Ifimes/ Në Shqipëri do të mbahen më 25 Prill 2021 zgjedhjet e dhjeta parlamentare që nga rënia e regjimit komunist të Enver Hoxhës në 1991. Në zgjedhjet parlamentare, 140 anëtarë të parlamentit zgjidhen në 12 zona elektorale shumë-anëtare sipas përfaqësimit proporcional të listave të hapura me një prag zgjedhor kombëtar prej 1% dhe vendeve të alokuara me metodën d’Hondt. Ndryshimet demografike kanë çuar në ndryshime në numrin e vendeve në zonat elektorale individuale. Kështu, p.sh. në zonën elektorale të Tiranës zgjidhen 36 deputetë, Fier 16 deputetë, Elabasan 14, Durrës 14, Vlorw 12, Korça 11, Shkodër 11, Lezhë 7, Berat 7, Gjirokastra 4, ndërsa në Kukës zgjidhen vetëm 3 deputetë. Në shkurt 2019, opozita u tërhoq nga puna e Parlamentit Shqiptar. Në zgjedhjet e ardhshme parlamentare, dy grupe politike do të përballen edhe një herë, njëri u mblodh rreth Partisë Socialiste (PS/S&D) me Kryeministrin në detyrë Edi Rama dhe një tjetër grup opozitar të udhëhequr nga Partia Demokratike (PD/EPP) Lulzim Basha, e cila gjithashtu përfshin Lëvizjen Socialiste Integrim (LSI) të Monika Kryemadhit. Ka edhe disa parti më të vogla politike. Specifikimi i zgjedhjeve është se ligji i diskutueshëm i zgjedhjeve, i miratuar së fundmi, nuk lejon më koalicione parazgjedhore në mënyrë që të parandalojë konsolidimin e opozitës, megjithëse PD dhe LSI me një parti tjetër më të vogël kanë njoftuar tashmë një koalicion parazgjedhor dhe paszgjedhor. Partia Demokratike (PD) dhe Lëvizja Socialiste për Integrim (LSI) bojkotuan zgjedhjet lokale më 30 qershor 2019, të organizuara nga regjimi Edi Rames dhe në të cilat vetëm Partia Socialiste (PS) mori pjesë vetëm me një pjesëmarrje 22, 96%. Me rënien e regjimit komunist të Enver Hoxhës në 1991, forcat prapavepruese në Shqipëri u mundën. Me ardhjen në pushtet të Edi Ramës dhe Partisë së tij Socialiste (PS) në 2013, e cila i ka rrënjët në ish Partinë Komuniste të Shqipërisë, ato forca janë ringjallur duke krijuar një regjim që ndërthur regjimet e Sllobodan Millosheviçit dhe Enver Hoxhës.
“Fasadizimi” i Tiranës dhe “kanabizimi” i Shqipërisë
Edi Rama ishte kryebashkiak i Tiranës nga 2000 deri në 2011. Rama, një piktor akademik me profesion, tërhoqi vëmendjen e publikut ndërkombëtar për projektin e “fasadizimi” së Tiranës. Ndërtesave të shumta të vjetra në Tiranë të ndërtuara në stilin komunist, Rama shtoi ngjyrën dhe modelin në fasadat në të gjithë qytetin. Disa ndërtesa janë me vija të kuqe, blu dhe jeshile, ndërsa ndërtesat e tjera kanë dizajne që shtrihen në të gjithë fasadat. Rama nuk arriti të zgjidhë problemet më të rëndësishme të Tiranës, por qyteti me siguri është bërë tërheqës për shkak të fasadave të tij. Sidoqoftë, pas “fasadizimi” së Tiranës qëndron pastrimi i parave dhe nga ajo periudhë zhvillimi i marrëdhënieve të saj me mafien, vazhdon edhe sot e kësaj dite. Duke ardhur në postin e kryeministrit, falë Edi Ramës, Shqipëria u bë “vendi kryesor i kanabisit në Evropë”, ku kanabisi u bë “industria” kryesore me një buxhet vjetor të parashikuar prej katër miliardë eurosh. Zyrtarë të shumtë dhe bashkëpunëtorë të ngushtë të Kryeministrit Rama janë përfshirë në krim. Ministri i Brendshëm Saimir Tahiri (PS) u dënua në 19 Shtator 2019, me pesë vjet burg për krime të rënda, i cili më vonë u ul në tre vjet e katër muaj për shkak të një gjykimi të shkurtuar. Marrëveshja midis opozitës dhe qeverisë e arritur në 17 maj 2017, pas propozimit të BE dhe SHBA, hapi rrugën për zgjedhjet parlamentare më 25 qershor 2017. Përfaqësuesit e opozitës në qeverinë e atëhershme teknike, të udhëhequr nga Rama sipas marrëveshjes, publikuan Raportin Zgjedhor zyrtar, duke dokumentuar fenomenin e përhapur të blerjes së votës. Raporti tregoi se një numër i madh i zyrtarëve politikë të Ramës ishin të përfshirë në manipulime zgjedhore, lidhjet e tyre me rrjetet kriminale ishin të dokumentuara, duke përfshirë ministrat e tij të brendshëm, dhe kjo ishte thelbësore për manipulimin e Ramës në zgjedhjet parlamentare 2017. I njëjti skenar i manipulimeve zgjedhore u përgatit për zgjedhjet parlamentare më 25 prill 2021. Në vend të reformave dhe zhvillimit dhe demokratizimit të mëtejshëm të shtetit, Edi Rama nisi procesin e “kanabizimit të Shqipërisë”. Një pjesë e konsiderueshme e tokës së punueshme është nën kanabis, dhe kjo punë është në duar dhe nën mbikëqyrjen e strukturave politike-kriminale. Gjatë mandatit të Edi Ramës si kryeministër, Shqipëria është bërë një parajsë kriminale për kriminelët nga Evropa, Azia, Amerika e Veriut dhe e Jugut. Një rrethanë lehtësuese për strukturat kriminale është regjimi pa viza që Shqipëria ka me shtetet dhe anëtarët e BE-së, e cila lejon kriminelët të lëvizin dhe veprojnë lirshëm, si dhe tw krijojnë fitime të mëdha në trafikun e drogës dhe trafikimin e qenieve njerëzore. Midis 2014 dhe 2017, Shqipëria u bë prodhuesi, furnizuesi dhe tregtari kryesor i kanabisit në Evropë, siç konfirmohet nga Europol, Departamenti i Shtetit i SHBA dhe Kombet e Bashkuara (KB). Gjatë gjithë asaj periudhe, opozita akuzoi qeverinë socialiste, veçanërisht Ministrin e Brendshëm Tahiri, se ishte i përfshirë drejtpërdrejt në biznesin e drogës. Pas njoftimit publik të përgjimeve zyrtare më 30 janar 2019, u zbulua se dhjetra deputetë socialistë, kryetarë të bashkive socialistë dhe zyrtarë të tjerë të lartë u kapën në flagrancë në bashkëpunim me krimin e organizuar në blerjen e votave, frikësimin e votuesve, falsifikimin e dokumenteve dhe të tjera aktivitetet kriminale para dhe gjatë Zgjedhjeve të Përgjithshme 2017. Ka prova të qarta të bashkëpunimit të nivelit të lartë midis qeverisë socialiste dhe kriminelëve, gjë që ka mundësuar lulëzimin e prodhimit dhe trafikimit të drogës. Në shtator 2017, opozita shqiptare propozoi ndryshime kushtetuese për të kontrolluar sigurinë e të gjithë politikanëve shqiptarë dhe origjinën e pasurisë së tyre. Shumica e re socialiste, pas një marrëveshje të dukshme midis Partisë Socialiste dhe rrjeteve kriminale, e hodhi poshtë këtë propozim.
Media zbuloi natyrën mafioze të regjimit të Ramës
Në janar 2019, Zëri i Amerikës transmetoi pamjet e një hetimi zyrtar të prokurorisë, duke u përqëndruar në një bandë kriminale në Durrës, rrethi i dytë më i madh i Shqipërisë. 60- transkriptime CD treguan bashkëpunimin e ngushtë midis bandës Avdyli dhe kryebashkiakut socialist të Durrësit Vangjusha Dako, në blerjen e votave dhe aktivitetet e frikësimit të votuesve gjatë zgjedhjeve të vitit 2017. Përveç Zërit të Amerikës, Gazeta Gjermane Bild dhe BIRN kryen hetime të pavarura gazetareske, të cilat zbuluan ekzistencën e çështjeve të ndjekjes penale: “Çështja 339” dhe “Çështja 184”. Rasti 339 ka të bëjë me një duzinë CD-ve që përmbajnë biseda telefonike të përgjuara midis bandës Avdyli dhe ministrave socialistë, kryetari i bashkisë së Durrësit, deputetë dhe zyrtarë të tjerë të lartë. Banda Avdyli ishte nën mbikëqyrjen e policisë me kërkesë të autoriteteve gjermane në lidhje me kontrabandën e narkotikëve të rëndë. Përgjimet e bisedave telefonike treguan se banda Avdyli mbështeste drejtpërdrejt zyrtarët socialistë në blerjen e votave gjatë zgjedhjeve parlamentare të vitit 2017 në këmbim të tenderëve publik, mosndëshkimit dhe mbështetjes politike në aktivitetet e tyre kriminale. Rasti 184 demonstron të njëjtën strategji të blerjes së votës midis përfaqësuesve socialistë dhe rrjetit të përhapur të krimit të organizuar, i cili u zbatua gjerësisht në Dibër gjatë zgjedhjeve shtesë të vitit 2016. Megjithëse banda Avdyli ishte dënuar për narkotikë, sistemi i drejtësisë nuk arriti t’i përgjigjej aspektit zgjedhor të këtyre çështjeve. Në një moment të gjyqit, prokuroria thirri komisionerin e zgjedhjeve për të dëshmuar në gjykatë. Sidoqoftë, ai ishte i vdekur, por prokuroria nuk e dinte se … A kanë dhënë ryshfet edhe kriminelët dhe kanë vendosur kontroll të plotë mbi sistemin gjyqësor shqiptar?
Përpjekjet e Presidentit shqiptar Ilir Meta, ndihmuan në ringritjen e Gjykatës Kushtetuese dhe të Lartë
Në kohën e krimit me intensitetin më të lartë në vitin 2019, Gjykata Kushtetuese dhe Gjykata e Lartë e Shqipërisë nuk funksionuan (pamundësia e një marrëveshjeje politike për zgjedhjen e gjyqtarëve). Në vitin 2020, falë përpjekjeve të Presidentit shqiptar Ilir Meta, gjykatat përfunduan. Në të njëjtën kohë, në praktikë, kjo do të thoshte që opozita nuk mund të apelonte në Gjykatën Kushtetuese, sepse i gjithë pushteti ishte përqendruar në një njeri, Kryeministrin Edi Rama. Për shkak se Kryeministri Rama është në qendër të marrëveshjeve me rrjetet kriminale dhe ka pushtet pothuajse absolut, edhe për shkak të pamundësisë për të përdorur mjetet juridike, opozita i ka bërë thirrje vazhdimisht Ramës që të japë dorëheqjen për t’i dhënë fund agonisë së vendit, duke çuar në kolaps.
Edi Rama nisi një përballje të ashpër me mediat. “Agon Channel” ishte një nga projektet më ambicioze mediatike në Ballkan, themeluar në 2013. Ai bashkoi yjet e medias, teknologjinë më të përparuar dhe programet inovative që tërhoqën një audiencë shumë të madhe. Sidoqoftë, gjithçka përfundoi papritur në Tetor 2015, pasi Edi Rama vendosi ta mbyllë atë media. Kryeministri Rama nuk dukej se i vlerësonte hetimet televizive gazetareske për korrupsionin dhe abuzimet elektorale të qeverisë së tij. Me kërkesë të pronarit te medias, qytetar dhe sipërmarrës italian, Qendra Ndërkombëtare për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimeve të Bankës Botërore, në Prill 2019. Vendosi se qeveria shqiptare kishte shkelur ligjin dhe ishte e detyruar të shlyente 111 milion euro për mbylljen e paligjshme të stacionit televiziv. Ishte një fiasko, si financiarisht ashtu edhe politikisht për qeverinë e Ramës. Sidoqoftë, lufta e Ramës kundër medias së lirë nuk mbaroi këtu. Në gusht të vitit 2020, qeveria shqiptare vendosi një media tjetër, OraNews, një nga mediat më të shquara, duke hetuar skandalet e Ramës nën administrimin e shtetit dhe sekuestrimin e detyruar. Nga ana tjetër, individë që drejtojnë grupin mediatik të Top Channel, duke prezantuar para publikut një imazh pozitiv mediatik të qeverisë së Ramës, kanë marrë tenderë dhe privilegje publike, duke përfshirë aksione në projekte shumë të diskutueshme të djegies së mbetjeve me vlerë më shumë se 430 milion euro. Në të dy rastet, përmes presionit ose granteve monetare, Kryeministri Rama ka treguar një qëndrim shumë të diskutueshëm gjatë mandatit të tij si Kryeministër në lidhje me lirinë e fjalës dhe lirinë e medias. Në fund të vitit 2015, Edi Rama filloi të përdorte një formulim shumë agresiv ndaj gazetarëve në baza ditore. Ai filloi t’i quante ato shprehje nënçmuese “kosha plehrash”, të cilat shpikin “gënjeshtra, shpifje, histori …”. ai madje u përpoq në dhjetor 2019, dhe më pas në 2020, për të miratuar një paketë legjislative që praktikisht censuron mediat e lira dhe botimet në internet. OSBE-ja deklaroi se këto ligje duhet “të respektojnë standardet ndërkombëtare dhe detyrimet e OSBE-së mbi lirinë e shprehjes dhe (nuk duhet) të ndikojnë negativisht në lirinë e mediave në vend”. Komisioni i Venecias , i Këshillit të Evropës e quajti paketën legjislative seriozisht problematike.
Edi Rama – si një sundimtar i korruptuar autoritar mashtron Perëndimin
Edi Rama nuk arriti ti reformoje Socialistët Shqiptarë në një të majtë moderne Evropiane, si nga ana programore ashtu edhe nga ajo ideologjike. Rimëkëmbja ekonomike, rindërtimi i shoqërisë, kthimi i demokracisë dhe integrimi në Evropë janë katër shtyllat kryesore të programit socialist, të cilat nuk janë realizuar. Entuziazmi fillestar shpejt humbi dhe Edi Rama u bë simbol i “kanabizimit të Shqipërisë” dhe lulëzimit të krimit të organizuar dhe biznesit të drogës. Rama, duke ndjekur një recetë të provuar mirë në rajon, tërheq vëmendjen e publikut për këto tema duke iu drejtuar nacionalizmit dhe retorikës nacionaliste. Shqipëria është bërë një vend nga heshtja, ndërsa partneritetet në rritje publike-private me strukturat kriminale përfaqësojnë një kombinim të ri modern të modelit autoritar, që po zhvillohet në Ballkan para publikut. Në kontekstin e një kërcënimi të pashembullt ndaj standardeve demokratike, sundimit të ligjit dhe ekuilibrit të fuqisë, opozita e bashkuar shqiptare ka dhënë dorëheqjen për të gjitha mandatet e saj zgjedhore. Ata gjithashtu refuzuan të marrin pjesë në zgjedhjet e fundit lokale të mbajtura në Shqipëri më 30 qershor 2019, duke besuar se zgjedhjet e ndershme dhe të lira nuk mund të mbahen në kushtet aktuale. Rezultati është që Rama të zërë njëkohësisht pozicione kyçe në të gjitha komunat, shtetin, legjislaturën dhe ekzekutivin. Pa Gjykatat Kushtetuese dhe Supreme në tre vitet e fundit për shkak të procesit të vonuar të shqyrtimit – madje mund të diskutohet nëse është bërë me qëllim – Rama është bërë një sundimtar total, de facto duke pasur kontroll absolut mbi të gjitha segmentet e shtetit dhe shoqërisë. Pyetja kryesore është kush nga Perëndimi i jep mbështetje qeverisjes së Ramës dhe përfshirjen e të ashtuquajturve të huaj cinik në oktapodin e korruptuar të Ramës? Si e mashtron Rama, si një sundimtar i korruptuar, Perëndimin? Pandemia Covid-19 demonstroi më tej shkatërrimin e regjimit Rama për qytetarët e Shqipërisë.
Lulzim Basha – Lideri që mund t’a çoje Shqipërinë në BE
Lulzim Basha është lloji i dytë i udhëheqësit politik në Shqipëri. Shqipëria është mbërthyer në përparimin politik pas tetë vjet sundimi autoritar, duke vonuar pranimin në BE dhe Basha, i cili solli Shqipërinë në NATO dhe arriti një regjim pa viza, beson se ai ka forcën për ta sjellë Shqipërinë në anëtarësimin e plotë në BE. Për më tepër Basha ka një karrierë politike të patëmetë, pa asnjë krim dhe korrupsion.
PD rrëzoi regjimin e Enver Hoxhës, mund të rrëzojë edhe regjimin e Edi Ramës
Askush nuk besonte se pas përmbysjes së regjimit të Enver Hoxhës në 1991, një regjim do të krijohej përsëri në Shqipëri, jo vetëm që të kujton regjimin e Enver Hoxhës, por edhe një kombinim me regjimin e Sllobodan Millosheviçit. Historia është përsëritur qartë në Shqipëri. Analistët kujtojnë se Partia Demokratike rrëzoi regjimin e Enver Hoxhës dhe se ajo ka forcën për të përmbysur së bashku regjimin e Edi Ramës, një kombinim i regjimit të Sllobodan Millosheviçit dhe Enver Hoxhës, me Lëvizjen Socialiste për Integrim të krahut të majtë modern (LSI) me mbështetjen e qytetarëve shqiptarë. Veteranët e politikës shqiptare Sali Berisha (PD) dhe Ilir Meta (LSI) janë të vetëdijshëm për përgjegjësinë e tyre historike, se Shqipëria me Edi Ramën nuk ka të ardhme të begatë. Rënia e regjimit Rama hap një shans të ri për Shqipërinë dhe një kapitull të ri në zhvillimin e saj që ai nuk duhet ta humbasë dhe që sigurisht mund të drejtohet me sukses nga Lulzim Basha, si Kryeministri i ri shqiptar, duke gëzuar një mbështetje të gjerë dhe të fortë nga kyçja udhëheqësit evropiane, veçanërisht nga Partite Popullore kryesore Evropiane. (EPP) në BE.
Ljubljana/Tiranë/Bruksel/Washington, 3 Prill 2021
IFIMES – Instituti Ndërkombëtar për Studime të Lindjes së Mesme dhe Ballkanit, me qendër në Lubjanë, Slloveni, ka status special këshillues në ECOSOC / Këshilli Ekonomik dhe Social i KB, New York, që nga viti 2018.
Burimi:OSCE/ODIHR Election Observation Mission Final. Serious and Organised Crime Threat Assessment (SOCTA), European Union (Europol). International Narcotics Control Strategy Report, US State Department. World Drug Report, United Nations Drug Office. Venice Commission. Bild, Exit.al
