“Bomba” e koncesioneve, fatura mbi 660 miliardë lekë
Shteti po dorëzohet në duart e privatëve. Janë 231 kontrata të Partneritetit Publik-Privat që rëndojnë mbi xhepat e shqiptarëve
Shteti po kalon në administrimin e privatëve, ndërsa fatura financiare po rëndon xhepat e shqiptarëve. Numërohen 223 kontrata koncesionare dhe të Partneritetit Publik Privat PPP, të cilat janë lidhur ndër vite me një vlerë prej 504.8 miliardë lekë. Ndërsa për vitin 2018 janë 8 kontrata të reja. Në total këto kontrata e kanë faturën 661,5 miliardë lekë. “Open Data Albania” ka hulumtuar mbi kontratat koncesionare apo të Partneritetit Privat-Publik (PPP), të cilat janë lidhur ndër vite. Hulumtimi bazohet tek të dhëna për kontratat apo marrëveshjet koncesionare sipas një evidentimi të bërë në dokumentin “Relacioni për Projekt Buxhetin e Shtetit 2018”. Kontratat janë ndarë sipas sektorëve ekonomik. Sipas “Open Data”, kontratat koncesionare dhe PPP apo marrëveshjet janë mjaft dinamike. Vlerat e parashikuara janë të lidhura me efekte realizimi dhe mosrealizimi sikurse me efekte të ndryshimeve shtesave apo riformulimeve që ju bëhet kontratave. Gjithashtu, këto lloj kontratash kanë një shtrirje të gjatë në kohë dhe shpesh regjime apo referenca ekonomike të tregut, sjellin ndryshime të mundshme në parashikime dhe realizime të kontratës.
Sektori i energjisë, referuar hulumtimit të “Open Data”, dominon kontratat në fjalë me 75 % të totalit të vlerës. Në total, ky sektor numëron 185 kontrata nga 223 kontrata që janë në total, me një vlerë prej 379.4 miliardë lekësh. Të gjitha kontratat koncesionare të këtij sektori janë të llojit Ndërtim, Operim, dhe Transferim/Mirëmbajtje hidrocentrali. Kontrata me peshën më lartë ndaj totalit të vlerës së këtij sektori është kontrata koncesionare e Ndërtim, operim dhe transferim hidrocentrali, Kaskada e Devollit, me një vlerë prej 130 miliardë lekësh.
Sektori i dytë me peshë më të lartë vlerësuar nga hulumtimi i “Open Data Albania” për sa i përket vlerës së kontratave është Transporti, me 7 për qind të totalit të vlerës së kontratave, apo 37.5 miliardë lekë. Ky sektor numëron 14 kontrata koncesionare, të ndara sipas llojit në tre kontrata shërbimesh dhe 11 kontrata të Ndërtimit, Operimit dhe Transferimit. Kontrata me vlerën më të lartë në këtë sektor është “Ndërtimi, Operimi dhe Transferimi i Aeroportit “Nënë Tereza””, me një vlerë prej 9.3 miliardë lekë. Kontrata e dytë me vlerë më të lartë në këtë sektor është kontrata e “Ndërtimi, Operimi dhe Transferimi (BOT) HEC mbi lumin Devoll, rimbursimi i ndërtimit të rrugëve zëvendësuese” me një vlerë prej 7 miliardë lekë. Kjo kontratë realizohet me mbështetje nga buxheti i shtetit.
Sektori i shëndetësisë është sektori i tretë me peshën më të lartë për sa i përket vlerës së kontratave të këtij sektori ndaj totalit të shumës së të gjitha kontratave. Të gjitha kontratat e këtij sektori janë me mbështetje buxhetore. Në sektorin e Shëndetësisë janë lidhur katër kontrata shërbimesh: Ofrimi i setit të personalizuar të instrumenteve kirurgjikale, material mjekësor steril me një përdorim në sallat kirurgjikale, trajtimi i mbetjeve biologjike dhe dezinfektimi i sallave kirurgjikale; Shërbimi i Hemodializës; Ofrimi i Shërbimit të Kontrollit Bazë (Check-Up); Ofrimi i shërbimeve laboratorike spitalore. Në total vlera e koncesioneve e këtij sektori llogaritet 34.2 miliardë lekë.
Sektori i tatimeve dhe dogana ka një faturë koncesionare prej 28.1 miliardë lekë. Ky sektor numëron dy kontrata shërbimesh: Financimi, ngritja dhe operimi i shërbimit të skanimit të kontejnerve e automjeteve të tjera në Republikën e Shqipërisë me vlerë 27.6 miliardë lekë; Shërbimi i markimit dhe monitorimit të karburanteve me vlerë 475 milionë lekë.
Sektori i mjedisit ka lidhur kontrata me vlerë 25.4 miliardë lekësh. Ky sektor ka tre lloje kontratash të lidhura: një kontratë shërbimesh Menaxhimi dhe zhvillimi teknologjik i prodhimit të fidanëve pyjor, arror në Fidanishten Shtetërore të Cërrikut, Elbasan; tri kontrata të llojit Ndërtim, Operim dhe Mirëmbajtje (të cilat marrin mbështetje nga buxheti i shtetit): Ndërtimi dhe administrimi i impiantit të përpunuar të mbetjeve urbane të qarkut Elbasan; Për ndërtimin e administrimin e Impiantit të trajtimit të mbetjeve urbane të Qarkut Fier dhe prodhimin e energjisë; Inceneratori i Tiranes dhe një kontratë koncesionare shfrytëzimi: Shfrytëzimi i Burimit ujor “Sasaj, Bunec”, Sarandë. Inceneratori i Tiranës ka vlerën më të lartë të këtij sektori prej 18.3 miliardë lekë dhe është një kontratë që do të marrë mbështetje nga buxheti i shtetit.
Sektori i bujqësisë është sektori me më pak peshë për sa i përket faturës koncesionare me vlerë prej 1.9 milionë lekë. Lloji i kontratës së lidhur është Ndërtim, Operim, Transferim për kultivimin e ullirit deri në 1000 ha, në Kavajë.
Kontratat e reja
“Open Data” thotë se për vitin 2018 janë parashikuar 8 kontrata të reja koncesionare të ndarë sipas sektorëve: 1 në Sektorin e Arsimit; 1 në Sektorin e Shëndetësisë dhe 6 në Sektorin e Transportit. Në Sektorin e Arsimit parashikohet ndërtimi me koncesion i 17 shkollave në Bashkinë Tiranë me një vlerë prej 6.4 miliardë lekë. Ndërtim, Operim, Transferim i Spitalit Rajonal Fier me koncesion ka një vlerë prej 9.5 miliardë lekësh. Në sektorin e Transportit për 2018-ën parashikohen të fillojë ndërtimi me koncesion për këto projekte: Ndërtimi dhe Operimi i Aksit Tirane-Thumane-Vorë; Ndërtimi dhe Operimi i Rrugës Kardhiq – Delvinë; Ndërtimi dhe Operimi i Rrugës Kashar – Rrogozhinë; Ndërtimi dhe Operimi i Rrugës Milot – Balldren; Ndërtimi dhe Operimi i Rrugës Orikum – Himarë; Ndërtimi dhe Operimi i Rrugës së Arbrit.
