Nga të gjitha frazat dhe thëniet në gjuhën e njohur të botimeve me dhe pa kriter, ‘mos gjykoni një libër nga kopertina e tij’ është padyshim një nga më të neglizhuarit sot. Në vend të kësaj shprehjeje, kopertina tani gjykohet shpesh si më e rëndësishme, sesa përmbajtja e librit. Merrni, për shembull, zgjedhjen e Olta Xhaçkës si Ministre e Jashtme e Shqipërisë, duke lënë postin e Ministres së Mbrojtjes. Ajo edhe festohet, sepse do të jetë femra e dytë shqiptare, pas Arta Dades (11 shtator 2001 – 30 korrik 2002) që do të mbajë këtë pozitë, nga ambasada amerikane u anashkalua, duke u vënë theksi tek një tjetër ministër në detyrë. Ambasada amerikane nuk e përmendi atë, ndërsa lavdëroi paraardhësin e saj në detyrë, Gent Cakaj, përmes një postimi në Tëitter. Por në këtë pikë ndryshimesh në Qeveri, Kryeministri Edi Rama njoftoi se në vendin e saj në Ministrinë e Mbrojtjes, ka dërguar Niko Peleshin. Dhe nëse në këtë kopertinë të re të këtij libri ndryshimesh, duket se ka një lidhje me atë që shprehëm më lart, ajo që mbetet e ndjeshme është sërish prapa kopertinës në fakt. Megjithatë, prapa kopertinës me shkëlqim të përparmë të Xhaçkës, shumë njerëz jashtë flluskës së medias politike i shohin faqet për lexim si një moment të pakëndshëm. Për ndryshimet në qeveri, reagimi i parë nga PD është i prerë: ”Riciklim të korruptuarish për shkak të luftës mes klaneve!” E pas këtyre lëvizjeve do të duhen prapë dekretet, do të duhet sërish trokitja tek Presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta, që ndryshe nga sa njihet, do të duhet të firmosë dhe një dekret „ndryshe”, atë për shkarkimin e Edi Ramës si Ministër i Jashtëm, dhe më pas një dekret për emërimin e Olta Xhaçkës.” Sepse, kjo sikurse dihet, do të rishfaqet me dëshpërim në kohën e toneve të larta, në një kohë që më 25 prill, votuesit do të priren të shikojnë gjërat që bëhen e thuhen, në vend se lëvizjet e tilla të ngjasojnë si ngjyrimet figurative të lëkurës nga shprehjet nën kopertinën e librit popullor „Ujku lëkurën e ndërron, por zakonin s’e harron“. Pra ky lloj libri ndoshta ndryshon kopertinën, por thelbin e tij e ka të njëjtë. Por kjo lëkurë ndryshon kur bëhet fjalë për femrat. Sytë bëjnë rikoshetë në këto „kopertina”. Kjo është dhe më e ndjeshme, më globale. Madje, edhe për klasat e Tëitter-it, mania me këtë „kopertinë” informon dukshëm qasjen e syve ndaj gjithçkaje. Edhe ndaj një pandemie.
Kjo bëri që disa të pretendonin se udhëheqëset femra po e trajtonin krizën Covid më mirë sesa udhëheqësit meshkuj, sepse ishin, pra, gra. Pikërisht për këto arsye kryeministrja e Zelandës së Re Jacinda Ardern, presidentja e Tajvanit Tsai Ing-Ëen dhe kancelarja gjermane Angela Merkel u festuan të gjithë këtë vit. Seksi i tyre gjoja i ka bërë ato më të kujdesshëm dhe më të gatshëm për të dëgjuar këshillat e ekspertëve, të cilat i lejuan ata të mbyllen më herët dhe të shpëtojnë jetë. Pak nga kampionët e tyre dukeshin të gatshëm të shqyrtonin arsyet e vërteta pse Zelanda e Re, Gjermania dhe Tajvani (tre vende të pasura dhe të populluara ndryshe) mund të kishin dalë më mirë në fazat e hershme të pandemisë. Në vend të kësaj, ishte e mjaftueshme për të lavdëruar udhëheqëset e tyre femra për idenë femërore të tyre të pastër dhe kështu për t’i treguar ‘botës se si të menaxhojnë një copë kohe të çrregullt për familjen tonë njerëzore’. Ky është identiteti femëror që dihet, edhe pse në syrin e Ambasadores amerikane duket i lënë mënjanë. Kjo, jo se identiteti gjithmonë lëvdohet nga zgjimi. Ndonjëherë diskursi i identitetit femëror mund të bëhet edhe më konfuz. Në rastin e Ministres së re të Jashtme, duket se identiteti i njerëzve festohet dhe mbrohet vetëm nëse ata bëjnë atë që pritet prej vetë identitetit. Kështu që gratë duhet të jenë të prekshme nga patriarkia dhe të mbështesin atë që supozohet se zbukurohen me përemra nga lideri i tyre poltik. Natyra përshkruese e identitetit shpesh ndihet si një kthim prapa në paragjykimin dhe stereotipin e viteve 1950-60, kur disa sjellje të brendshme, pikat e forta dhe të dobëta ishin të lidhura me seksin dhe propagandën e Sekretarit të parë të Komitetit Qendror, kur mbushte zyrat dhe ministritë dhe byronë poltike me aftësi të aftësh nga fusha, stallat dhe fronti i punës. Por kjo mbetet tek ideja fyese e jo argumentuese. Që të shkohet tek ajo që duhet, duhet punë si në kopërtinën e këtij libri, ashtu dhe në brendësinë e tij. Ky do të jetë një lajm i mirë. Që demokracia të funksionojë, ne duhet të heqim dorë nga kjo ide fyese se ne, si individë, mund të lidhemi politikisht vetëm me njerëz që duken si ne ‘politikisht’. Kjo thjesht nuk është e vërtetë. Ne lidhemi politikisht me ata që ndajnë pikëpamjet tona, të cilët duan të njëjtat gjëra si ne?! Pavarësisht nëse janë meshkuj apo femra, të hijshëm apo jo, nuk ka asnjë rëndësi. Ne duhet të heqim qafe veten nga kjo ide e rrezikshme që identiteti i dikujt, thelbi racor ose gjinor i dikujt përcakton atë që mendon dhe bën. Le të shpresojmë, në 2021, që ta lëmë pas vetes këtë magjepsje të shëmtuar me politikë të thellë mbi dhe nën kopertinë, për të filluar një Libër të Ri në Historinë e shumëpritur shqiptare, ndoshta dhe me një shënjesë pozitive më 25 prill 2021. Mediat dhe elitat tona politike duhet ta kthejnë jetën publike në një sfilatë të zgjuar.
