Baki Shtogu, 79 vjeçar, dikur rojtar pyjesh, tani banor i metropolit shqiptar, në një apartament, qiranë e së cilit ia paguan dhëndrri, është i shtrirë në krevat symbyllur por pagjumë. Aty pranë dritares, ku prej së jashtmi vjen afshi afrikan i të nxehtit të pazakontë të këtij maji me 34 gradë C dhe nga brenda vjen një freskim prej 26 gradësh, ai ka vënë në punë vetëm veshët. Zhurmnaja shurdhuese e njerëzve, me zërat e tyre të notave më të larta e të serta,me thirrje pa përgjigje e me përgjigje të kota pa zë të ulët, avazet e tyre të gjithfarëllojshme shumë larg ëmbëlsisë, çjerrin dhimbshëm timpanët. Kalimtarët me çapitjet e tyre thuajse pa akorde e me paramendime lëvizin bashkë me makinat dhe makineritë e shumta zhurmëprodhuse … Ja ky është një lëmsh akustik tek i cili organet e tij të dëgjimit edhe pse të lodhur prej viteve, mundohen për të kapur ndonjë tingull sadopak muzikor… Dhe e kaplon sakaqë trishtimi kur krahason jetën e tij në virgjërinë e pyjeve me këtë jetë të limaksur të kryeqytetit. E ku mund t’a gjesh sot muzikalitetin te xherrja e mbylljes me urdhër qeveritar të qepenave dhe hapjes së fshehtë të tyre? Po gërr-gërrvja e pandërprerë e skapamentos së një makine që ka ndaluar pranë servisit,sajuar për riparim!? Pason boria ankthsjelljese e makinës së policisë që kalon aty pari, por që ia ka zënë rrugën një kamioçinë ngarkuar me inerte e guiduar nga një ngasës e jo shofer, ngase ka ‘parkuar’,plotësisht mu në mes të rrugës sikur është ai mbreti i tërë rrugëkalimeve së kësaj lagjeje…Po ‘tapanxha’ e një mekaniku baam-buumb, nuk kuptohet se ku e përse gjëmon kaq shumë në këtë orë mesdite të nxehtë kryeqytetase!?…Për çudi nuk qendron pa ‘folur’ me një ham-hum të ngjirur edhe qeni rrebel i rracës pekineze i fqinjës në katin e parë, i cili i hakërrehet me siguri kalimtares sqetullqëruar prej qimeve që mban për dore një kone të vockël bojë gri…Të lehurën e tij, ish-rojtari e ka mësuar përmendësh. E megjithatë, veshi i tij i përkëdhelur gjatë me qetësinë e virgjër të pafundësisë së qelibartë të pyllit, di të kapë të bukurën, simfoniken, të mrekullueshmen dhe ëmbëltuesen shpirtërore tek gugatjet e paorkestruara të pëllumbave. Ata grumbuj-grumbuj shprehin gëzimin e tyre duke ‘hulumtuar ‘ për thërime buke në sheshin katërkëndësh të betonuar, ku u ua shpërndan përditë zonja fishkanike e katit të parë karshi, e cila këtë dhurim e ka pasionin më të madh të jetës.Ata e duan zonjën po aq sa ç’ respektojnë edhe paqen që simbolizojnë.Këngës së pëllumbave krenarë dhe lozonjarë u bëjnë iso pa pushuar gu-guu-gugui-tjet aq ritmike e ledhatuese të kumrive që vështrojnë nga lart prej çative dhe strehëve gjindjen poshtë në shesh e në udhëkalime. Kumriat vijojnë jetën e tyre gjithë gaz e hare, shpuplohen e kërcejnë, nxjerrin tinguj plot gjallëri, ku dallohet ngazëllimi i së sotmes, vrulli i çasteve, trembja nga e nesërmja dhe ideali për një jetë më të mirë… Sa shpirtbuta, të qeta e të mençura janë kumriat! Vërtet ngjyra e jashtme e trupit të tyre është paksa e hirtë, por një sy i mprehtë dallon fare qartë të florinjtën dhe të shkëlqyeshmen e disa pendëve në krahë e në gushë, ashtu siç kanë edhe tingujt e zërit që flet më shumë se puplat… Njëherazi rojtari pensionist,në karantinë pandemie, mundet të dëgjojë, edhe pse të vetmuara, por të pandërprea e aspak të trembura, xhvirçsh-xhvirçshet e trumcakëve që po ndërtojnë folenë bashkëshortore, në degën biglaçe të njërit prej blirëve boçeshumë, ende të paçelura, brenda dendësisë së gjelbër të gjetheve të gjera aromatike.Të vegjël në trup në krahasim me kumriat e pëllumbat e lagjes sonë , por sulmues, këmbëngulës, krenarë për ekzistencën e tyre,trumcakët punojnë, gëzojnë dhe tërë kohën vigjëlojnë. Me sa duket ata e dinë më mirë se kushdo që atë armik të cilin e harron, ai është më i rrezikshmi. Nga lart, vijnë ciasjet e dallëndysheve të këmbyera me njëra-tjetrën si nota muzikore. Ato pa u çorientuar aspak nga makthi tumnajs duket sikur po lundrojnë, atje në qiellin e murrëtyer prej reve ngarkuar me pluhur rëre të verdhë në të kuqëremtë shkretinore. Nuk kanë as një muaj që kanë kryer suksesshëm shtegtimin e tyre epik me fluturim mbi Mesdheun deri këtu në vendin që ne e quajmë të shqiponjave. Ato, ashtu imcake “bishtgërshërë e sqepgjilpërë”, nuk pushojnë së kënduari me çivit-çivit-et e tyre në një kor madhor qiellor në lëvizje balerinësh të mirëqëndisura në ajër…Tingujt e nxjerrë prej mushkërive të tyre të brishta lodrojnë sikur të ishin copëza bore freskuse mbi kokat e atyre që çapiten si humbakë në tokë, në këtë të nxehtë të beftë… Poshtë cepit të sipërm të kulmit të shtëpisë dykatëshe del sorra qafëmurrme që duke sqepuar mbi një tel kabllor televizioni kërrket tre herë sikur do të thotë :”mos më harroni, jam këtu!” Zëri i saj, që në tërësi sjell pritshmëri jo të kthjellët,përplaset në muret e pallateve përballë dhe jehon sikur të jenë disa sorra.Këtë, rojtari i regjur, e kuptoi, sapo dëgjoi zërin e saj të çjerrë, por sidoqoftë jo të vrazhdë, me të cilin ajo deklamon se jeton , e madje rron mirë… Befas zërat e trumcakëve shtohen e shpeshtohen.Sorra nuk dëgjohet më kurse veshi kap tingujt ogurzinj kuisiu të një kukuvajke që me siguri është strukur me kokën të futur mes supesh atje në lartësinë pallatit pesëkatësh bojë meiti, në qoshe të strehës ku është thyer një pllakë dhe ajo ka mundur të vetstrehoet. Ty tinguj të tjerë muzikorë e ëmbëltues, ciu-ciu-ciiu,të qartë, të hollë, si tela violine,të një zogu trupimët, çuçurisin veshin e rojtarit që mediton gjysmësymbullur në dritare. Me siguri, është ai zogu me kokë laragane, gushë të bardhë e pendët e krahëve blu të çelët, që del çdo pasdite në këtë territor… Në rrugën e asfaltuar me pak bimë të ulëta anash, me pemë bliri te sheshi i pushimit dhe me pallate dy deri pesëkatëshe në të dy krahët, tashmë dëgjohen hapat e lehta e të çpenguara të një grumbulli fëmijësh të moshës 10-12 vjeç. që po i hedhin hapat e shpejta e tërë shend e gaz. Baki Shtogu hap sytë i lumturuar se i shkon mendja te dy nipërit e tij që tashmë janë shumë larg matanë oqeanit… Njëri nga fëmijët e lagjes, mban një top në dorë dhe me sa duket janë drejtuar për nga fusha e minifutbollit aty pranë. Qartazi vërehet që, në pafajësinë e tyre hyjnore, me naivitetin e dlirësinë që vetëm ata mund ta kenë, nuk duan t’ia dinë fare as vapës, as zhurmave, as sëmundjeve. Me zërat e tyre të çiltër si ato të cicërimave të zogjve fëmijët, së toku me zogjtë, mbysin kakofoninë zhurmuese të rrugës. E kështu, pa e kuptuar as vetë, ata kanë krijuar simfoninë e jetës së gjallë e të bukur në një qytet ku pandemitë dhe qeveritë virusale dhe politike kanë shtruar rrogozin e tyre të çngjyrosur,të mërzitshëm e çoroditës.
Ilmi S.Qazimi
