Raporti i Asamblesë Parlamentare të Këshillit Evropian: Të hetohet blerja e votave në zgjedhjet e 25 prillit

246
Sigal

/Gazeta TELEGRAF

Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës  ka mbajtur qëndrim të ashpër lidhur me zhvillimin e zgjedhjeve në Shqipëri, duke theksuar se raporti i KiE-së “evidenton elementët e masakrës elektorale të 25 prillit në Shqipëri.”

Kritikat për procesin zgjedhor të 25 prillit

Zgjedhjet e Shqipërisë panë fushata gjithëpërfshirëse dhe administratë të përmirësuar, por keqpërdorimi i burimeve shtetërore ishte shqetësues, thonë vëzhguesit ndërkombëtarë. Zgjedhjet parlamentare shqiptare u karakterizuan nga një fushatë e gjallë dhe gjithëpërfshirëse, falë një kuadri ligjor që ndihmoi në sigurimin e respektimit të lirive themelore. Në të njëjtën kohë fushata pa autoritetet të përfitonin nga zyra publike dhe akuzat për blerjen e përhapur të votës, thanë vëzhguesit ndërkombëtarë. Misioni i përbashkët i vëzhgimit nga Zyra e OSBE-së për Institucionet Demokratike dhe të Drejtat e Njeriut (ODIHR), Asambleja Parlamentare e OSBE-së (OSBE-ja e OSBE-së) dhe Asambleja Parlamentare e Këshillit të Evropës (PACE), zbuloi se përkundër disa paqartësive dhe mospërputhjeve, korniza ligjore formon një bazë të përshtatshme për zgjedhjet demokratike. Ndryshimet e fundit në kornizën ligjore ofruan masa shtesë mbrojtëse dhe bazoheshin në një konsensus të gjerë politik. Administrata e re zgjedhore u përball mirë me detyrat e reja të gjera që kishte marrë përsipër dhe gëzonte besimin e përgjithshëm.

Toni i gjuhës së përdorur gjatë fushatës nga disa politikanë kryesorë ishte konfrontues, dhe në të njëjtën kohë, media nuk ofroi informacion thelbësor, që votuesit të bënin zgjedhjen e tyre. Prevalenca e blerjes së votës në të gjithë vendin ishte gjithashtu shqetësuese.

“Pavarësisht nga përmirësimet e përgjithshme në kuadrin e përgjithshëm, pretendimet për praktikat e përhapura të blerjes së votës gjatë gjithë procesit zgjedhor mbeten një problem serioz në Shqipëri, dhe kjo ka një ndikim negativ në perceptimin dhe besimin e publikut në procesin zgjedhor. Kështu veprojnë stimujt dhe presioni i ushtruar ndaj nëpunësve civilë, ” tha Aleksander Pociej, Shefi i delegacionit të PACE. “PACE dhe Komisioni i Venecias janë të gatshëm të vazhdojnë bashkëpunimin me autoritetet shqiptare për të përmirësuar më tej kornizën ligjore zgjedhore në vend.”

Reinhold  Lopatka, Shefi i delegacionit të OSBE të OSBE-së: “Unë kam qenë i shqetësuar për incidentet që i kanë paraprirë ditës së zgjedhjeve dhe dua të theksoj se nxitja e dhunës nuk do të tolerohet.” Përkundër një kornize ligjore të zhvilluar mirë për të ndaluar keqpërdorimin e burimeve shtetërore, shumë figura publike vazhduan fushatën gjatë kapacitetit të tyre zyrtar. Kjo, së bashku me fillimin e disa projekteve të mëdha të infrastrukturës qeveritare përpara zgjedhjeve, i dhanë partisë në pushtet një avantazh të konsiderueshëm.

“Zyrtarët publikë abuzuan pushtetin e funksioneve publike. Kishte shumë raportime për ushtrim presioni ndaj votuesve, sidomos ndaj punonjësve të administratës publike për të votuar për partinë në pushtet”

Zyrtarët publikë abuzuan pushtetin e funksioneve publike. Gjatë misionit kishte shumë raportime për ushtrim presioni ndaj votuesve, sidomos ndaj punonjësve të administratës publike për të votuar për partinë në pushtet.

-Delegacioni i Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Europës është informuar nga qytetarë të ndryshëm, përfshirë edhe partitë politike, për një problem që është parë gjatë fushatës elektorale, në veçanti për blerjen e votave, presionet mbi votuesit, veçanërisht mbi nëpunësit civilë dhe keqpërdorimin e burimeve të administratës.

-Delegacioni i Asamblesë i dënon fuqimisht këto praktika dhe i bën thirrje autoriteteve kompetente në Shqipëri, që të bëjnë çfarë është e mundur që të t’i japin fund këtyre parregullsive dhe të rrisin besimin e zgjedhësve në proceset zgjedhore.

Gjatë fushatës elektorale media publikoi databazën me të dhënat personale e cila përdorej nga PS për të ushtruar presion. Rrjedhja e të dhënave sensitive personale, përfshirë preferencat politike të qytetarëve, janë shqetësim serioz dhe i bëjnë votuesit vulnerabël.

-Misioni vëzhgoi momente presioni mbi votuesit. Një person u pa teksa tërhiqte një tjetër drejt Qendrës së Votimit, pasi votuesi kaloi procedurën e verifikimit ai u mor me një anë dhe u instruktua si të votonte. Në të njëjtin rajon u dëshmua një rast i shpërndarjes së parave pranë qendrave të votimit.

-Delegacioni i Asamblesë shprehu shqetësimin e tij në lidhje me pretendimet për blerjen e votave nga partitë politike, të cilat ishin të përhapura gjatë fushatës. Ai vuri në dukje se një numër hetimesh u hapën për këtë çështje. Prandaj, delegacioni i Asamblesë pret që autoritetet përkatëse shqiptare të marrin masat e duhura, rastet të hetohen dhe të ketë informacione për rezultatet në kohën e duhur”, thuhet ndër të tjera në raport. Si shqetësim serioz, Asambleja e KiE-së konsideroi edhe databazën me të dhënat personale të qytetarëve që u publikua disa ditë para zgjedhjeve.

-Një tjetër ekip i Asamblesë Parlamentare vërejti propagandë elektorale për një parti gjatë votimit brenda një qendre votimi.

-Shkelja e marrëveshjes së 5 Qershorit krijoi paqartësi dhe pasiguri, si dhe vështirësi për zbatimin e ndryshimeve të njënashme. Procedura për ndryshimet e njënanshme, që dhunuan marrëveshjen e 5 Qershorit, ishte e përshpejtuar, u bë me nxitim, dhe pa konsultime. Ndryshimet e njënashme u bënë 9 muaj para zgjedhjeve në kundërshtim me Kodin e Praktikave të Mira të Komisionit të Venecias, ku sugjerohet një periudhë 12 mujore për ndryshimet, sidomos për ndryshimet në sistem.