Merkantilizmi me karakteristikat kineze në Amerikën Latine

662
Sigal

Sh.B.A, Amerika Latine dhe Kina e njohin mirë merkantilizmin. Kufizimet britanike në tregtinë e drejtpërdrejtë midis kolonive të saj dhe Europës për të përparuar industrinë e vet ishin një faktor shtytës në Revolucionin Amerikan.

“Boston Tea Party”, që u mësohej fëmijëve të Sh.B.A-së nga klasat e ulëta të shkollës, ishte një protestë ikonike kundër merkantilizmit britanik. Në mënyrë të ngjashme, për Amerikanët Latinë, përdorimi i rregullave merkantiliste nga Spanja, përfshirë taksën e famshme “Quinto” për eksportet e mineraleve, ishte pjesë e një sistemi për të nxjerrë pasurinë e kolonive të saj, ndërsa prodhuesit e saj të mbrojtur u shisnin atyre mallra të gatshme.

Në Azi, nga shekulli i 16-të deri në 19-të, merkantilizmi përmes Kompanisë Hollandeze të Indisë Lindore dhe Kompanisë Britanike të Indisë Lindore përfshinte dominimin e porteve, rrugëve të furnizimit dhe tregjeve për të kapur sa më shumë vlerë të shtuar në sistemin tregtar, duke përdorur më vonë politikën dhe përfshirjen ushtarake për të mbrojtur sistemin nga sfiduesit.

Në shekullin e 20-të, teoricienët e varësisë të Amerikës Latine dhe nxitësit e zhvillimit autonom argumentuan në thelb se struktura e marrëdhënieve ekonomike midis rajonit dhe botës së zhvilluar ishte “manipuluar” kundër botës në zhvillim, duke u mbyllur në një marrëdhënie të pafavorshme në të cilën korporatat e huaja paguanin relativisht pak për të blerë (ose nxjerrë drejtpërdrejt) mallrat e rajonit, ndërsa i shesin mallrat e tyre me vlerë të lartë të shtuar, duke dënuar Amerikanët Latine të punojnë si punonjës të tyre, ose më keq, në vend që të korrin përfitimet e pronësisë dhe prodhimit për veten e tyre.

Në këtë këndvështrim, elitat lokale shisnin shoqëritë e tyre duke rënë dakord për marrëveshjet e anasjellta që shpesh u bënin dobi atyre personalisht dhe duke zbatuar rendin që prodhonin ato marrëveshje jotransparente, shpesh korruptive.

Sot, është Kina, dikur viktima e vetë merkantilizmit, e cila po shfrytëzon tregtinë dhe investimet ndërkombëtare për të riorientuar botën në avantazhin e saj përmes një koordinimi grabitqar midis kompanive të saj kampione kombëtare, partnerëve financiarë me burime të mira dhe qeverisë komuniste.

Diskursi i Partisë Komuniste të Kinës për marrëdhëniet reciproke të dobishme “fitim-fitim” tingëllon sipërfaqësisht më tërheqës sesa disa retorika nga Uashingtoni në vitet e fundit. Megjithatë kolegët në Amerikën Latine e kuptojnë mirë ndryshimin midis lakimeve që ngrohin veshin, kundrejt veprimeve që u shërbejnë interesave të tyre dhe u sjellin dobi vendeve të tyre. Më shumë se 137 miliardë dollarë Kina i ka dhënë hua rajonit, 122 miliardë dollarë kompanitë e saj kanë investuar në rajon gjatë dy dekadave të fundit dhe 278 miliardë dollarë në tregtinë bilaterale tingëllon si një marrëveshje e mirë.

Megjithatë, teksa shohim lojën dinamike në 16 vitet plus mbi angazhimin kinez me Amerikat, hulumtimet kanë gjetur kryesisht se prodhuesit e Amerikës Latine janë zhvendosur nga ata kinezë, dhe pronarët e bazuar në Republikën Popullore të Kinës zëvendësojnë ata amerikanë dhe europianë në miniera, fusha nafte, porte, firma agroindustriale dhe kompani elektrike, me pasoja negative për ata që punojnë atje, komunitetet me të cilët ata bashkëveprojnë dhe mjedisin.

Historitë e biznesmenëve të lidhur me udhëheqësit populistë nga Hugo Chavez dhe Nicholas Maduro te Rafael Correa dhe Evo Morales duke u pasuruar me marrëveshje korruptive, jo-transparente që u japin përfitime partnerëve të tyre kinezë, pa çuar më tej zhvillimin e qëndrueshëm në vendet e tyre, janë të shumta. Amerika Latine, tragjikisht, është eksperte në tregtimin e një forme të shfrytëzimit dhe dominimit me një tjetër më të keqe.