Italia, pasi në këto këhë ishte më e dobët ekonomikisht dhe më inferiore ushtarakisht se dy partnerët e sajë të boshtit, Gjermani dhe Japoni. Sikurse shkruhet edhe në dëshmitarë okularë dhe historianë që i kanë kushtuar shumë vëmendje agonisë së luftës së dytë botërore dhe sidomos tragjedisë së divizionit”Peruxhia “në Sarandë. Kështu gjejmë të shkruara materiale memoristike dhe historike tek libri “Albania 1943” shkrimin me titull:”Marshimi tragjik i ushtarëve italianë , Tiranë-Gjirokastër drejt Sarandës” shkrim ky nga Xhovani Gonomi, por edhe tek kujtimet e Petrit Velaj ”Një dritare burgu”, Ihsan Budo, etj..Po për fatin e ushtarëve italianë në Shqipëri, më gjatë ka shkruar një nga dëshmitarët okularë, mjeku italian, Franko Benanti tek libri 350 faqesh”Lufta ime më e gjatë-Shqipëri 1943-1948”.
- Situata politike në Itali
- Komandanti i Zonës së Parë Operative, Jaho Gjoliku
- Më 25 shtator forcat gjermane sulmojnë papritur qytetin e Sarandës.
- Por ja si e përshkruan këtë episod mjeku italian dhe dëshmitarë okular, Franko Benanti tek libri “Lufta ime më e gjatë Shqipëri 1943-1948”, kapitulli “Hakmmarrja e nazistve”:
…
për më tepër lexoni Gazetën Telegraf
