21 shtatori Dita Ndërkombëtare e Paqes
– Ishte viti 1954 kur kjo kambanë e farkuar nga monedhat e mbledhura nga fëmijët e 60 shteteve iu dhurua Kombeve të Bashkuara.
–415 milion fëmijë jetojnë në zona lufte
Përgatiti: Albert Z. ZHOLI
Dita Ndërkombëtare e Paqes është themeluar nga Kombet e Bashkuara. Ajo shënohet nga qindra miliona njerëz dhe mijëra organizata më 21 shtator të çdo viti. Dita ndërkombëtare e paqes çdoherë është një ngjarje e posaçme, dhe këtë herë shënon 68 vjetorin e Kambanës së Paqes, e cila çdo vit bie në këtë ditë. Ishte viti 1954 kur kjo kambanë e farkuar nga monedhat e mbledhura nga fëmijët e 60 shteteve iu dhurua Kombeve të Bashkuara nga Shoqata e OKB-së së Japonisë. Që atëherë, për gjysmë shekulli, kambana ka dërguar porosi të fuqishme në mbarë botën lidhur me aspiratat e njerëzimit për paqe. Gjatë gjithë kësaj kohe, prej kulminacionit të Luftës së Ftohtë deri në rritjen e konflikteve përbrenda shteteve, nga përhapja e SIDA-s e deri te aktet e terrorizmit, jehona e kambanës ka mbetur e pandryshuar, e qartë dhe e vërtetë. Para disa vitesh kënga ikonike e John Lennon, “Imagine”, e cila u bë himni botëror i Ditës Ndërkombëtare të Paqes, pasi të drejtat autoriale iu dorëzuan Kombeve të Bashkuara nga e veja e Lenn on, Yoko Ono.
Koncepti i Paqes
Paqja është koncepti i mirëqenies harmonike dhe lirisë nga agresioni armiqësor. Në kuptimin social, paqja zakonisht përdoret për të nënkuptuar mungesën e konfliktit (si lufta) dhe lirinë nga frika e dhunës ndërmjet individëve ose grupeve heterogjene (relativisht të huaja ose të dallueshme).
Gjatë gjithë historisë disa udhëheqës më të jashtëzakonshëm dhe dashamirës kanë përdorur bisedimet e paqes për të vendosur një lloj të caktuar të përmbajtjes së sjelljes që ka rezultuar në krijimin e paqes rajonale ose rritjes ekonomike nëpërmjet formave të ndryshme të marrëveshjeve ose traktateve të paqes. Ky kufizim i sjelljes shpesh ka rezultuar në de-përshkallëzimin e konflikteve retorike dhe fizike, ndërveprimit më të madh ekonomik dhe rrjedhimisht prosperitetit substancial. Shmangia e armiqësisë së dhunshme të luftës mund të jetë rezultat i dëgjimit dhe komunikimit aktiv të mendimit që mundëson një mirëkuptim më të mirë të ndërsjelltë dhe për këtë arsye kompromis. Udhëheqësit shpesh përfitojnë jashtëzakonisht nga prestigji i bisedimeve të paqes dhe traktateve që mund të rezultojnë në popullaritet të konsiderueshëm. “Paqja psikologjike” (si p.sh. një mendim dhe emocion paqësor) është ndoshta më pak i definuar, por shpesh një pararendës i domosdoshëm për të vendosur “paqen e sjelljes”. Sjellja paqësore nganjëherë rezulton nga një “prirje e qetë paqësore”. Disa kanë shprehur besimin se paqja mund të iniciohet me një cilësi të caktuar të qetësisë së brendshme që nuk varet nga pasiguritë e jetës së përditshme për ekzistencën e saj. Përvetësimi i një “natyre të qetë paqësore” për veten dhe të tjerët mund të kontribuojë në zgjidhjen e interesave konkurruese ndryshe në dukje të papajtueshme. Për shkak se paqja psikologjike mund të jetë e rëndësishme për paqen e sjelljes, udhëheqësit nganjëherë heqin eskalimin e konflikteve nëpërmjet komplimenteve dhe bujarisë. Gjetjet e vogla të bujarisë retorike dhe aktuale janë treguar në hulumtimin psikologjik që shpesh rezultojnë në nivele më të mëdha të bujarisë reciproke (madje edhe qarqe të virtytshme të bujarisë). Një sjellje e tillë dashamirëse mund të bëhet përfundimisht një model që mund të bëhet një bazë e qëndrueshme për përmirësimin e marrëdhënieve midis individëve dhe grupeve të njerëzve. Bisedimet e paqes shpesh fillojnë pa parakushte dhe nocione të paracaktuara, sepse ato janë më shumë se vetëm mundësi negociuese. Ata vënë vëmendjen në paqen vetë dhe mbi atë që mund të ketë qenë parë më parë si nevoja ose interesa interesante të individëve ose partive të veçanta për të nxjerrë ndjenja paqësore dhe për këtë arsye të sjellin rezultate dashamirëse të sjelljes. Bisedat e paqes nganjëherë janë gjithashtu mundësi të rëndësishme të mësimit për individët ose palët e përfshira.
Në Ditën Ndërkombëtare të Paqes dhuna dhe luftërat duhet të ndalen të paktën për një ditë.
Në ditën e sotme, popujt e Tokës duhet t’i zgjidhin problemet ndërmjet vete me bisedime. Zotërat e luftës patjetër duhet të përmbysen dhe të gjykohen për krimet e tyre. Të drejtat dhe liritë e njeriut patjetër duhet të respektohen. Ushqim dhe arsimim duhet patjetër t’i jepet çdo fëmije në botë. Çdo individ meriton të jetojë në paqe dhe me dinjitet. Është dëshpëruese ajo që kjo duket si një ëndërr, megjithëse mund të realizohet fare lehtë. Edhe Qendra për Liri, organizatë për të drejtat dhe liritë e njeriut, për paqe dhe kontroll mbi armët, i është bashkangjitur njerëzve paqedashës në kërkesat e përbashkëta për paqe në botë. Sot, çdo qenie njerëzore duhet të japë kontribut për tejkalimin e urrejtjes, paragjykimeve, kultit ndaj armëve, nacionalizmit dhe dhunës. Paqja në sensin psikologjik pasqyron një gjendje të shëndetshme të qetësisë dhe harmonisë. Në veçanti paqja nënkupton mungesën e luftës apo të dhunës epo un do them vetëm një gjë se njerëzit e kanë humbur toruan dhe po bëhen më të marrë dita ditës vetëm se duan që të kenë para dhe pushtet.
415 milion fëmijë jetojnë në zona lufte
“Save the Children” paraqet një raport të ri mbi dhunën kundër fëmijëve në zonat e konfliktit. Fëmijët pësojnë dhunë dhe shfrytëzim në shumë vende të Afrikës dhe të Azisë. Vriten e gjymtohen, rekrutohen dhe detyrohen të luftojnë, rrëmbehen, abuzohen seksualisht, ose detyrohen të martohen para kohe. Çdo vit, ky është fati i dhjetëra mijëra fëmijëve, që jetojnë në zonat e konfliktit. Kjo dhunë e vazhdueshme paraqitet në raportin e ri të organizatës ndërkombëtare “Save the Children” (Shpëtoni fëmijët), botuar 2021, me titull “Ndal luftës kundër fëmijëve”. Në studim vihet në dukje se, që nga viti 2010, dhuna kundër fëmijëve është rritur me 170%, duke prekur 415 milion vetë në gjithë botën. Janë të mitur, që jetojnë në zona konflikti, ndër të cilët, 149 milion, në zona lufte me intensitet të lartë dhune.
Vendet më në rrezik
Numri më i madh i fëmijëve, që jetojnë në zonat e konfliktit, është në Afrikë (170 milion), ndërsa dendësia më e lartë është regjistruar në Lindjen e Mesme (një e treta e fëmijëve). Afganistani, Iraku, Mali, Nigeria, Republika e Afrikës Qendrore, Republika Demokratike e Kongos, Somalia, Sudani i Jugut, Siria dhe Jemeni mbeten dhjetë vendet me numrin më të madh të shkeljeve serioze të të drejtave të fëmijëve. Konflikti po ashpërsohet edhe për fëmijët, që jetojnë në Afganistan, Somali dhe Nigeri. Fatkeqësisht në këto vende regjistrohet numri më i madh i vrasjeve dhe i gjymtimeve, i dhunës seksuale, i rekrutimit dhe i përdorimit të fëmijëve nga forcat e grupet e armatosura.
