Frank Shkreli/ Familja Bush, portreti i një presidenti nga djali i tij president

600
Sigal

“Në rast të një konflikti në Kosovë, i shkaktuar me ndonjë ndërhyrje nga ana e Serbisë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës janë gati të përdorin forcën ushtarake kundër serbëve në Kosovë si dhe brenda vet territorit të Serbisë.” Deklarata e Presidentit amerikan George Bush i vjetri, në një letër dërguar presidentit të Serbisë, diktatorit Sllobodan Millosheviç, që tani njihet si letra e paralajmërimit me rastin e Ditës së Krishtlindjes, më 25 Dhjetor, 1992. “Sa më shpejt aq më mirë, duhet të themi se mjaft është mjaft! Kosova është e pavarur.”  Presidenti George W. Bush i riu, gjatë një konference me shtypin në Tiranë, Qershor 2007, kur deklaroi se ai si president i Shteteve të Bashkuara kishte vendosur se Kosova duhet të jetë shtet i pavarur sa më parë më mirë, duke sfiduar në këtë mënyrë Serbinë dhe miken e saj Rusinë dhe Presidentin Putin, që të hiqnin dorë nga përpjekjet e tyre për të bllokuar pavarësinë e Kosovës, në arenën ndërkombëtare.  Dy presidentë amerikanë, babë e djalë, të cilët për hir të detyrës së tyre më të lartë në Shtetet e Bashkuara si presidentë të këtij vendi kanë hyrë në historinë e kombit amerikan, por si zbatues të politikës së jashtme të Amerikës në arenën ndërkombëtare gjatë mandateve  të tyre në Shtëpinë e Bardhë, janë bërë gjithashtu pjesë e pandashme edhe e historisë së kombit shqiptar. Ata e kanë rezervuar këtë vend në historinë shqiptare me ndërhyrjet e tyre në kohë të caktuara, në mbrojtje të interesave të shqiptarëve, në një periudhë kur kombi shqiptar kishte më shumë nevojë se kurrë më parë për mbështetjen e Amerikës, me përjashtim ndoshta të fillim shekullit të kaluar, kur një president tjetër amerikan, në personin e presidentit Woodrow Wilsonit, i cili në rrethana të ndryshme, i erdhi në ndihmë Shqipërisë dhe pavarësisë së saj.  Dy presidentët Bush i përkisnin Partisë Republikane ndërsa Presidenti Wilson ishte i Partisë Demokrate, ashtu siç ishte edhe Bill Klintoni i cili zbatoi kërcënimin që kishte deklaruar presidenti George Bushi i vjetër kundër Serbisë, me rastin e Krishtlindjes të vitit 1992. Është tepër e jashtëzakonshme që dy presidentë amerikanë, e për më tepër babë e djalë, të kenë pasur një efekt të tillë në rrjedhat e historisë moderne të  kombit shqiptar, siç mund të thuhet se pati politika e dy presidentëve të familjes Bush, politikë e cila kontribuoi shumë në çlirimin dhe më në fund në themelimin e një Kosove të pavarur, që është sot. Por qëllimi kryesor i këtij shkrimi nuk është kontributi i politikave të dy presidentëve Bush ndaj  Kosovës ose Shqipërisë, por u bë shkak një libër që më ra në dorë si dhuratë për Krishtlindjen që sa po kaloi. Është libri që Presidenti George W Bush i riu, botoi Nëntorin që kaloi me titull: “41 – Portreti i Babait tim”, libër që tani po përhapet për shitje e i cili ka arritur nivelin e librave më të lexuar, “bestseller” këtu në Shtetet e Bashkuara.  41 sepse Presidenti Bush i vjetri ishte presidenti i 41-të i radhës i Shteteve të Bashkuara. Fenomeni babë e djalë presidentë, siç është familja Bush, është tepër i radhë, vetëm rasti i dytë në historinë e Shteteve të Bashkuara. Rasti tjetër ka ndodhur pothuaj 200-vjetësh më parë kur John Quincy Adams pasoi në detyrën e presidentit të SHBA të atin, John Adamsin. Prandaj, botimi i biografisë personale nga George Bush i riu të babait të tij George Bush i vjetri është një rast unik. Në intervale të ndryshme historike, për të gjithë presidentët e Amerikës janë shkruar e botuar një mori librash, por asnjëherë më parë nuk ka ndodhur që një president të ketë shkruar biografinë e babait të vet, d.m.th, të një presidenti tjetër. Libri në fjalë, në të vërtetë është një tregim i një jete plotë ngjarje private dhe politike, të një njeriu të ndershëm dhe patriot.  Siç e thotë edhe vetë autori, libri është një tregim dashurie – dashuri e djalit për babanë, duke shtuar se janë shkruar dhe do të shkruhen libra për babanë e tij, ndërkohë që disa prej tyre mund të jenë ose jo objektive sipas tij. Por ky libër, thekson George W Bush i riu, nuk është i tillë, nuk është një vlerësim objektiv, pasi shkruhet dhe del nga zemra. “Ky libër është një portret personal i një njeriu të jashtëzakonshëm, të cilin unë jam i privilegjuar dhe i bekuar ta thërras baba”, shkruan ai.  Libri “Portreti i Babait tim”, përfshin shërbimin ushtarak të Bushit të vjetër si pilot në Oqeanin Paqësor ku është plagosur gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke vazhduar me veprimtarinë e tij si biznesmen në industrinë e naftës në shtetin Texas.  Në librin prej 300-faqesh, nënvijohet karriera politike prej 30-vjetësh e Bushit plak fillimisht  me fushatat politike dështuese në Teksas, pastaj si kongresmen.  Bushi i riu, përshkruan në hollësi përvojën e  babait të tij president, në fushën e diplomacisë si përfaqësues i vendit të tij në Kinën komuniste dhe si ambasador pranë Kombeve të Bashkuara, si dhe periudhën që ai shërbeu si drejtor i CIA-s, dhe më në fund përqendrohet edhe në kulmin e arritjeve të tija politike si Zëvendës president i Presidentit Ronald Reagan për 8 vite me radhë dhe më në fund përshkruan veprimtarinë e tij gjatë mandatit katër vjeçar si president i Shteteve të Bashkuara, nga vitit 1988-1992.  Libri në përgjithësi portretizon një udhëheqës politik dhe biznesmen të suksesshëm, por edhe një burrë familjar me vetitë e tija personale dhe private që vetëm familja e tij i njihte mirë, përfshirë edhe djalin e tij presidentin George W Bush, autorin e këtij portreti. Autori shkruan gjithashtu edhe për influencën që babai i tij ka pasur në zhvillimin e tij si individ dhe si politikan, përfshirë edhe influencën e ushtruar gjatë dy mandateve që ai vetë shërbeu si president por edhe si guvernator i shtetit Teksas para se të bëhej president. George Bushi i ri kishte njoftuar, verën që kaloi, se kishte në plan të shkruante librin mbi jetën dhe veprimtarinë e babait të tij ish-presidentit George Bush i vjetër dhe se dëshironte ta botonte atë me rastin e 25-vjetorit të shembjes së Murit të Berlinit.  Si i tillë, libri përqendrohet më shumë në politikën e jashtme dhe më pak në politikën e brendshme të administratës së babait të tij George Bushit të vjetër. Aty përshkruhet roli udhëheqës që luajti Presidenti Bush i vjetër, ndër të tjera, në përfundimin paqësor të luftës së ftohët, dhe në ofensivën ndërkombëtare për çlirimin e Kuvajtit. Ai e cilëson babanë e vet si realist në politikën e jashtme dhe si “mjeshtër i diplomacisë personale.”  Si shembull të këtij realizmi dhe pragmatizmi politik e diplomatik, në portretin e tij thuhet se megjithëse imponoi sanksionet ekonomike kundër Kinës pas masakrës së studentëve në sheshin Tienanmen të Pekinit më 1989, Presidenti Bush i vjetër ndërkohë ndoqi edhe rrugën e diplomacisë me udhëheqësit e Kinës. Ndërsa në lidhje me mbarimin e Luftës së Ftohtë, ai shkruan se në fund të vitit 1989, Bushi i vjetër vizitoi Hungarinë dhe Poloninë ku  u prit nga turma të mëdha njerëzish, por  thekson se ai ishte i kujdesshëm që në fjalimet e tija të mos tregohej provokues dhe bëri çmos që me retorikën e tij të mos shkaktonte reagime të padëshirueshme nga Moska ose nga elementë konservativ komunistë në ato vende, që mund të pengonin zhvillimin e revolucioneve paqësore anti-komuniste anë e mbanë Europës Lindore dhe Qendrore. “Unë nuk do të shkoj e të vallëzoj tek muri (i Berlinit) për të festuar shembjen e tij, citohet të ketë thënë presidenti George Bush i vjetër.  Ndërsa po merrte fund komunizmi në Europë, ai njëkohësisht, zhvilloi marrëdhënie të ngushta me udhëheqësin e atëhershëm sovjetik, Mikhail Gorbaçov, por duke mbajtur qëndrime të forta dhe parimore mbi të ardhmen e vendeve ish-komuniste të Europës jashtë sferës politike sovjetiko-ruse si edhe mbi pakësimin e armëve bërthamore. Nga faqja e parë e deri tek e fundit e librit “Portreti i Babait Tim”, vihet re dashuria e djalit për babanë, por vihet re gjithashtu edhe një pasqyrim i karakterit të Presidentit George Bush i vjetër, si person, si baba dhe si familjar, që është unike për të mos thënë e vetme dhe si e tillë e vlefshme dhe e radhë nga historia e ish-presidentëve amerikanë dhe familjeve të tyre. Për më tepër, George Bush i riu shkruan se  gjatë jetës së tij private dhe politike, babai i tij njihej si një njeri që bënte shumë miq dhe i cili e ruante miqësinë, duke shkruar se i ati ishte shembull i cili gjithmonë konsideronte ndershmërinë dhe sjelljet e mira njerëzore mbi grindjet  dhe interesat politike. Ai shton se  babai i tij njihej për miqtë që kishte edhe në radhët e kundërshtarëve politikë të Partisë Demokrate, përfshirë edhe ish Presidentin Bill Clinton, i cili e mundi atë në garën për president të vitit 1992, por i cili tani konsiderohet si mik i familjes Bush. George Bush i riu e pranon vetë se libri, “41 – Portreti i Babait Tim”, nuk është një vlerësim objektiv i jetës dhe veprimtarisë politike të babait të tij, presidentit George Bush të vjetër, të cilin ai e konsideron si një “president të madhërishëm”. Megjithëse nga pikëpamja e tij si djalë i tij, nuk mund të ishte ndryshe përveçse një president i madh, eventualisht historia do të bëjë vlerësimin përfundimtar të jetës dhe veprimtarisë së George Bushit të vjetër dhe George Bushit të ri, të sukseseve dhe të dështimeve të tyre në politikën e brendshme dhe në fushën e diplomacisë ndërkombëtare. Në këtë vlerësim historik, patjetër do të përfshihet edhe roli që babë e djalë, dy ish-presidentë të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, kanë luajtur në historinë moderne të kombit shqiptar, sidomos roli i tyre i suksesshëm në shpëtimin e shqiptarëve të Kosovës dhe në njohjen më në fund të pavarësisë së shtetit të Kosovës.  Nuk është ky një rol aspak më i vogël se roli që kishte luajtur dikur një tjetër president amerikan, Woodrow Wilsoni në mbështetjen e pavarësisë së Shqipërisë kundër lakmive të fqinjëve dhe miqve të tyre, fillim shekullin e kaluar. Në kohën e Wilsonit, ashtu si edhe në kohën e dy presidentëve të familjes Bush, për kombin shqiptar, kauza ishte e madhe, e shenjtë, ishte kauza e lirisë dhe e pavarësisë kundër terrorizmit dhe barbarizmave ç’ njerëzore të fqinjëve dhe përkrahësve të tyre kundër shqiptarëve. Ishte kjo një luftë për mbijetesë të shqiptarëve në Ballkan, ishte një kauzë për lirinë e Shqipërisë dhe të shqiptarëve në momente kritike të historisë. Për këtë duhen falënderuar edhe babë e djalë, presidenti George Bush i vjetër dhe Presidenti George Bush i ri për rolin e tyre të pa diskutueshëm në për kauzën e lirisë dhe të pavarësisë që gëzojnë sot shqiptarët kudo.  Fan Noli do ta konsideronte njohjen e këtij roli, si një detyrim moral ndaj Shteteve të Bashkuara dhe presidentëve të saj gjatë historisë, përfshirë dy presidentët e familjes Bush.