Media austriake ‘Der Standard’/ Pas gjobave të Arbitrazhit, nis konfiskimi i pasurive të Shqipërisë dhe bllokimi i llogaritë bankare kudo në botë

261
Sigal

 

Gazeta e njohur austriake ‘Der Standard’ shkruajti dje, se pasuritë shqiptare në botë, kanë nisur të konfiskohen, pasi qeveria shqiptare ka refuzuar që të paguajë gjobën prej mbi 100 milionë euro për biznesmenin italian, Françesko Beketi. Lexoni më poshtë shkrimin e plotë: “ Para pak kohësh, disa banka dhe kompani energjetike austriake morën një mesazh të pazakontë. Një kompani ligjore i pyeti nëse kanë ndonjë pasuri apo ndonjë pretendim nga Republika e Shqipërisë, sepse ato duhet të bashkëngjiten. Arsyeja është një arbitrazh që investitorët italianë sollën në vitin 2015 kundër Shqipërisë dhe e fituan. Gjykata ndërkombëtare e arbitrazhit në Qendrën për Zgjidhjen e Mosmarrëveshjeve të Investimeve (QZMI) u dha atyre rreth 100 milionë euro kompensim në prill të vitit 2019. Për shkak se qeveria në Tiranë refuzon të zbatojë këtë vendim të arbitrazhit, pasuritë shqiptare që nuk mbrohen nga konventat diplomatike, mund të konfiskohen tani në të gjithë botën. Në Austri, një nga partnerët më të rëndësishëm ekonomikë të Shqipërisë, firma ligjore ‘Dorda’ ka marrë përsipër këtë detyrë dhe është përpjekur të mbledhë deri në 25 milionë euro për Françesko Beketin, një nga tre paditësit. Llogaritë dhe letrat me vlerë që Shqipëria ka nga ‘Verbund’ dhe ‘EVN’ për shkak të projekteve energjetike, janë vënë në diskutim. Vendimtare është natyra e tyre e të drejtës private.

Procedura në shumë shtete

Sipas konventës së QZMI, ku ka aderuar edhe Austria, vendimet e arbitrazhit duhet të zbatohen nga gjykatat vendase. Urdhri i ekzekutimit u bë më 10 nëntor në Gjykatën e Qarkut të Vjenës. Ajo është duke pritur akoma përgjigjet nga kompanitë në fjalë për të ashtuquajturat deklarata të borxhit të palëve të treta, thotë partneri i ‘Dorda’, Florian Kremslehner. Krahas Austrisë, ka procedime paralele edhe në vende të tjera të Europës. Sapo shuma totale të jetë mbledhur, vendimi konsiderohet i përmbushur. “Procedura të tilla përmbarimore janë mjaft të rralla,” thotë Kremslehner për ‘Standard’, sepse shtetet zakonisht i pranojnë të tilla vendime arbitrazhi. “Pengesa më e madhe është se shtetet citojnë sovranitetin dhe zbatimi është i domosdoshëm në shumë shtete të tjera”. Qeveria shqiptare refuzon të paguajë, duke cituar se është në proces ankimimi. Sidoqoftë, pretendimet tashmë janë të mbledhshme. Në fakt, sipas një platforme kërkimore shqiptare, Ministria e Financave në Tiranë ka buxhetuar 110 milionë euro si detyrim.

Çështje e lirisë së shtypit

Çështja shqiptare është veçanërisht pikante sepse ka të bëjë gjithashtu me lirinë e shtypit, përkatësisht me kompaninë televizive ‘Agonset’, e cila, sipas mendimit të arbitrazhit, u shtetëzua sepse ishte tepër kritike ndaj qeverisë. Shpronësimi ‘ishte kulmi i një fushate politike kundër paditësve’, të cilët gjithashtu u ndoqën me procedime të diskutueshme penale. Shqipëria zakonisht merr nota të mira për klimën e saj të investimeve, por tashmë ka humbur disa procedura të arbitrazhit kundër investitorëve. Në procesin e pranimit në BE, gjyqësori konsiderohet të jetë pika më e dobët, prandaj kjo është arsyeja se pse investitorët rrallë i drejtohen gjykatave vendase dhe përdorin ligjin ndërkombëtar të arbitrazhit.”