Nga Frank Shkreli * Ish-Drejtor i VOA-s për Euro-Azinë*
Berlin, 27 mars 2024 – Zyrtarët e qeverisë shqiptare duhet të ndalojnë së minuari lirinë e shtypit duke përdorur gjuhë abuzive dhe sjellje frikësuese ndaj gazetarëve që bëjnë pyetje kritike, tha të mërkurën Komiteti për Mbrojtjen e Gazetarëve.
Deklarata e CPJ-së vjen pas një shkëmbimi të dokumentuar në video dhe raporte mediatike mes gazetares Ambrozia Meta dhe kryeministrit Edi Rama në një konferencë për shtyp më 19 mars në kryeqytetin e Tiranës. Meta, një reporter për kanalin privat të lajmeve Syri TV, i tha CPJ se kryeministri e kishte bërë të ndihej “keq” dhe “i frikësuar” kur ai e preku faqen e saj teksa dilte nga konferenca. “Unë reagova instinktivisht, duke i kërkuar që të mos më prekte më,” tha ajo.
Meta e kishte pyetur Ramën për një projekt të diskutueshëm investimi për turizmin luksoz në zonën e mbrojtur mjedisore të ishullit shqiptar të Sazanit, i cili thuhet se është i lidhur me Jared Kushner, dhëndrin e ish-presidentit të SHBA, Donald Trump. Grupi i avokimit të medias në Ballkan safejournalists.net e përshkroi incidentin si “pjesë e një modeli shqetësues ku kryeministri Rama ka shfaqur përbuzje ndaj gazetarëve, veçanërisht grave, të cilat parashtrojnë pyetje sfiduese”.
Meta i tha CPJ-së se gjatë konferencës për shtyp ajo bëri disa pyetje në lidhje me projektin, të cilave Rama nuk iu përgjigj dhe përkundrazi i quajti “argumentet e saj injorante” dhe tha se ishte “një gazetare pa etikë, pa edukatë”. Gazetarja i tha CPJ se “sjellja e Ramës me gazetarët është arrogante, tregon mungesë respekti” dhe se incidenti e rëndon mendërisht, duke e bërë të ndihet e nënçmuar. Ajo shtoi se nuk e priste reagimin e publikut nga ngjarja apo se Rama do të vazhdonte sulmet verbale ndaj saj.
Rama refuzoi thirrjet për të kërkuar falje, duke thënë se regjistrimi i videos ishte “keqinterpretuar”. Ai e përshkroi lëvizjen e dorës së tij si “një gjest krejtësisht të pafajshëm” dhe vetëm “një përkëdhelje miqësore mbi supe pas një bisede normale me shtypin, ku të gjitha pyetjet u përgjigjën” në dy postime në X, i njohur më parë si Twitter. Pyetjet e CPJ-së me email në departamentin e shtypit të Ramës nuk morën asnjë përgjigje.
“Ne jemi të tmerruar nga sjellja frikësuese e kryeministrit shqiptar Edi Rama ndaj gazetares Ambrozia Meta dhe dënojmë veprimin si pjesë e një tendence më të gjerë të përdorimit të gjuhës abuzive dhe sjelljes frikësuese nga ana e zyrtarëve shqiptarë ndaj gazetarëve që bëjnë pyetje kritike,” tha Attila Mong, përfaqësuesi i CPJ për Evropën. . “Politikanët dhe zyrtarët publikë shqiptarë, përfshirë Ramën, duhet të dinë se veprime të tilla mund të minojnë lirinë e shtypit dhe të legjitimojnë akte të mëtejshme agresioni kundër shtypit.”
Në mars 2022, Rama i tha Metës gjatë një konference për shtyp se ajo kishte nevojë për “riedukim” dhe e ndaloi atë nga konferencat e tij për shtyp për 60 ditë pasi ajo bëri pyetje në lidhje me korrupsionin e dyshuar të politikanëve të Partisë Socialiste.
Në korrik 2022, Rama thuhet se i tha Klevin Mukës, një reporter i kanalit privat të lajmeve A2 CNN TV, se ai u soll në mënyrë joetike, duhej të dërgohej për “riedukim” dhe e ndaloi të merrte pjesë në konferencat e shtypit të qeverisë për tre muaj pasi ai kërkoi pyetje kritike, sipas safejournalists.net.
Zyrtarët publikë shqiptarë, përfshirë Ramën, janë dokumentuar rregullisht duke përdorur gjuhë që nënvlerëson gazetarët kritikë, sipas një raporti pas një misioni të përbashkët për lirinë e shtypit në vitin 2019 me CPJ dhe gjashtë organizata të tjera ndërkombëtare për lirinë e shtypit.
