Per shume vite dha kontribut si petagog i jashtem per studentet e fakultetit te mjeksise per specialitetin e semundjeve profesionale. Ka botuar shume libra per semundjet profesionale. Ishte nder themeluesit se bashku me doctor Raif Hasani e klinikes se semundjeve profesionale ne spitalin Nr. 1 ne Tirane. Per punimet e tij ne semundjet e silikozes dhe helmimet nga plumbi ka mare titullin Profesor i Asocuar doctor. Keto arritje shkencore i ka paraqitur ne nje kongres ne Gjermani. U mbushen 73 vjet nga dita e lindjes te nje nga pionieret e krijimit te klinikes te pare e semundjeve profesionale Profesor i Asocuar doctor Niko Pecani. Ai ka meriten e madhe sebashku me dr. Raif Hasani te realizojne kurimin dhe ruajtjen e shendetit te te gjithe minatoreve dhe punonjesve te industries te te gjithe Shqiperise per semundjet profesionale te silikozes dhe helmimit nga PB (plumbi )etj. Cili eshte doctor Niko Pecani? Lindi ne Tirane ne korrik 1949. I jati quhej Gaqo Nikoll Pecani( Progri) jurist. Shkollen fillore e kreu ne Tirane ne shkollen Kosova, 7 vjecaren e kreu ne shkollen Labinoti. Gjimnazin e kreu te Petronini Luarasi po ne Tirane me pas vazhdoi studimet ne fakultetin e mjeksise ne Tirane. Do te ndalemi edhe me te detajuar ne fillimet e fakultetit te doctor Niko Pecanit qe kur filloi si student i mjeksise ai u ndihmua nga themeluesi i kardiologjise shqiptare nder me te medhenjte e saj doctor profesor Nikolla Shubani. Doctor profesor Nikolla Shubani u angazhua personalisht ne ngritjen e shkalleve te mjeksise te studentit Niko Pecani duke bere drejtuesin shkencor te tij ne kliniken qe drejtonete ai vete te kardiologjise.
Studenti Niko Pecani mbas mbarimit te dites me leksione ne fakultet ai angazhohej ne kliniken e kardiologjise te gjithe vitet si student krahas studimit dhe dhenies se provimeve ai lartesohej cdo dite merte experience cdo dite ne aplikim rast pas rasti te semureve te ketij pavjoni, pra doctor profesor Nikolla Shubani beri gjithcka qe studenti Niko Pecani te merrte themele te shendosha aplikative dhe teorike ne mjeksi per nje formim te gjitheanshem te tij, ku fryma e prakticitetit ti paraprinte marjes se pergjegjesive me shpejtesi me kurajo me kopetence ne kohen e duhur. Ai nuk u emrua kardiolog per te cilen mori pjese ne nje kualifikim per 5 vjet ne specialitetin e kardiologjise. Duke qendruar prane nje kardiologu te nivelit europian sic ishte dorktor professor Nikolla Shubani , i cili i pyetur mbas nje specializimi te tij ne Paris << Morem ne specializim aq sa dhame >> pra paraqiste ne Paris nje personalitet te mjeksise te nivelit qe edhe per Europen konkuronte denjesisht ne te. Dr.Nikolla Shubani i dha studentit te tij Niko Pecani per 5 vjet <<zanatin e vet>> cilesite me te mira teorike dhe praktike dhe vecanerisht dinjitetin e tij profesjonal e shkencor metoden e zgjidhje praktike te cdo rasti, syrin klinik , ndershmerine profesionale optimizmin e tij fuqine shpirterore te nje gjigandi te paperkulur ne mjeksi me nje thjeshtesi te padegjuar, ky para specializim i studentit Niko Pecani ishte themeli i personalitetit te tij , kur u angazhua me emrim per semundjet profesionale ne spitalin Nr. 1 ne Tirane ne vitin 1972. Pasi mbaroi me rezultate te larte fakultetin e mjeksise dhe filloi pune ne vitin 1972 ne spitalin Nr.1 ne specialitetin e semundjeve profesionale , ku sebashku me dorktor Raif Hasani konsiderohen e vleresohen te dy themeluesit dhe krijuesit dhe ngritjen hap pas hapi ne nje shkalle konkuruese me shkencen europjane kliniken e semundjeve profesionale ne shqiperi. Doktor Niko Pecani pas 3 vjet pune ne spitalin Nr 1 ne Tirane transferohet ne Mirdite dhe emerohet mjek ne minjeren e Kurbneshit. Atje punoi per minatoret e Kurbneshit per 5vjet deri ne vitin 1980. Gjate kohes qe punonte si mjek prane minieres se Kurbneshit u aktivizua nga ministria e Shendetesise per te kontribuar ai me eksperiencen , studimet qe kishte bere me formimin personalitetin e tij ne specializimin e mjekeve te rretheve te qyteteve te Shqiperise per semundjet profesionale te silikozes dhe te helmimeve nga plumbi etj. Ne kete proces specializimi qe realizoi me mjeket e rretheve ne drejtim te semundjeve profesionale duke i dhene leksione ketyre mjekeve qe specializoheshin, ku arriti te percoje tek ata formimin e tij per semundjet profesionale te studimeve qe ka bere ne kete fushe, experiencen boterore dhe eksperiencen e tij. Shume i thjeshte shume skrupuloz dhe shume i thelluar ne kete fushe. Ndalemi ketu ne cilesite e tij qe pershkruan ne menyre shume te ndjere nga nje mjek qe morri pjese ne kete specializim nga Vlora , nje personalitet i mjeksise Shqiptare qe ka qene shume vite drejtuesi i mjeksise ne Vlore dr. Apostol Thanasko ku ai thote << Niko Pecani ka qene gjithmone i mencur i kulturuar , i urte, i sjellshem , i dashur por qe nuk e cfaqte. Nikua eshte prind , vella, shok i mbrekullueshem me virtyte te larta (qe do deshironim ti kishim te gjithe ne) humanitare nivel te larte shkencor te cilat i manifestoi ne punen e tij te perditeshme me te semuret ne pavjonin e semundeve profesionele ne Tirane. Niko Pecani ne specializimin qe realizoi me mjeket e te gjithe rretheve te Shqiperise me studimin qe kreu per silikozen dhe helmimet nga plumbi e te tjera me te cilat mori graden shkencore dhe keto studime dhe librat qe botoi ai mbeten udherefyese per brezin e ri te mjekeve keshtu mbetet per ne Niko Pecani gjithmone i qete, i dashur, i gatshem per te sherbyer, punetor, mikprites (si virtyte te mara nga babai i tij xha Gaqua dhe nena e tij Dhora ). Mbetet krenar per nje shok i mire duke lene kujtim vepren e tij te plote qe nuk harrohet. Gjate kohes qe punoi doctor Niko Pecani si mjek ne minieren e Kurbneshit ju caktua nga ministria e Shendetesise pervec per te kontribuar ai me eksperiencen , studimet qe kishte bere me formimin personalitetin e tij ne specializimin e mjekeve te cilen e realizoi me sukses , dhe depistimin perberja me kartele personale te cdo minatori ne te gjithe minierat e Shqiperise , te cilen e realizoi me sukses duke bere nje studim te mirefillte shkencor per semundjet e silikozes dhe helmet nga plumbi, duke mare vleresim maximal nga ministria e Shendetesise. Do ndalemi ne punen direkte qe bente ne trajtimin e semundjeve profesionale te minantoret e Kurbneshit. Ai krahas zgjidhjes te te gjithave problemeve shendetesore te minantoreve ai me zemerbardhesine e tij komunikonte vazhdimisht me nje personalitet te shquar te Mirdites drejtorin e minieres se Kurbneshirt Dod Tusha i cili pa konkretisht arritjet e dr. Niko Pecanit me punen shkencore me minatoret dhe e vleresoi shume duke e quajtur mik per koke ashtu sic e quanin te gjithe minatoret e Kubneshit te cilet i mjekonte ai dhe ata vazhdonin punen duke realizuar e tejkaluar planin e prodhimit te minieres se Kurbnesht. Kjo pune e mire per 5 vjet ne minjeren e Kubneshit , specializimi qe i beri mjekeve te rretheve , depistimi i suksesheshem solli konkluzionin ne mininstrine e shendetesise qe doctor Niko Pecani te rikthehej ne spitalin Nr. 1 ne Tirane ne pavjonin e semundjeve profesionale si domosdoshmeri qe ai te vazhdonte te jepte kontribut ne specialitetin e tij mbas 5 vjet pune ne minieren e Kurbneshit konkretisht ne vitin 1980. Dr. Niko Pecani njihte mire gjuhen franceze, angleze italiane dhe ruse Ne vitin 1983 dergohet nga Ministia e Shendetesise per specializim disa mujor ne Itali ku u stacionua disa muaj ne Rome dhe disa muaj ne Milano. Pas kthimit nga Italia ai vazhdoi punen ne shkallen me te larte punen ne pavjonin e semundjeve profesionale, studimet shkencore, leksionet ne universitet ne fakuletetin e mjeksise. Dr. Niko Pecani duke kryer nje pune te mirefillte shkencore te aplikuar ne pavjonin e semundjeve profesionale, paraqiti ato ne kongrese Eeuropiane me e spikatura eshte ajo qe ekspozoi ne nje kongres Europjan ne Gjermani per kete angazhim shkencor me mjeksi , dr. Niko Pecani mori titullin professor i asociuar. Ne aktivitetin e tij eshte angazhuar me shume konsulta dhe kempe ne spitalin Nr. 1 ne Tirane. Dr. Niko Pecani pati kete kariere shef pavjoni i semundjeve profesionale. Arrit te emerohet per disa vjet zv. drejtor i spitalit Nr 1 ne Tirane. Gjeja me e rendesishme tek dr. Niko Pecani eshte ajo qe krijonte tek te gjithe nje atmosfere elektrizuse qe te bente te ngadhenjeje e te ishe i lumtur.Kontributi i tij ka nje vecori sepse ai i sherbente, pergjigjej dhe i takonte vete i ndihmonte dhe me konsulta me mjeke te tjere kjo qe me banoret e pallatit ku banonte prane rezidences italiane, tek te gjithe banoret e lagjes te gjithe e te njohur e te panjohur ne Tirane e rreth Tiranes. Qindra e qindra minatore nga gjithe minierat e Shqiperise , ku minatoret e donin shume dhe zor qe te gjesh nje mirditor qe mos te njohe nga afer ose me emrin qe ka bere ai ne Mirdite. Dr.Niko Pecani punoi prane spitalit Nr. 1 ne tirane edhe mbas daljes ne pencion per shume vite me shume perkushtim dhe dinjitet. Celulari i tij nuk reshti asnjehere nga kerkesat per trajtim nga te gjithe Shqiperia. Po te themi me mirenjoheje ne emer te Mirditoreve eshte per ta quajtur qytetar nderi i Mirdites i pashpallur por i shpallur nga puna e tij dhe nga te gjithe minatoret e Mirdites. Eshte mire te veme ne balance te gjitha vitet e jetes se doctor Niko Pecanit ne mbyllje te ketij shkrimi. Do flasim per pjesen me te arte te Niko Pecanit ne gjimnazin ’’Petronini Luarasi’’ ne Tirane ku studioi per 4 vjet kishte shok klase nxenes qe me vone u bene personalitete ne jete si intelektuali i shquar Kastrioit Gjini, Fatbardh Pelingu shume i njohur si intelektual dhe drejtor i uzines Dinamo ne Tirane, Maringlen Memen intelektual i fuqishem, Ibrahim Ymeri ndertues i shquar, Skender Shehu intelektual i shquar qe u specializua ne Suedi dhe dha shume vite kontribut ne ate shtet me vlerat e tij etj. Keta shoke te klases e konsideronin Nikon gjimnazist me adhurimin me te madh per zgjuarsine e ngrohtesine qe percillte me thjeshtesi dhe modesti te pafund. Shoket e tij te gjimnazit vazhdojne te shprehen qe Niko Pecani qe ne gjimnaz nxori nje personalitet te madh. Shume e shprehen Niko Pecani meritonte me shume na mungon vlera e tij e jashtezakoneshme njerezore dhe profesionale. Ne vazhdim te jetes se tij jane dy djem e tij Arbri Pecani dhe Marin Pecani qe kane vite qe kane mbaruar fakultetin e mjekesise me rezultate shume te larte dhe tashme jane perkushtuar mjekesise me kontributin e tyre modest.
Fatos Pecani
