Unë bëra çmos ta ndihmoja, pasi një fije e ndante fajësinë penale nga civilja, që mund të mbyllej me një dëmshpërblim modest. Mirëpo Tone Shtjefni e rëndoi veten me gojën e saj, duke rrezikuar tërë rrjedhën e gjykimit dhe qëndrimin e gjykatëses. Ajo ishte e bija e Tonin Marashit, që në malësinë e Shllakut ende mbahej mend si një nga burrat më bujarë. Kur lindi, meqë ishte vajza e gjashtë dhe të gjashtat pa vëlla, e ëma këmbënguli që të mbante emrin e të atit, por në formën e femërores. Thuajse menjëherë mbas martesës, bashkëshorti shiti tokat e livadhet, pendën e qeve dhe tufën e bagëtive të imëta, për t’u shpërngulur nga malësia. Ai bleu në qytet një kafenè, së cilës iu përkushtua me fitim, çka në sytë e Tones e bëri biznesmen. Gruaja po kënaqej me fatin e mirë, por burrin e pati jetëshkurtër. Micoli i saj vdiq në gjumë, sepse kishte qenë njeri me vrimë në zemër. Vejusha nuk u dorëzua, e ushtroi vetë biznesin. Gjatë ditës mbante dy kamerierë, në orët e mbrëmjes, kur rrallohej fort klientela, bënte vetë edhe banakieren, edhe kamerieren. Natyrisht, lokali pësoi disa ndryshime, duke përfshirë edhe emrin. Dikush i foli për një portret gruaje, që ajo as e dinte se ekzistonte. Por pohimi se gruaja mbante të njëjtin emër, e ngazëlleu menjëherë. Tone Marashi pagoi një piktor që ta riprodhonte, e vari portretin në faqen e brendshme më të dukshme, ndërsa në ballë të lokalit afishoi tabelën: “Bar Motra Tone”. Me këtë rast, ndonjë ndryshim bëri edhe në pamjen e saj. Ajo zgjodhi për kokën një shami të zezë, që në malësi i thoshin rubë. Këtë rubën e lidhte lart, duke lënë t’i dukeshin përpara flokët e çelur gjithë krrela-krrela. Unë në atë kohë e njoha. Mbrëmave, kur dilja nga redaksia, e bëja më këmbë rrugën deri në apartamentin tim. Nëse shihja drita te Motra Tone, ktheja për një uiski. E pija ndanë banakut, ulur në stolin e lartë, duke biseduar me zonjën mikpritëse. Tone Marashi blinte çdo mëngjes tri të përditshme, që qarkullonin nëpër tavolina. Interesi për gazetat ndoshta ia ushqente respektin edhe për mua si gazetar. Por, më ka mbetur peng, mos më shihte edhe pak si vëlla?! Në atë orë, në tavolinën e tretë gjeja nganjëherë një klient që rrinte vetëm, duke mbajtur përpara gotën e xhinit dhe telefonin. Tashmë ne kishim shkëmbyer përshëndetje, por njohja jonë nuk ishte kushedi çfarë. Një mbrëmje, ai la tavolinën dhe u nis drejt banakut me gotën në dorë. Me t’u rehatuar në stolin afër meje, Sedat Maholli më dha njoftimin: – E vendosa, miku im, javën tjetër martohem. Kishte folur në atë mënyrë, sa m’u krijua përshtypja se do të vazhdonte: “Dhe ju patjetër jeni i ftuar.” Por vazhdoi ndryshe. – Dhe e dini me cilën? Do të martohem me një prostitutë. Fjala e fundit, siç e ndjeva aty për aty, në mendjen e Tone Marashit u përkthye si e përdalë, putanë, kurvë, etj. S’e di me çfarë po merrej, se fytyrën nuk ia pashë, por pashë si gjithë muskujt e kurrizit i fërgëlluan njëherësh. Kur i kishte dhënë barit emrin Motra Tone, ndoshta kishte besuar se po u jepte klientëve një paralajmërim të dyfishtë: Këtu do të gjeni qetësinë e dëshiruar, por ndalohet çdo shkelje morale. Pëshpërimat se vejusha Tone mbante dhe revole, ishin thashetheme. Arma nuk u provua as kur një police e grupit të gatshëm do t’i bënte kontrollin fizik. – Ti mund të pyesësh përse me një prostitutë? – rinisi Sedat Maholli. – Se ashtu e sollën rrethanat. Kur erdhi në shtëpinë time pas një porosie me telefon, mua më shtangu rinia e saj. Kur e ftova për herë të dytë, e vura të më tregonte historinë e jetes dhe u preka deri në palcë. Të tretën herë biseduam për hobet tona dhe çfarë mund të bënim tjetër në jetë. Me një fjalë po ndienim tërheqje, aq sa herën e katërt nuk pranoi ta merrte honorarin. Dhe të jesh i sigurt, në të gjitha herët e kam trajtuar si damë shoqëruese, pa e prekur as me gishtin e dorës. Unë s’mund të rrija gjithnjë si guak dhe, për të thënë diçka, u ktheva tek afati i dasmës. – Pra, javën tjetër merr fund beqaria. – Për fat të mirë, – shtoi Sedati, – u dhashë fund edhe havaleve të pazarit. Tashmë e kam marrë gjithë gardërobën e dhëndrit. Më mbetet të blej vetëm ndonjë dyzinë kravatash. Por s’është e vështirë. Prej asaj nate s’e pashë më për disa kohë. Ndoshta cifti po ben ndonje udhetim, mendoja. Kishte kaluar edhe muaji, kur një mbrëmje e gjeta ndanë banakut. Thua se po më priste, ishte ulur në stolin e dytë, duke e lënë për mua atë të kreut. Si zakonisht vetë pinte xhin, për mua porositi uiski. E mora qerasjen si mundësi urimi dhe zgjata gotën për ta cakerruar. Por ai piu pa i cakërruar gotat. Atëherë e pyeta: – Si vajti dasma? – Dasma nuk u bë, – m’u gjegj flakë për flakë. Tone Marashi nuk e prishi terezinë, vazhdoi të merrej me pastrimin e ekspresit, që tashmë ishte fikur. Unë do të kisha dashur të dija si ishin përshëndetur në fillim, por ftohtësia e saj fliste vetë. – Nuk u bë?! – shfaqa habi. Ka gjasa që pyetjen time të ketë pritur, për t’u shpjeguar pastaj në mënyrën e tij. Por më parë e njomi grykën, duke e zbrazur gotën. – Dhe e di përse nuk u bë? Për shkak të atyre kravatave vajti në djall martesa. Nuk kishte qenë e lehtë të vendosja mes dyzinës, miku im. Ai bëri një pushim me sytë nga banakierja dhe unë besova se po e përgatiste veten për t’u treguar sa më i kujdesshëm. Mirëpo përkundrazi, prej xanxës që i kishte mbetur ose prej egos së vet, e ngriti zërin më tepër. – Vër e hiq, hiq e vër kravatat, e kalova tërë dyzinën. Dhe për secilin tip më dukej sikur ajo prostituta më thoshte: I gjatë – i shkurtër, i hollë – i trashë, i squllët – i fortë, i drejtë – i shtrembër, i krekosur – i shkrehur… Ajo i ka provuar të gjitha llojet, më cyste një mendim, e ç’mund të thotë për këtë palloshin tim?! Ma batërdisi trurin prishaqejfi dhe e anullova martesën.
Batarenë për batërdisjen e kishte lëshuar me vështrimin e kredhur në fundin e gotës dhe vetëm atëherë e kuptoi se e kishte shkundulluar tashmë. – Edhe një xhin! – i thirri banakieres. Tone Marashi vonoi një grimë, pastaj u afrua me masën metalike të mbushur. Mirëpo, në vend ta hidhte alkoolin në gotë, ia lëshoi në fytyrë gjithë duf. Madje, ndonëse tjetri mbuloi sytë me shuplaka dhe po gjëmonte nga përvëlimi, ia zbrazi në kokë dhe shfrimin verbal. – Njeri gojëndyr! Si guxon të broçkullisësh palavi të tilla në prani të Motrës Tone?! Për cilën Tone e kishte fjalën, zor të merrej vesh. Ndoshta për veten e saj, të bijën e Toninit nga Shllaku, babait pa djalë trashëgimtar. Por ndoshta për atë portretin e varur në mur, Tonen e Koli Idromenos nga Shkodra, atë zonjën shamibardhë gjithë nur, që nga adhurimi i bëhej sikur shihte dhe ndiente si e gjalla mes të gjallëve. Kur u thirra në hetim, duke qenë dëshmitar i ngjarjes, u mundova ta tjetërsoja motivin e plagosjes. (S’më bente goja për t’ia thënë, por po e shkruaj: Mos e shihja edhe unë pak si motër?!) Në hetim kujtoj se thashë: Në çastin që Tone Marashi u afrua me masën e mbushur, unë pandeha se kishte gabuar shishen, në vend të xhinit kishte marrë vodka. Zgjata dorën vrullshëm për t’ia mbajtur krahun dhe, kështu, nga kundërgoditja lëngu fluturoi duke spërkatur klientin… Isha i bindur se po e qepja keq episodin. Por përderisa nuk më bëri pyetje të tjera, krijova përshtypjen se edhe oficeri i policisë gjyqësore kishte prirje për ta ndihmuar Tonen.
Edhe në gjyq atë dëshmi përsërita. Veçse, prej vetëdijes se ishte qepur keq, u mundova ta përmirësoja me këshillat e avokatit të mbrojtjes. Kur bëra betimin dhe gjyqtarja më kërkoi ta deklaroja dëshminë, e kisha fare të qartë se një fije do ta ndante plagosjen me dashje nga plagosja e lehtë pa dashje. Mirëpo e akuzuara as që priti të mbaroja, brofi më këmbë dhe m’u drejtua me përçmim: – E ç’burrë je ti që nuk ia ngjeshe turinjve atij horri, kur e dëgjove të ndynte gojën në prani të Motrës Tone?! Vetullat e gjykatëses u vrenjtën menjëherë, duke i krijuar në fytyrë një hije të ftohtë. Por edhe fytyra ime po ndryshonte në të kundërtën, duke u skuqur. Aq thekshëm më digjte, sikur sapo të kisha ngrënë nje shuplake.
