Efektin që duket se ende nuk e ka bërë ligji i dekriminalizimit, sipas të cilit çdo zyrtarë i shtetit shqiptarë i çdo niveli emërimi e zgjedhjeje në funksione drejtimi në administratë dhe në pushtet legjislativ apo pushtet vendor duhej të vetë-deklarohej për të dhënat e aktivitetit personal edhe në raport me ligjin, ka “lajme” se ka nisur ta bëjë formula ndërkombëtare e “Vetingut” të imponuar nga SHBA-BE. Ata kanë vetë-deklaruar “dosjet” e aktivitetit personal, por gjithçka mbeti në heshtje, aq sa u krijua përshtypja se ishte një proces demagogjik. Por frikën, ua ka futur në “palcë” procesi i “Vetingut”, i cili nuk u tolerua nga ndërkombëtarët. Edhe pse është një proces “pastrimi” i paracaktuar me pikënisje vetëm për drejtësinë, frika nga prekja prej “Vetingut” ka futur në panik shumë drejtues të administratës publike, të zgjedhur e të emëruar në pushtetin lokal, për të marrë masa mbrojtëse nga prekja prej “valës” spastruese të “Vetingut”. Në fakt, të tremburit e “damkosur” nga ligji të cilët janë në funksione drejtuese të shtetit e pushtetit, kanë një motiv konkret që po nxitojnë të marrin masa për të shpëtuar nga kjo “goditje” spastruese, mbasi janë të bindur që “Vetingu” shumë shpejt do të përfshijë edhe ata, duke i nxjerr nga administrata, nga qeverisja lokale e për rrjedhojë edhe nga politika qendrore e lokale!
Frika nga “Vetingu”, dyndje për pastrim “plagësh” penale
Shumë zyrtarë të lartë, të mesëm e të ulët të shtetit që drejtojnë e punojnë në institucionet qendrore dhe lokale, menduan se vetë-deklarimi i “CV”-ve të atyre ishte një formalitet, mbasi kështu ndodhi. Qysh prej muajit prill 2016, kur duhej mbyllur procesi ligjor i vetë-deklarimit dhe verifikimit të dosjeve e deri sot, Ministria “Harito” jo vetëm që nuk ka dorëzuar letrat në komisionin e verifikimit, por edhe flitet se po e pengon këtë proces. “Vetingu” i miratuar për dekriminalizimin e drejtësisë, tashmë ka në “shënjestër” edhe dekriminalizimin e zyrave të shtetit të zaptuara nga pushtetarë lokalë, shtetarë e zyrtarë, i ka detyruar këtë të “mobilizohen” për të gjetur zgjidhje shpëtuese, për të mos u prekur nga “Vetingu”, siç kanë gjetur “zgjidhje” korruptive edhe për të shpëtuar nga krimet e për t’u katapultuar nëpër funksione shtetërore të çdo niveli. Sipas një informacioni të dhënë dje për “Telegraf” nga avokat A. Hoti, zyrtarë të shumë me “njolla penale”, kanë nisur përpjekjet për të “pastruar” urgjent e “me çdo çmim” dosjet e dënimeve, apo të dosjeve në trajtim e të dosjeve të “mbyllura” për vepra penale të kryera prej tyre në 25 vitet e fundit, qofshin edhe të pandëshkuara, por të trajtuara. Mirëpo, sipas ligjit të dekriminalizimit e sidomos sipas kërkesave të “Vetingut”, veprat penale të ndëshkuara e të pa ndëshkuara por të trajtuara nga drejtësia, përcaktohen si kriter largimi të përjetshëm të tyre nga funksionet shtetërore e administrata publike , sidomos për të pasur të drejtën e kandidimit për drejtues të pushtetit lokal e në parlament. Mirëpo “Vetingu” që ka nisur, i largon këto kontigjente zyrtarësh me “damkë” penale edhe nga funksionet që kanë aktualisht. Ndaj dhe të prekurit nga ligji, i ka kapur frika e prekjes edhe nga spastrimi përfundimtar që u bënë procesi i “Vetingut”.
Fakti/ 3100 zyrtarë e të zgjedhur, kërkesë në drejtësi për pastrim “plagësh penale”
Sipas informacionit, frika nga “Vetingu” ka mbërthyer afro 3100 politikanë, shtetarë, ligjvënës, zyrtarë e të zgjedhur lokalë të çdo niveli, të cilët kanë depozituar kërkesat në gjykatë, për “pastrim plagësh” penale, të “hapura” gjatë aktivitetit të tyre, prej vetë atyre! Ata janë “dyndur” drejt Gjykatës së Lartë, por edhe gjykatave të nivele të tjera, në përpjekjen për të shpëtuar prej zbatimit të formulës ndërkombëatre të “Vetingut”, por edhe prej ligjit të dekriminalizimit Vendimi Unifikues i Gjykatës së Lartë Nr. 3, datë 27.09.2002, të cilin ata e kanë “zbuluar” dhe kanë nisur ta aplikojnë. Ky “siklet” i shtetarëve “me damkë krimesh”, u krijua dhe i vuri në lëvizje “shpëtimi”, pikërisht tani që ligji i dekriminalizimit i nxjerr jashtë zyrave të shtetit! Janë një uzinë individësh subjekt i këtij ligji, të graduar ministra, deputetë, drejtorë policie, drejtorë bankash shteti, tatimesh, doganash, pronash, hipotekash, arsimi, shëndetësie, diplomatë, prefektë, kryetarë bashkie, komunash, qarqesh e madje deri edhe gjyqtarë e prokurorë të dënuar me vendime të formës së prerë të drejtësisë, të cilët tashmë gjenden përballë fundit të tyre, të “kryqëzuar” me ligj, për t’u hequr nga funksionet që kanë! Pikërisht këta, për t’i shpëtuar zbatimit të ligjit, kanë “vrapuar” drejt Gjykatës së Lartë (si gjykata kompetente), me kërkesat për rihapje të “dosjeve të zeza” që kanë në drejtësi, me objekt “rishikim të dënimeve” të tyre, pra për t’’i shfuqizuar ato, me synimin për të “dalë të pastër” e për të mbetur brenda e në krye të zyrave të shtetit siç janë aktualisht. Ata që kërkojnë “pastrim dënimesh” janë zyrtarë të shtetit me funksione publike dhe të zgjedhur në pushtetin lokal, por edhe persona që presin të marrin funksione drejtuese, sipas premtimeve që u kanë bërë shefat e tyre shtetëror e partiakë! Sipas burimeve të gazetës “Telegraf”, prej shtetarëve të “damkosur” me dënime për krime të parashikuara në ligjin dekriminalizues, janë “qepur” e janë paraqitur 220 kërkesa për “rishikim dënimi”. Pritet, që në gjykatë të ketë dyndje dosjesh të shumta rishikuese për “pastrim” krimesh. Shtetarët e dënuar, por të graduar në funksione drejtuese e të zgjedhur me votë popullore janë të shumtë, madje edhe në funksionet drejtuese kyçe të krejt nivelit të administratës shtetërore e të pushtetit lokal. Janë 79 krime, për të cilat nëse rezulton i dënuar me vendim të formës së prerë, të largojnë përgjithmonë nga funksionet dhe nuk lejojnë askënd që të marrë funksione shtetërore. Sipas burimeve nga kupola e qeverisë, mendohet se në administratën shtetërore dhe në strukturën e zgjedhur e të emëruar të pushtetit lokal, rezultojnë 11 mijë e 350 funksionarë të “damkosur” me dënime për 79 veprat penale që përcakton ligji dekriminalizues, 30% e të cilëve në funksione të larta, ndërkohë që 38 janë deputetë të parlamentit.
————————————–
Zyrtarët që kërkojnw pastrimin e “CV”, po shfrytëzojnë Vendimin Unifikues të Gjykatës së Lartë Nr. 3, datë 27.09.2002
Ligji shqiptar në fuqi, u jep atyre të drejtën të kërkojnë në çdo moment, rishikimin e vendimeve të dënimit të “formës së prerë”, duke iu drejtuar gjykatës me “prova të reja” që u heqin dënimin. Ata kanë të drejtën e plotë, të bëjnë kërkesë për rishikimin e vendimit të dënimit të tyre. Në rastin konkret, pas miratimit të ligjit dekriminalizues, funksionarët aktualë që janë në funksione shtetërore, por edhe qytetarë të tjerë që kanë synime për të marrë funksione shtetërore nuk i ndalon askush të kërkojnë “pastrimin” e dënimit, duke do të ketë funksionarë të dënuar dhe, të cilët do të kërkojnë pastrimin o dosjeve të tyre, duke rishikuar vendimet e fajësisë. Debati politiko, shoqëror, parlamentar e profesional jashtë institucioneve, që po bëhet për dekriminalizimin është përqendruar në ligjin dekriminalizues të paraqitur nga qeveria, i cili ndalon individët e dënuar me vendim gjykate të formës së prerë, që të bëhen pjesë e funksioneve dhe detyrave zyrtare të çdo niveli. Në ligj janë përcaktuar llojet e krimeve për të cilët janë dhënë dënimet që ndalojnë emërimin, ose zgjedhjen e kujtdo shtetasi në funksione shtetërore. Po a është i sigurt zbatimi i këtij drafti, që synon pastrimin e administratës nga të zyrtarët dhe shtetarët e inkriminuar dhe ndalimin e të tjerëve nga bota e krimit, për t’u bërë pjesë drejtuese dhe strukturore e institucioneve të shtetit? Mendoj se jo! Pse? Sepse ligji shqiptar në fuqi, ka hapësira manovruese, që funksionarët e dënuar me vendime gjyqi të formës së prerë të çdo shkalle gjyqësori, të shpëtojnë prej këtij ligji dekriminalizues. Këtë hapësirë të heqjes përfundimisht të “njollës” së dënimit” e lejon Vendimi Unifikues i Gjykatës së Lartë Nr. 3, datë 27.09.2002. raste shfuqizimi vendimesh dënime ka pasur plotë. Çfarë ndodh dhe si bëhet “pastrimi” i figurës nga “i dënuar”, në i pa “dënuar”, në aplikim të Vendimit Unifikues të Gjykatës së Lartë Nr. 3, datë 27.09.2002? Nuk ëhstë interpretimi im, por e përcakton vetë vendimi unifikues. Ja më konkretisht: Kolegjet e Bashkuara të Gjykatës së Lartë, në përgjigje të çështjeve të shtruara për diskutim me qëllimin unifikimin e praktikës gjyqësore, arrijnë në qëndrimin unifikues, se në rastin kur kërkesa e të dënuarit pranohet dhe Kolegji Penal i Gjykatës së Lartë në bazë të kompetencës rishikuese që ka sipas nenit 453 të K.Pr. Penale, i hap rrugë procesit gjyqësor të rishikimit, i gjykuari do të vazhdojë të ketë statusin procedural të të dënuarit. Pranimi i kërkesës për rishikim nuk pas sjell në vetvete revokimin e dënimit por rihapjen e procesit gjyqësor, për efekt të sqarimit të “provave” të reja të paraqitura nga i dënuari. Në rast se Kolegji Penal i Gjykatës së Lartë i hap rrugë rishikimit dhe në gjykimin rishikues në gjykatën e shkallës së parë, i gjykuari deklarohet i pafajshëm pozicioni procedural i subjektit nuk është më ai i të dënuarit, por i të pandehurit. Kjo gjendje (statusi i të pandehurit) do të vazhdojë derisa vendimi i ri i pafajësisë, i dhënë mbas rishikimit të marrë formë të prerë. Gjykimi rishikues, mbasi i hapet rrugë kërkesës së rishikimit nga Kolegji Penal i Gjykatës së Lartë, zhvillohet në gjykatën e shkallës së parë, që ka dhënë vendimin ose në gjykatën e apelit kur kërkesa bëhet vetëm kundër këtij vendimi (neni 453/3 i K. Pr. Penale). Në këtë proces rishikues, vlerësimi i provave të reja do të jetë në tërësi së bashku me provat e tjera të shqyrtuara më parë me qëllimin që provat e reja së bashku ose në mënyrë të veçantë të çojnë gjykatën në konfirmimin e vendimit të parë që rishikohet, ose në një vendimmarrje të ndryshme.
Ja dënimet për 79 krimet, që ndalojnë me ligj emërimin ose zgjedhjen në funksione publike
1. Gjenocidi
2. Krime kundër njerëzimit
3. Krimet e luftës
4. Vrasja me dashje
5. Vrasja me dashje në lidhje me një krim tjetër
6. Vrasja me paramendim
7. Vrasja për gjakmarrje
8. Vrasja në rrethana të tjera cilësues
9. Vrasja e funksionarëve publikë
10. Vrasja e punonjësve të policisë së shtetit
11. Vrasja për shkak të marrëdhënieve familjare
12. Sigurimi i kushteve dhe mjeteve material për të kryer vrasje
13. Tortura
14. Tortura me pasoja të rënda
15. Plagosja e rëndë me dashje, kur ka sjell si pasojë vdekjen apo e kryer kundër disa personave, ose atyre që janë bashkëshortë/bashkëjetues, gjini e afërt/krushqi e afërt
16. Shitblerja e transplanteve të organeve njerëzore
17. Marrëdhënie seksuale, ose homoseksuale me të mitur
18. Marrëdhënie seksuale ose homoseksuale me dhunë metë mitur të moshës 14-18 vjeç
19. Marrëdhënie seksuale me dhunë me të rritura
20. Marrëdhënie homoseksuale me dhunë me të rritur
21. Marrëdhënie seksuale ose homoseksuale me persona të pazotë për t’u mbrojtur
22. Marrëdhënie seksuale ose homoseksuale me kërcënim me përdorimin e armës
23. Marrëdhënie seksuale ose homoseksuale duke shpërdoruar detyrën
24. Marrëdhënie seksuale ose homoseksuale me persona në gjini ose nën kujdestari
25. Vepra të turpshme
26. Rrëmbimi ose mbajtja peng e personit
27. Shtrëngimi me anë të kanosjes ose dhunës për dhënien e pasurisë
28. Zhdukja me forcë
29. Trafikimi i personave të rritur
30. Veprimet që lehtësojnë trafikimin
31. Rrëmbimi i avionëve, anijeve dhe mjeteve të tjera
32. Shfrytëzimi i prostitucionit
33. Trafikimi i të miturve
34. Vjedhja e kryer, duke shpërdoruar detyrën
35. Vjedhja e bankave dhe arkave të kursimit
36. Vjedhja me armë
37. Vjedhja me pasojë vdekjen
38. Trafikimi i mjeteve motorike
39. Skemat mashtruese dhe piramidale
40. Dëmtimi i objekteve mbrojtëse
41. Sigurimi i mjeteve për shkatërrimin e teknikës luftarake
42. Marrja e shpërblimeve
43. Vënia në shërbim të shteteve të huaja
44. Atentati
45. Komploti
46. Kryengritja
47. Thirrjet për armatosje, ose marrja pa të drejtë e komandës
48. Thirrjet publike për veprime të dhunshme
49. Krijimi i partive dhe shoqatave Antikushtetuese
50. Shpërndarja e krimeve Antikushtetuese
51. Vepra me qëllime terroriste
52. Financimi i terrorizmit
53. Fshehja e fondeve dhe e pasurive të tjera që financojnë terrorizmin
54. Kryerja e shërbimeve dhe veprimeve me persona të shpallur fajtor e në kërkim
55. Rekrutimi i personave për kryerjen e veprave me qëllime terroriste ose të financimit të terrorizmit
56. Stërvitja për kryerjen e veprave me qëllime terroriste
57. Nxitja, thirrja publike dhe propaganda për kryerjen e veprimeve me qëllime terroriste
58. Kanosje për kryerjen e veprave me qëllime terroriste
59. Krijimi i turmave të armatosura
60. Prodhimi i armëve luftarake
61. Organizata terroriste
62. Banda e armatosur
63. Trafikimi i armëve dhe i municionit
64. Trafikimi i lëndëve plasëse, djegëse, helmuese, radioaktive
65. Prodhimi dhe shitja e narkotikëve
66. Trafikimi i narkotikëve
67. Organizimi dhe drejtimi i organizatave kriminale
68. Pastrimi i produkteve të veprës penale ose veprimtarisë kriminale
69. Korrupsioni aktiv i gjyqtarit, prokurorit dhe i funksionarëve të tjerë të drejtësisë
70. Korrupsioni pasiv i gjyqtarëve, prokurorëve dhe funksionarëve të tjerë të organeve të drejtësisë
71. Organizata kriminale
72. Grupi i strukturuar kriminal
73. Kryerja e veprave penale nga organizata kriminale dhe grupi i strukturuar kriminal
74. Korrupsioni aktiv i personave që ushtrojnë funksione publike
75. Korrupsioni aktiv i funksionarëve të lartë shtetërorë
76. Shpërdorimi i detyrës
77. Dhënia në kundërshtim me ligjin e pensioneve ose të ardhurave të tjera nga sigurimet shoqërore
78. Korrupsioni pasiv i personave që ushtrojnë funksione publike
79. Korrupsioni pasiv i funksionarëve të lartë shtetërorë ose i të zgjedhurve vendorë
