Prof. Dr. Qemal Lame: Momente historike në funeralin e Papa Françeskut

51
Sigal

Bota përcolli për në banesën e fundit Papa Françeskun. Me thjeshtësinë e modestinë hyjnore, ai meritoi respektin dhe  dashurinë e besimtarëve katolikë dhe në tërësi të opinionit publik botëror pa dallime feje.

Të paktën 400,000 vetë morën pjesë në ceremoninë mortore për të përcjellë Papa Françeskun në banesën e fundit.

“Papa është i pari që prej më shumë se një shekull u varros jashtë Vatikanit. Varrimi i tij ishte një ngjarje private, që u lejoi atyre që ishin më të afërt me të të shprehin respektin e tyre”, njoftoi Vatikani.

Papa caktoi vetë me testament vendin se ku do të varroset. Papa nuk dëshëronte të varrosej nën Bazilikën e Shën Pjetrit, si shumë papë para tij, por në bazilikën e Santa Maria Maggiore. Papa Françesku e kishte shënuar këtë në testamentin e tij. Mbi varrin e tij duhet të shkruhet vetëm emri: Franciscus.

Dihet se në këtë Bazilikë ka edhe varre të papëve të mëparshëm. Papa i fundit u varros këtu më shumë se 350 vjet më parë.

Papa Françesku, emri i vërtetë i të cilit ishte Jorge Mario Bergoglio, mbajti detyrën më të lartë në Kishën Katolike për më shumë se dymbëdhjetë vjet.

Funerali i Papës është gjithashtu një takim i krerëve të shteteve dhe qeverive. Delegacione nga mbi 160 vende morën pjesë në ceremoninë e varrimit, duke e bërë Requiem-in një nga tubimet më të rëndësishme ndërkombëtare të vitit.

Pesë takime që janë me shumë kuptim për situatën e sotme ndërkombëtare, sidomos për Aleancën Perëndimore:

 

  1. Një takim spontan midis Trump dhe Zelensky


Fotot e publikuara nga zyra presidenciale ukrainase tregojnë Presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky, Presidentin e SHBA-së Donald Trump, Presidentin francez Emmanuel Macron dhe Kryeministrin britanik Keir Starmer në Bazilikën e Shën Pjetrit.

Më pas, Zelensky dhe Trump patën gjithashtu një bisedë private 15-minutëshe. Në mes të një salle mermeri, të dy ishin ulur ballë për ballë, pa ndihmës apo këshilltarë, duke sugjeruar një bisedë private dhe të drejtpërdrejtë midis tyre.

Shtëpia e Bardhë e quajti takimin “shumë produktiv”. Dhe presidenti ukrainas tha gjithashtu në X se biseda shkoi mirë dhe se kishte potencialin të bëhej historike.

Një foto midis tyre ishte me fuqi simbolike, sepse në muajt e fundit ka pasur një debat të nxehtë.

Nuk janë publikuar mendimet e Trump dhe Zelenski. Nga deklarimet e tyre shkurtëra në median, kuptohet se ka ndryshime pozitive për paqen në Ukrainë. Zelenski u ndal në problemin kryesor të Krimesë. Ai nuk theksoi qëndrimin e njohur për rimarrjen e sovranitetit ndaj gadishullit. Në kushtet që nuk kemi furnizime me armë për të luftuar dhe rimarrë Krimenë, do të vazhdojnë rrugën dilpomatike. Njëkohësisht, kërkoi nga SHBA më shumë presion ndaj Rusisë dhe rritjen e sanksioneve.

  1. “Shenjë paqeje” midis Macron dhe Trump

Macron dhe Trump shtrëngojnë duart. Asgjë e pazakontë në vetvete, por gjatë Meshës Katolike ka një kuptim të veçantë. Përpara kungimit, kongregacionit i kërkohet t’i bëjnë njëri-tjetrit një gjest paqeje, një shtrëngim duarsh me ata që janë ulur menjëherë pranë tyre. Por Trump dhe Macron shtrënguan duart, edhe pse ishin ulur disi larg.

Shumë politikanë të rëndësishëm u ulën në rreshtat e parë gjatë funeralit, duke nënvizuar rëndësinë ndërkombëtare të funeralit.

  1. Takimi i Trump me Ursula von der Leyen

Takimi i dytë zyrtar midis Trump dhe von der Leyen. Në shkallët e Bazilikës së Shën Pjetrit, Presidenti Trump dhe Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen shtrënguan duart. Ishte takimi i tyre i parë në më shumë se pesë vjet, kur të dy u takuan në Forumin Ekonomik Botëror në Davos.

Takimi ishte i shkurtër dhe i kufizuar në biseda të këndshme formale. E megjithatë, pavarësisht tensioneve mbi tarifat tregtare, ajo dukej e përzemërt.

Në X, von der Leyen deklaroi se kishte pasur “një shkëmbim të mirë” me disa nga krerët e shteteve dhe qeverive.

Thuhet gjithashtu se Trump është takuar me kancelarin gjerman Olaf Scholz dhe Princin William të Anglisë.

 

  1. Ndryshimi i gardërobës së Zelensky-t

Zelensky në funeralin e Papa Françeskut ndryshoi veshjen.

Jo karmuflazh, por i zi. Presidenti ukrainas e zëvendësoi veshjen e tij tipike ushtarake me një xhaketë të zezë me xhepa përpara, të kombinuar me një këmishë të errët, në vend të bluzës së tij tipike. Megjithatë, ai ruajti pamjen ushtarake.

Që nga pushtimi i Ukrainës nga Rusia më shumë se tre vjet më parë, Zelenskyy pothuajse gjithmonë ka veshur veshje ushtarake joformale për të treguar solidaritetin e tij me ushtarët në vijën e frontit. Me këtë veshje shkoi edhe në Shtëpinë e Bardhë kur u takua me Presidentin Trump dhe u bënë kritika që nuk shkoi me kostum ceremonial në një takim zyrtar.

Këtë herë një veshje më formale, një ndryshim domethënës, por edhe delikat për rastin festiv.

 

  1. Kritika ndaj Trump gjatë predikimit?

Në homelinë e tij, Kardinali Giovanni Battista Re, Dekan i Kolegjit të Kardinalëve, festoi angazhimin e palëkundur të Papa Françeskut ndaj migrantëve dhe të margjinalizuarve. Re përmendi vizitat e Papa Françeskut në Lesbos dhe Lampeduzë, dy ishuj që, sipas Re, simbolizojnë “tragjedinë e migrimit me mijëra njerëz që mbyten në det”. Ai përmendi gjithashtu Meshën që Papa Françesku kremtoi në kufirin midis Meksikës dhe SHBA-së. Vërejtje që disa i interpretuan si kritika ndaj Presidentit Trump.

Kardinali kujtoi gjithashtu paralajmërimin e vazhdueshëm të Papës: “Ndërtoni ura, jo mure”. Një fjali që u interpretua prej kohësh si një kritikë e drejtpërdrejtë nga Françesku ndaj politikave të Trump.

Turma iu përgjigj me duartrokitje, veçanërisht thirrjes së Re-së për paqe dhe dialog përballë luftës dhe shkatërrimit – një moment kulmor emocional i ceremonisë.

“Përballë luftërave të tërbuara të viteve të fundit, me tmerret e tyre çnjerëzore dhe vdekjet e shkatërrimet e panumërta, Papa Françesku e ka ngritur vazhdimisht zërin e tij për të kërkuar paqe dhe për të bërë thirrje për arsye dhe negociata të ndershme për të gjetur zgjidhje të mundshme”, tha Re.

Papa Françesku do të kujtohet si reformatoi i guximshëm i kishës katolike në shekullin e 21-të.