Kryeministri shqiptar në intervistë për “Liberation”, ka folur lidhur me situatën politike në vend, reformën në drejtësi dhe integrimin në BE
Rama nuk ka përgjigje për shqiptarët e zhgënjyer, për korrupsionin dhe mungesën e Gjykatës Kushtetuese
Në vjeshtë, kryeministri Rama u përball me demonstratat e mijëra studentëve shqiptarë që kërkonin më shumë financa nga buxheti i shtetit. Që nga shkurti, ai është i “poshtëruar” nga partitë opozitare që e akuzojnë atë për vjedhje të zgjedhjeve dhe për korrupsion. Ata madje vendosën të bojkotonin Parlamentin dhe zgjedhjet lokale të 30 qershorit për të protestuar me thirrjet “Rama Ik”. Edi Rama, 54 vjeç, është një kryeministër nën presion.
A jeni i shqetësuar për raportin e Komisionit të 29 majit dhe për vendimin e Këshillit Evropian të 18 qershorit për të vendosur nëse do të hapni apo jo negociatat për pranimit të Shqipërisë në BE?
Jo, nuk jam i shqetësuar. Ky është një moment mjaft i veçantë dhe i vështirë për politikën në Evropë. Në demokraci, ne dëgjojmë fjalime që do të ishin absolutisht të paimagjinueshme në ditët e lavdishme të gjeneralit de Gaulle ose presidentit Mitterrand. Ne jetojmë në një kohë kur njerëzit që guxojnë të thonë “ne jemi të lodhur nga ekspertët, duhet të dëgjojmë vetën tonë” marrin shumicën e votave të një populli, siç edhe ndodhi në Mbretërinë e Bashkuar.
Si reagojnë shqiptarët ndaj këtyre diskurseve në Evropë?
Kishte një kohë kur ankthi ishte mjaft ballkanik, sot është i përhapur. Ndërsa kemi hyrë në rrugën e evropianizimit të Ballkanit, ne kemi dëshmuar një balancim të Evropës.
A mendoni se Shqipëria po mbahet peng nga populizmi dhe opinioni publik shumë i kujdesshëm i 28 shteteve anëtare?
Nuk janë 28, janë shumë më pak.
A nuk keni frikë se populli shqiptar ndjehet i zhgënjyer, nëse hapja e bisedimeve me Evropën u shtyhet përsëri?
Për shqiptarët e sotëm është po aq e thjeshtë sa edhe për etërit themelues të Evropës. Ne duhet të jetojmë në një hapësirë ku nuk jemi më të kërcënuar nga luftërat apo në situata ku kemi fatin tonë në duart tona. Por ne duam të shpëtojmë përgjithmonë nga mallkimi i një rajoni si Ballkani. Dy luftërat botërore filluan atje. Ky rajon është zemra e Evropës, shumë e rëndësishme për fatin e gjithë kontinentit. Edhe nëse është një vend që gjithmonë është perceptuar si një periferi, të thuash, si Saint Denis i Parisit, jo?
Nëse Evropa mbyll derën për në Ballkan, a ekziston rreziku i luftës?
Evropa nuk mund të mbyllë derën e Ballkanit. Është një iluzion. A mundet Paris ta mbyllë derën në Saint-Denis? A mund të imagjinojmë një periferi që është e rrezikshme, e frustruar, e lënë jashtë? Nuk është e mundur.
Përtej luftërave të së kaluarës, a nuk ka probleme të tanishme – krimi, korrupsioni etj? Si e shpjegoni këtë perceptim?
Po, është e vërtetë, nuk ka asnjë krim, asnjë korrupsion në Francë. Këto janë sëmundje të veçanta në rrethinat e Ballkanit që nuk ekzistojnë në Evropë … Të themi se “Ballkani është feja e së keqes” dhe si një burim i infektimit të rrezikshëm për Evropën, kjo është me të vërtetë rruga më qesharake për t’u përballur me realitetin. Është e vërtetë, ka korrupsion ku ka më pak modernizim. Korrupsioni nuk është një sëmundje gjenetike, historike.
Por pa Parlamentit funksional dhe zgjedhje lokale, a ka vërtet demokraci?
Po. Ky është hapësira e zgjedhjes së lirë. Nuk është demokraci nëse opozita vihet në mur, nëse ka pengesa kushtetuese ose ligjore. Tani, nëse opozita vendos të kryejë vetëvrasje në mënyrë politike, nuk është shprehje e një demokracie të shëndetshme, por është pjesë e një procesi. Opozita flet për zgjedhje të manipuluara, për korrupsion për të shpjeguar zgjedhjet e saj. Ti e di atë që të fajëson ty … Se ajo tregon provat. Nëse jeni në opozitë, keni të drejtë të mendoni dhe të thoni se fundi i botës po vjen për shkak të qeverisë. Por ju nuk keni të drejtë për të djegur qytetin. Nëse ju jeni zgjedhur nga populli për të përfaqësuar njerëzit, por në minorancë, ju nuk keni të drejtë të vishni një jelek të verdhë dhe të thoni “Unë do ta thyej qytetin sepse ne duhet ta bëjmë atë, atë dhe atë ” Jo!
Ka korrupsion? Kjo është pika e tyre e parë. Disa raporte gjithashtu nënvizojnë ekzistencën e këtij korrupsioni …
Raportet e kujt?
OJQ-të, si Transparency International dhe Fondit Monetar Ndërkombëtar (FMN) theksuan mungesën e transparencës në partneritetet publike-private. Ekziston edhe rasti i dy ish ministrave të brendshëm, të cilët kishin për të dhënë dorëheqjen pas akuzave për korrupsion dhe lidhje me krimin e organizuar …
Dhe pastaj? Dhe pastaj? Këto janë fakte që japin argumente të natyrës politike për t’u angazhuar në një betejë dhe për të shkuar në zgjedhje. Nëse nuk fitoni, atëherë qëndroni në opozitë dhe duhet të vazhdoni të luftoni për gjithçka që dëshironi. Por ju nuk mund ta merrni vendin dhe sistemin peng dhe të thoni: “Unë refuzoj mandatin tim dhe i vura një jelek të verdhë, sepse ata janë kriminelë, mafia në qeveri”. Dhe nëse flasim për raportet, gjithmonë duhet t’i shtrijmë në perspektivë. Shikoni se ku ishim dhe ku jemi. Drejtimi nuk është një shëtitje në Champs-Elysees. Është lart, poshtë, lart, poshtë … Ekziston një burim që ka besueshmëri të padiskutueshme: Komisioni Evropian. Raportet e tyre janë të qarta. Ne jemi në një shesh ndërtimi, si ajo e reformës së drejtësisë, e cila është vërtet masive.
Dhe për sa kohë do të zgjasë ky projekt?
Sa kohë keni futur Francën në një shtet të shkëlqyer dhe demokratik, me administrata që veprojnë në mënyrë të pavarur nga partitë, miqtë dhe kushërinjtë, paratë e xhepit? Ne po shqyrtojmë dhe vlerësojmë 800 gjyqtarët dhe prokurorët. Ndryshimi i vendit mund të marrë një tjetër 10-20 vjeçar.
Por kjo reformë nuk lejon që Gjykata Kushtetuese të vazhdojë punën…
Shumica e gjyqtarëve u përjashtuan, sepse nuk ishin në gjendje të justifikonin standardin e tyre të jetesës. Ata do të zëvendësohen nga vetë gjyqtarët, të cilët nuk kanë kaluar nëpër procesin e verifikimit. Kjo reformë kryhet nga disa subjekte dhe vërtetohet nga një operacion ndërkombëtar i kontrollit. Është e madhe ajo që po bëjmë, dhe nuk është e lehtë.
