Ilir Meta: Agolli dhe amaneti për Sadijen, përplasjet Llalla-lu, shorti, vizitat në SHBA, Tramp dhe lobingjet e “SOROS”

463
Intervista e Kryetarit të Kuvendit dhënë për emisionin “Top Story” në Top Channel mbi zhvillimet më të fundit në Shqipëri dhe reforma në drejtësi 
U kam dhënë një premtim shikuesve të emisionit dhe të Top Channel, se pyetja e parë do të jetë pikërisht: kush është koka e çmendur që po çmend gjithë vendin?
Unë besoj se irracionaliteti në politikë dhe në debatin publik është fenomeni që duhet të na tërheqë vëmendjen për të qenë më të qetë, më racionalë, edhe për t’i qëndruar larg këtij fenomeni për të cilin ka shkruar shkrimtari i madh, i jashtëzakonshëm dhe i paharruar Dritero Agolli, gati 23 a 24 vjet më parë. Unë kam pasur fatin që kam qenë i ulur pranë tij, në Parlament. Pra, duke dëgjuar parlamentin e asaj kohe, ai shkroi disa vargje, që për fat të keq, kanë mbetur aktuale edhe në kohët e sotme.
Një nga gjërat që ju thatë në fjalën tuaj përcjellëse për Dritëroin, ishte se humbët një person tek i cili shkonit për një këshillë të mirë, pasi, siç e thonë edhe vargjet e tij, ai ishte ndoshta nga ata që i ftohte kokat e nxehta të politikës. Megjithatë, z. Meta, ju kam parë në një javë jo të zakontë për ju, ku sidomos ajo shprehja: “me qetësi dhe dashuri” u duk sikur nuk kishte vend. Çfarë ndodhi javën e kaluar? 
Besoj se çdo gjë ka qenë e qetë, por ndoshta tensioni publik ka qenë i nxehtë. Për sa i takon Dritëroit, i kam premtuar bashkëshortes së tij, Sadijes, që do të bëj edhe unë një libër për Dritëroin, që besoj se do të jetë një libër i jashtëzakonshëm për kujtimet e mia me Dritëroin, për meritën e Dritëroit dhe asgjë tjetër. 
Pse e cituat atë poezi të Dritëroit në atë konferencë për shtyp, të rëndësishme, do të thosha unë, dhe besoj se ka qenë një nga konferencat… Ju rrallë dilni në konferenca për shtyp, sigurisht kur njoftohet dhe ne e dimë se Ilir Meta do të dalë në një konferencë për shtyp.
Ishte një mesazh për të qetësuar debatet.
Në fakt, ajo konferencë për shtyp ishte në momentin kur ju, bazuar në provat dhe shkresat e grumbulluara nga Prokuroria e Përgjithshme, nga Sekretarja e Përgjithshme e Kuvendit, ishte momenti kur ju, në një farë mënyre u bëtë palë në një konflikt të paprecedent midis kryeprokurorit dhe ambasadorit amerikan… 
Unë nuk jam bërë dhe nuk jam palë në asnjë konflikt e me askënd. Unë jam palë me transparencën e me të vërtetën, sidomos kur bëhet fjalë për një proces, i cili ka ndodhur në Kuvendin e Shqipërisë: hedhja e shortit për zgjedhjen e Komisionit të Emërimeve në Drejtësi, dhe natyrisht, derisa ngrihet një debat, e thotë në publik, qoftë dhe për shkak të shqetësimeve të ngritura nga një ambasador i nderuar dhe i veçantë, siç është ai i Shteteve të Bashkuara në Tiranë, z. Lu, e përcjell këtë shqetësim me shumë interes. Unë e kam ndier për detyrë të bëja transparencë maksimale të procesit që kishte ndodhur, por edhe pas procesit, sepse ky kontestim ka ndodhur pas këtij procesi, duke kërkuar të dhëna shtesë në mënyrë zyrtare nga Prokuroria e Përgjithshme, të cilat menjëherë janë publikuar në faqen e Kuvendit, të cilat ndoshta nuk janë të sakta. Unë akoma pres. Nëse ndonjë prokuror ose prokurore e Republikës së Shqipërisë është përjashtuar nga e drejta, apo mundësia që i jep ligji, nuk e ka as bërë zoti Llalla, as Prokuroria e Përgjithshme, sepse janë organe ligjzbatuese dhe joligjbërëse. E ka bërë Kuvendi i Shqipërisë në bashkëpunim me Shtetet e Bashkuara përmes OPDAT-it dhe Bashkimi Evropian përmes EURALIUS-it. 
Kur ju thoni që procesi i transparencës nuk është bërë ende i plotë, e thatë dhe në konferencën për shtyp, po grumbulloni dokumente të reja, keni bërë kërkesën, pse nuk pritët që t’i kishit të gjitha këto për të arritur një përfundim final, por dilni dhe thoni një gjë dhe pastaj thoni këtu që ndoshta edhe mund të ndryshojë kur të më vijnë të tjerat?
Unë pranoj edhe kritika, nuk e kam problem. Unë jam i hapur. 
Ju folët për rritjen e tensionit dhe ju siguroj që deklarata juaj…
Deklarata ime nuk ka rritur tensionet, deklarata ime ka sjellë sqarime të deritanishme. Ndoshta mund të mos jenë të sakta, por unë jam në pritje që gjërat të saktësohen edhe më tej. Por vetëm transparenca i saktëson akuzat dhe kundër akuzat, të cilitdo qoftë. Po ju them këtë gjë: nuk ka qenë detyra e Kuvendit, e para, për të kryer këtë proces. Ka qenë një institucion tjetër që normalisht duhet ta niste këtë proces. Në kushtet e krijuara Kuvendi dhe unë morëm iniciativën për të zhbllokuar procesin e reformës në drejtësi. Pra, të krijimit të institucioneve të reja për hedhjen e shortit. Ky proces besoj se mori kohën e duhur. Unë jam i bindur se bëra shumë mirë që nuk pranova që shorti të hidhej shpejt, për 24 orë, siç sugjeronin shërbimet e Kuvendit, por e shtyva disa ditë vetëm për një qëllim, pra, të bëheshin dhe një herë publike listat e kandidatëve të sjella nga institucionet. Pra, nga Gjykata Kushtetuese, Gjykata e Lartë, KLD-ja dhe nga Prokuroria e Përgjithshme, që do të përbënin Këshillin e Emërimeve në Drejtësi. Ky ka qenë një proces mjaft transparent. Procesi është bërë publik. Kanë qenë prezentë OPDAT-i, EURALIUS-i, OSBE-ja, Ombudsmani. Ka pasur vetëm një ankesë nga një gjyqtare, e cila, gjithashtu, pranonte që nuk i plotësonte kriteret e ligjit. Nuk ka pasur asnjë ankesë tjetër as nga prokurorë, as nga gjykatës. Pra, nga askush. Ndërkohë, kemi sqaruar që Kuvendi nuk bën interpretimin nëse janë plotësuar apo jo kriteret sipas institucioneve, sepse ato janë institucione të pavarura dhe e kanë ato përgjegjësinë për të plotësuar kriteret. 
Ju takuat edhe z. Llalla, në mos gaboj…?
Po, patjetër që e takova edhe z. Llalla. Jam habitur, sepse në dijeninë time dhe të sekretares së Përgjithshme, që ka drejtuar këtë proces dhe që është një juriste tepër profesioniste dhe e paanshme, kandidatët e prokurorisë ishin të vetmit që plotësonin kriteret ligjore, që kishte vënë ligji dhe që nuk i kishte vënë prokuroria dhe ishin shumë të qarta. Por i kemi kërkuar të dhëna shtesë Prokurorisë së Përgjithshme, duke pasur një dyshim, pasi edhe këto deklarata ishin të forta, se mos prokurori i Përgjigjëm kishte kryer lëvizje në Prokurorinë e Përgjithshme apo në Prokurorinë e Apelit për të shmangur, për të transferuar ose prokurorët që i plotësonin kushtet e këtij konkurrimi, por që ky mund ta kishte bërë këtë gjë me qëllim që “të përvetësonte”, të themi, automatikisht këto vende.
Jo vetëm kaq…
Dhe jo vetëm kaq, por na rezultoi që, për shembull, zoti Vasili, që ka qenë anëtar i Komisionit të Ligjeve, e ka ngritur këtë shqetësim kur është bërë ligji dhe ka thënë që, po të vëmë këto kushte që duhet të kenë mbaruar patjetër për magjistraturë me 10 vjet eksperiencë…
Nuk do të ketë kuadro për t’u plotësuar.
…Do ta kemi të vështirë për të gjetur individë apo për të pasur një garë apo një konkurrim, mundësi për të zgjedhur. Sidoqoftë, unë nuk dua të hyj këtu. 
Një nga akuzat e tjera që përmendi Ambasadori Lu ishte fakti që, sipas tij, ka pasur përpjekje serioze nga Prokuroria e Përgjithshme për të marrë në kontroll serverin e ILDKPKI-së ? 
Së pari, dua t’ju siguroj se ne kemi një marrëdhënie shumë të qëndrueshme, transparente, të drejtpërdrejtë me ambasadorin, me Ambasadën e Shteteve të Bashkuara apo edhe me misionin e OPDAT-it, që na mbështet për reformën në drejtësi dhe kemi një komunikim të herëpashershëm për ta pjekur këtë proces edhe para miratimit të reformës, më pas edhe të ligjeve kryesore apo qoftë edhe tani për zbatimin e saj. Unë nuk kam pasur asnjë shqetësim lidhur me hedhjen e shortit për KED-në të shprehur nga Ambasada e Shteteve të Bashkuara të Amerikës apo nga misioni i OPDAT-it në Shqipëri. Kam pasur një shqetësim, një pretendim apo një sugjerim, si Kryetar i Kuvendit, përpara 2-3 javësh, kur prokurori i Përgjithshëm shpalli procedurat për zgjedhjen e zëvendësprokurorit të Përgjithshëm, që është një pozicion i ri, i vendosur me ndryshimet e fundit dhe që nuk ka ekzistuar më parë. Pretendimi ka qenë që me një interpretim më të plotë të të gjithë paketës, ky zëvendësprokuror duhet të zgjidhet nga prokurori i ri i Përgjithshëm, kur i mbaron mandati prokurorit të Përgjithshëm aktual. Pasi morëm këtë shqetësim zyrtar, kemi komunikuar me sekretaren e Përgjithshme dhe mendimi i saj dhe i shërbimeve juridike të Kuvendit, sepse kur them Sekretare e Përgjithshme nuk kam parasysh thjesht personin, por aty është një staf i tërë juridik, ka qenë që ky shqetësim ose ky vlerësim qëndronte. Atëherë, unë kam kërkuar të komunikojë me Prokurorinë e Përgjithshme, në mënyrë që të mos bëhen veprime të kontestueshme apo të diskutueshme. Prokuroria e Përgjithshme u tregua mjaft korrekte, ndërpreu procedurat dhe dha këtë shpjegim, që ata i nisën këto procedura me idenë që të tregonin vullnetin e tyre për të kontribuar në realizimin e reformës, kështu që ky ka qenë një bashkëpunim mjaft normal. 
Dhe ky shqetësim ka qenë. Ajo që mua më befasoi ishte mënyra se si ambasadori Lu e shfaqi këtë shqetësim në publik.
Është e drejta e ambasadorit të shfaqë shqetësimin e tij në mënyrën e vet. Unë për këtë çështje, sepse këto janë të dyja institucione që varen nga Kuvendi i Shqipërisë, pasi kreu i këtij institucioni, i ILDKPKI-së, z. Ganaj, ka ngritur këtë shqetësim, jam takuar me të…
Domethënë jua ka ngritur këtë shqetësim?
Po, jam takuar disa herë me z. Ganaj, edhe me z. Llalla për këtë çështje, edhe me praninë e sekretares së Përgjithshme të Kuvendit. Unë i kam kërkuar prokurorit të Përgjithshëm, si dhe z. Ganaj, që të jenë bashkëpunues me njëri-tjetrin për çështje që kishin të bënin me hetimin, që donte të bënte prokuroria, duke respektuar ligjin. Kanë pasur këndvështrime të ndryshme lidhur me kompetencat dhe me kërkesat e prokurorisë për të zhvilluar këtë proces hetimor për disa raste konkrete, që prokuroria pretendonte se kishte të dhëna për veprime jo të ligjshme nga ILDKPKI-ja për zyrtarë të caktuar, në mos gaboj. Ajo që unë kam insistuar është që çdo veprim të ishte i ligjshëm dhe të respektohej vendimi i gjykatës, pra të mos bëheshin veprime të cilat mund të krijonin dyshime për ligjshmërinë e tyre, dhe gjykata ka dhënë një vendim, i cili është respektuar. 
Nuk ju rezulton që Prokurori i Përgjithshëm të ketë qenë pengesë e reformës në drejtësi dhe e zbatimit të saj?
Në qoftë se quajmë pengesë një njeri që respekton ligjin për rastin aktual të KLD-së, kjo është çështje tjetër.
Ka vetëm një koincidencë, z. Meta, që deklaratat e z. Lu kanë ardhur, në mos gaboj, një ditë pasi ju keni marrë letrën. Pra, ju kishit 24 orë që kishit letrën e z. Llalla për këto akuza?
Letra e z. Llalla duhet të ketë disa ditë më shumë, por unë nuk shoh ndonjë lidhje midis këtyre të dyjave.
Jo, fakti që kur morët atë letër…
Letra e zotit Llalla nuk ka qenë për publikun. Ajo ka qenë një letër..
E shpërndau vetë kryeprokurori pastaj…
E shpërndau, pasi u akuzua publikisht. Ajo ka qenë letër për Presidentin dhe për Kryetarin e Kuvendit, si dy institucione që e kanë zgjedhur dhe ai ka gjykuar, që duhet të japë informacion. Kaq.
A është bashkëpunim z. Meta, pasi është folur shumë jo për raportin tuaj me Amerikën, pasi ju, në mos gaboj, përfshi edhe janarin, në 6-7 muajt e fundit, i keni vizituar 5 herë Shtetet e Bashkuara…
Jini i qetë, raporti im me Amerikën është një raport tepër solid, tepër i vërtetë dhe thelbësor.
Po ju pyesja për raportet me ambasadorin Lu.
Kjo është një pyetje pa vend, sepse… 
Ai është përfaqësuesi i Shteteve të Bashkuara. Departamenti i Shtetit e mbështeti në përballjen e tij me kryeprokurorin…
Patjetër. Nuk kam dëgjuar që Departamenti i Shtetit të ketë thënë ndonjë gjë për Komisionin e Emërimeve në Drejtësi, se, po të ketë thënë ndonjë gjë, unë jam i gatshëm të sqaroj Departamentin e Shtetit, të sqaroj Departamentin e Drejtësisë në Shtetet e Bashkuara, që është mjaft i interesuar, të sqaroj Departamentin e Sigurisë Kombëtare, Kongresin, Senatin, Shtëpinë e Bardhë. 
Pra, ju po thoni që reagimi i Departamentit të Shtetit ishte më tepër simbolik sesa për çështjet konkrete? 
Jo, reagimi i Departamentit të Shtetit mendoj që ishte mjaft normal. Pa dyshim të gjithë ne e mbështesim ambasadorin Lu në punën që bën dhe që do të vazhdojë të bëjë, por keqinterpretimi nganjëherë nga mediet mendoj se është i lirë dhe nuk ndihmon askënd.
Në rastin konkret në ç’kuptim keqinterpretim?
Pra, përpjekja për të kthyer një qëndrim shumë normal, mbështetës në një pozicionim për një çështje konkrete. 
Pra, ju thoni se reagimi nuk kishte lidhje me KED-në, ishte thjesht një mbështetje në përgjithësi?
Unë nuk dëgjova gjë për KED-në. Po të ketë gjë për KED-në, unë do t’i jap përgjigje Departamentit të Shtetit, sepse unë, si Kryetar i Kuvendit të Shqipërisë, jam përgjegjës për organizimin e KED-së, kështu që të mos ngatërrojmë një qëndrim mjaft normal të Departamentit të Shtetit, mbështetës për reformën në drejtësi, me politikën e ambasadës ose të ambasadorit për një çështje konkrete. Të mos i ngatërrojmë këto gjëra, se ne i ngatërrojmë më shumë!
Dakord. Ky sqarimi që ju bëtë sot, të paktën mua më shpjegon arsyet. Më shpjegon arsyet pse ju mbajtët atë qëndrim, le të themi, pak rigoroz dhe shumë të rreptë në daljen tuaj.
Nuk ka qenë rigoroz, qëndrimi ka qenë shumë transparent.
Por i rreptë…
Unë tani po pres nga ju dhe nga kushdo qoftë, prokuror ose prokurore, që është përjashtuar padrejtësisht nga gara me qëllim që Adriatik Llalla, më falni që po e përmend me emër, si person, të përvetësojë tri vende në Këshillin e Emërimeve në Drejtësi. Pra, po pres që të më thoni, unë jam fjala bie Sokol Balla, unë i kam plotësuar kushtet sipas ligjit, 10 vjet eksperiencë, Magjistraturë, u transferova, u hoqa në mënyrë që aty të dilte fjala bie Ilir Meta.
Kalojmë te një temë që brenda letrës së zotit Llalla përmendej për herë të parë termi, epiteti, “sorosian”. Ky është një term që është bërë shumë popullor, muajt e fundit edhe në Shqipëri, edhe në Amerikë për shkak të armiqësisë midis presidentit të ri të SHBA, Donald Tramp, dhe miliarderit të famshëm, Xhorxh Soros, i cili është akuzuar ose anatemuar se ka mbështetur një pjesë të mirë të shoqërisë civile dhe politikës, kryesisht Edi Ramën dhe grupin e të rinjve, që ai solli në PS. Këto akuza i fundit i bëri z. Llalla, por më herët në këtë studio, jo tamam akuzë, por deri diku, e bëri z. Manjani nga partia juaj dhe e bën rregullisht opozita e PD. Ju si jeni në këtë frontin antisorosian? Cili është pozicioni juaj?
Në dijeninë time, Partia Demokratike nuk i ka kaq të vështira raportet me ata që po quan sorosianë, në kuptimin e mirë të fjalës, se nuk dua t’i jap asnjë konotacion negativ, dhe kjo nuk ka asnjë rëndësi, për mua rëndësi kanë marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Pse? Sepse këto kanë rëndësi për vendin tim. Nuk ka rëndësi fare se kush fiton atje dhe cila është, do të thosha, administrata atje, e kështu me radhë. E rëndësishme është që ky të jetë një raport i fortë dhe që interesat e Shqipërisë, interesat e shqiptarëve në rajon të respektohen dhe të jenë në një linjë me interesat e Shteteve të Bashkuara në rajon. Ky është interesi.
Interesat e Sorosit, a ka ndonjë devijim nga kjo?
Unë nuk dua të komentoj interesat e Sorosit, sepse në fund të fare, siç e thatë edhe ju, ai miliarder është, domethënë nuk është se ka ndonjë përgjegjësi shtetërore. Qëllimi i tij është të fitojë sa më shumë, ku të mundet… 
Sigal