Fejton
Ziafeti, një burrë i shkurtër, i pashëm rreth të pesëdhjetepestave, sapo e liruan nga detyra me motivin “nuk ka aq nxënës sa të vazhdojë shkolla në atë fshat, sepse banorët janë larguar”, ishte punësuar si shitës materialesh konsumi tek një prej ish-nxënësve të tij, i cili kish mundur të çelte një dyqan në qytetin pranë. Mësuesi, as i druhej e as i trembej punës, ndaj e priti me kënaqësi ‘ofertën’ e mekanik Stefanit për të shitur mallra në një pjesë trotuari buzë rrugës së zhurmëshme e të asfaltuar, por të gropëzuar nga ujrat, lëvizjet e llojlloj karrocave e makinave të ndryshme deri tek tanket e komunitetit evropian. Ishin vite të ashpra transformimesh rrënjësore. Dyqani realisht ishte një ngrehinë si paralelopiped i nisur për garazh, që në vend të derës kishte njerën faqe pa mur, që mbyllej në darkë e hapej në mëngjes me qepena, të cilat ishin në modë këto vite. Në gjysmën e parë të dhomës së madhe ekspozohej malli nëpër rafte të sajuara dhe me një perde të gjatë të bukur bojëkafe, të varuar nga tavani, mbulohej plotësisht gjysma tjetër e prapme, që shërbente si magazinë me anekset përkatëse, pa derë tjetër. Ziafeti, si mësues jabanxhi, e dinte mirë atë thënien e vendalinjve se “Mallin e shet qoshja e jo qosja”, ndaj punonte me ndërgjegje, me kohë të zgjatur, me shumë kulturë dhe me laps në dorë duke zbatuar parimet e mëdha që “Klienti është mbret” dhe “Mallin e shet reklama”. Në dyqan herë i vinin shumë njerëz, herë asfare, por gjithnjë të ndryshëm dhe akoma nuk ishte krijuar klientela e qëndrueshme e kjo varej nga shumë faktorë, por një gjë ishte e njohur për banorët: tek ai mësuesi gjen mall të mirë, pa hile dhe me sjellje të kulturuar. Një ditë të vranët ku retë e mërzitura ishin gati të shtërzonin shi të rrëmbyer, tek dera e dyqanit erdhi një grua e re që nuk ia kishin zënë kurrë sytë më parë. Ishte e veshur ‘shik e me atdhetarizëm’, siç qarkullonte një zhargon atë kohë, me fund të zi, këpucë të zeza e bluzë të kuqe. Bluza nën gushë i mbërthehej me një lidhëse këndellëse dhe copa mëndafsh e ngjeshur pas trupit nxirrte në pah hiret femërore ashtu si edhe fundi pas trupit deri te kupa e gjurit, duke lënë të dukeshin kërcinjtë e pulpat, që ndonjë qefli do t’i krahasonte me shishet e birrës. Fytyrën e kishte pudrosur e parfumosur sa të çaheshin fyejtë e hundës. Shitësi mesoburrë, vuri re se flokët bjond, sytë e saj të mëdhej bojëgështenjë me qerpikë të gjatë korb të zez, nën vetullat si bisht hardhuce harkuar edhe me laps, i krijuan parandjenjën se më tepër do të kishte një ‘kqyrje të mallit’ se sa një blerje të mundshme.
-Urdhëroni, zonjë, me se mund t’ju shërbej- qe ‘mikpritja’ prezantuese e Ziafetit.
– Dua të shikoj e pastaj do vendos që të blej,-u dëgjua zëri i saj melodioz i shoqëruar edhe me një vështrim zhbirilues femëror që e kanë cilësi jo të gjitha gratë. Ajo po hidhte çapat e matura duke hyrë drejtpërdrejt brenda e duke shikuar me sy kërkues nëpër rafte. Dikur, duke shënjuar me gishtin e saj thuamadh tregues pyeti:
-A kini mbathje më të mëdha se këto që janë këtu në raft?
-Si urdhëroni zonjë, kemi, ja po hyj në magazinë dhe po ua sjell.
-Jo,s’ka nevojë se po vij unë aty dhe i zgjedh vetë, se dua që t’ua shikoj mirë masën, tha ajo lirshëm, me një zë që Ziafetit i tingëlloi se tregonte pa kursim sinqeritet dhe ndershmëri. Ai e drejtoi atë për tek rafti dhe doli duke lëshuar perden e madhe, me vështrim nga rruga, nëse po afroheshin klientë të tjerë. Nuk vonoi shumë dhe zonja doli nga pasperdes së rëndë dhe tha:
-Do të ble vetëm një palë, këto me ngjyrë bezhë, qenkan të bukura, – dhe po i tororiste nëpër duar, të hapura para fundit të vet në madhësinë e tyre a thua se donte të nënkuptohej se aq e ka edhe ajo pjesën e trupit që do të mbulojë me këto mbathje.
-Si të urdhëroni ju,zonjë ,-ia priti Ziafeti duke shkuar me shpejtësi tek rafti ku mban ambalazhet e këtij lloj malli.Ajo nxorri një kartmonedhë të re njëmijëlekshe, ia nderi dorën shitësit, i cili në moment mbështolli këndshëm palën e mbathjeve bezhë dhe ia dha në dorë. Ajo duke e parë drejt në sy pa e shkëputur shikimin për asnjë çast, i tha:
-Qenkeni tepër xhentil!
Ai nuk foli. Mori kartmonedhën, i ktheu kusurin dhe u mat t’i uronte një ditë të mbarë, por u befasua kur ajo i zgjati dorën e djathtë dhe i tha thjeshtë e paqëm “Mirë u pafshim!”. Edhe ai ia dha dorën lehtaz e pa dëshirë, nxori me zë të ulët të njëjtin urim duke shtuar “Mirardhshi!” Në mbyllje të ditës së punës, erdhi Stefani, pronari i dyqanit dhe bënë së bashku bisedën e zakonshme të çdo dite. Veç të tjerash, Ziafeti ia tregoi rastin e zonjës që bleu një palë mbathje. I dorëzoi paratë e fituara, ku Stefani gjeti një kartmonedhë njëmijëlekëshe false dhe i shqetësuar i kërkoi shitësit që të saktësonte fizionominë e asaj femre e sakaq shkuan bashkë tek rafti i mbathjeve në magazinë. Ç’të shihnin? Mungonin katër palë. “Ah, zuska! Një palë m’i mori pa lekë, katër m’i vodhi duke i mbathur dhe për katër të tjera mori lekët si kusur! Ma hodhi rëndë, por fajtore nuk është ajo…”-psherëtiu Zijafeti i dërrmuar.
