Zëvendësministri i Punëve të Jashtme të Republikës së Kosovës, Petrit Selimi, në një intervistë për të përditshmen beogradase “Danas”, është shprehur se “ne jemi të vetëdijshëm se, veç UNESCO-s, Kosova do të aplikojë për anëtarësim edhe në shumë organizata të tjera të rëndësishme ndërkombëtare”.
Kosova është njohur nga 111 shtete anëtare të UNESCO-s. Shumë shtete të tjera mosnjohëse gjithashtu votojnë për Kosovën në organizata multilaterale, siç bënë për anëtarësimin e saj në FMB dhe Bankën Botërore. Ne e kemi vërtetuar këtë gjashtë muaj më parë, kur aplikuan për statusin e vëzhguesit në Organizatën Ndërkombëtare të Frankofonisë. Pavarësisht reagimeve histerike dhe të trishtuara të diplomatëve serbë që u përpoqën për të bllokuar Kosovën në Senegal, të gjithë anëtarët vendosën me konsensus të pranojnë Kosovën.
Ishte një rrëfim i ngjashëm me Komitetin Olimpik Ndërkombëtar. Kjo është një betejë e vështirë, por është shqetësues fakti që Serbia po lufton për të mbajtur Kosovën të izoluar. Politikat përmes së cilave synohet izolimi i kosovarëve janë politika që kanë dështuar në të shkuarën dhe madje kontraproduktive për vet Serbinë. Kështu, Serbia do të jetë ajo që do të humbasë sërisht, thotë Petrit Selimi, zëvendësshef i diplomacisë së Kosovës në një intervistë për “Danas”, përkitazi me synimin e Kosovës për t’u anëtarësuar në UNESCO.
Pse është Prishtina e sigurt se këtë vjeshtë, votimi do të jetë në favor të Kosovës në bordin ekzekutiv dhe konferencën e përgjithshme të UNESCO-s?
Kemi punuar me shumë maturi në bashkërendim me të gjithë partnerët ndërkombëtarë të Kosovës dhe gjithmonë duke vlerësuar momentin optimal për të aplikuar. Pas një shqyrtimi të kujdesshëm, ne qysh në janar kishim vendosur për të aplikuar tani kështu që kërkesa jonë të mund të trajtohet në mbledhjen e nëntorit të Konferencës së Përgjithshme të UNESCO-s. Siç theksoi zëvendëskryeministri i parë, Hashim Thaçi, javën e kaluar, mbi 130 delegacione janë angazhuar dhe ne kemi caktuar takime me 20 të tjera gjatë këtij muaji kështu që pasi që të vërtetojmë disponimin dhe interesimin e delegacioneve kombëtare, besojmë se Kosova përfundimisht do të ketë një shans shumë të mire për t’u bërë anëtare e re e UNESCO-s pikërisht në përvjetorin jubilar të kësaj organizate. UNESCO do të kremtojë 70-vjetorin e ekzistencës së saj këtë vit dhe Kosova do të jetë një dhuratë e bukur për ditëlindjen e saj. Është një betejë e vështirë, por interesi ynë shtetëror është që kosovarët të kenë mundësi të barabartë, instrumente të njëjta për zhvillim dhe të njëjtën pozitë si të gjithë popujt e tjerë në Ballkan.
Cila është përgjigja e Prishtinës në pyetjen e bërë nga ana e Serbisë se si do të mbrohen monumentet historike dhe fetare në Kosovë nga ata që i kanë shkatërruar ato sistematikisht nën protektoratin e OKB-së – qeveria e Kosovës asnjëherë nuk ka dënuar shkatërrimin e kishave – mbi 150 të tilla, shumica e të cilave janë mesjetare?
Para se gjithash, është një gënjeshtër të thuhet se qeveria e Kosovës asnjëherë nuk e ka dënuar shkatërrimin e disa objekteve kishtare. Në të vërtetë, Qeveria e Kosovës ka ndarë miliona euro për të riparuar ato pas trazirave të marsit të vitit 2004. Sot, është Policia e Kosovës që ruan 95% të të gjitha pronave të Kishës Ortodokse Serbe dhe ato po vizitohen në siguri të plotë nga turistë nga e gjithë bota.
Së dyti, qeveria e vetme në Ballkan e cila është angazhuar në shkatërrimin sistematik dhe të organizuar nga shteti të trashëgimisë fetare është qeveria dhe ushtria e Serbisë, siç u dëshmua pas shumë vendimeve të Tribunalit Ndërkombëtar në Hagë. Ushtria dhe policia serbe shkatërruan plotësisht mbi 300 xhami, duke përfshirë edhe xhaminë e Çarshisë së vitit 1761, Xhaminë e Halil Efendisë së vitit 1526, teqet bektashiane në Gjakovë të vitit 1790, e kështu me radhë. Andaj, është jashtëzakonisht cinike dhe e pështirë të dëgjosh Gjuriqin apo Daçiqin duke folur për shkatërrimin e pronës fetare.
Atëherë, pse Këshilli i Evropës këmbëngulë se kishte ndarë mjete financiare për riparimin e objekteve të shenjta ortodokse serbe të shkatërruara në trazirat e marsit, gjë që i ishte bartur qeverisë së Kosovës, që përbënte një formulë të dakorduar më 2005 nga Kisha Ortodokse Serbe, e cila nënshkroi një memorandum mirëkuptimi për riparimin e kishave dhe manastireve të shkatërruara ortodokse serbe?
Nuk mendoj se Këshilli i Evropës është duke thënë një gjë të tillë. Ne kemi komunikim në baza ditore me Këshillin e Evropës. Dihet se qeveria e Kosovës i ka ndarë 5 milionë euro për riparimin e kishave. Duhet theksuar se synimin ynë për anëtarësimin në UNESCO nuk ka për qëllim provokimin e Kishës Ortodokse Serbe, apo për të pretenduar se trashëgimia ëshët shqiptare, por për të mundësuar zhvillimin e Kosovës në fushat e arsimit, shkencës dhe kulturës. Trashëgimia përbën një pjesë të vogvl të punës së UNESCO-s. E kuptojmë se trashëgimia është një çështje e rëndësishme dhe objektet mesjetare në Kosovë që janë në listen e Trashëgimisë së UNESCO-s do të jenë gjithmonë pronë e Kishës Ortodokse Serbe. Plani i Ahtisaari-t dhe Kushtetuta e Kosovës sigurojnë një mbrojtje të rëndësishme kushtetuese për Kishën Ortodokse Serbe.
Peshkopi Teodosije, Ati Save dhe shumë klerikë të tjerë të kishës në Kosovë mbeten mbështetës të pajtimit dhe ne duhet të ruajmë miqësinë dhe respektin për njëri-tjetrin. Deklaratat e qeverisë serbe lidhur me aplikimin e Kosovës për në UNESCO nuk janë mënyrë e duhur për të ndërtuar marrëdhënie të mira fqinjësore. Anëtarësimi i Kosovës në UNESCO do të kërkojë një përpjekje të madhe nga diplomacia e Kosovës, por është një betejë që do ta fitojmë sepse përpjekjet tona nuk kanë të bëjnë me politikë, por synojnë që t’u mundësojnë qytetarëve të Kosovës, pavarësisht nga përkatësia e tyre fetare apo etnike, që të kenë qasje në standardet dhe mekanizmat më të lartë ndërkombëtare në fusha të rëndësishme të zhvillimit njerëzor.
Nganjëherë mendoj se qeveria serbe ka filluar të besojë në propagandën e saj të rreme. Kosova tashmë është anëtare e dy agjencive të OKB-së të “sistemit Bretton Eoods”, përkatësisht Bankës Botërore dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar. Po ashtu, në shtator 2010, pasi Vuk Jeremiç u detyrua të heqë dorë nga propozimi i tij për bisedime të mëtejshme për statusin, Asambleja e Përgjithshme e OKB-së votoi mbi një rezolutëtë të sponsorizuar nga Bashkimi Evropian përmes së cilës u pranua opinioni i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë se Shpallja e Pavarësisë së Kosovës nuk e kishte shkelur Rezolutën 1244 apo çfarëdo ligji të aplikueshëm ndërkombëtar dhe ky hap mbylli, njëherë e përgjithmonë, çdo diskutim në lidhje me statusin e Kosovës. Kosova dhe Serbia tani po bisedojnë në Bruksel se si t’i normalizojnë marrëdhëniet si dy shtete të pavarura. Si rrjedhojë, aplikimi ynë për anëtarësim në UNESCO nuk përbën asnjë zhvillim befasues, zhvillim i cili do të shoqërohet me aplikim në shumë organizata të tjera.
Marrë nga ATSH
