Suplementi Pena Shqiptare/ Sefedin Çela: Miqësia është virtut, ta mëson jeta,nuk lind me njeriun

247
Sigal

Pa hapur ende derën  ra telefoni i zyrës. Ishte Liria, punonjësja e informacionit. “Një miku yt ka gjys ore që pret të të takojë”. Sa kisha ngjitur shkallët e sa i kisha thënë Lirisë “mirëmëngjes”. Ajo dukej  e kishte ngjeshur receptorin pas nofullës , se shtypte fjalët  për të mos u dëgjuar nga pala  tjetër. “ Sa nuk u përplasët me njëri  tjetrin, –  tha ajo, –  e pe e të pa, po nuk folët. Ndoshta nuk është miku yt, po hallexhi është. Kushedi nga ka ardhë  e nuk pret dot orarin e pritjes”  Liria ishte punonjësja më e zënë me punë e më e preokupuara në ministri. Dukej sikur mbante mbi supe gjithë hallet e hallexhinjve. “ Puna jeme është me e mbajtë derën mbyllë , kur e  du  çilë e askush të mos presë”. Thuhej se shefi i policisë të Tiranës, që pinte shpesh kafe në lokalin e ministrisë, paskej thënë “ Këtë grua do ta këmbeja me dhjetë policë”.   Kishte vite në atë punë, kush e di sa si puna ime kishte pritur e përcjellë, megjithatë fliste në dialekt , sikur sapo kishte  zbrit prej Shkodret  – Lëre të hyjë, – i thashë.  – Është me kapele republikë, – tha ajo. Burrin me republikë pas dy minutash e kisha të rehatuar përballë. -Jam Behar Koçibelli,- tha, – miq nuk jemi e mund të mos jemi, po prita te dera të të takoj, nuk të  zura  pusi.. Bëra një shënjë me të dy duart, pastaj me dy gishtat e mëngjërashes time sajova prerjen me gërshërë : “bjeri shkurt!”   Behari e plasi kështu bombën:   -Kam një djalë që kap akordin e polifonisë së Jugut me kitarë akustike druri! Të gjithëve  nga pak  na duket se fëmijët çoç do të na bëhen, po ky republikja të shastiste fare.  -Aaa, qënka serioze puna, – thashë unë pa e fshehur ironinë, – e nga e zbulove këtë? – Unë  vetë raki mani di të bëj,e qaj fare, -tha ai. – Di edhe ta pi, me dolli. Për këtë që tregova mendjen ma ngriti  Agim Prodani!   Djali, që quhej Markelian, ishte në klasën e gjashtë e studionte violinë në shkollën artistike të Korçës. Sipas Agim  Prodanit, që e kishte dëgjuar, djali kishte ndjeshmëri e talent të veçantë, që duhej trajtuar. Behari kërkonte që i biri të vazhdonte  studimet në liceun e kryeqytetit, me pedagogë më të mirë e me jetë artistike shumë më të gjallë. Dashuria prej prindi e bënte të ligjëronte për muzikën më me pasion se për rakinë e manit.    Më bëri të besoja.  – Këto  që the  a mund t’i bëjë me shkrim  Agim Prodani?- pyeta unë. –  I thuaj të më takojë dhe të sjellë me shkrim  propozimin! Zbrita me të në kafe, pastaj e përcolla deri të dera e daljes. Ai përshëndeti  Lirinë  duke lëvizur hijshëm republiken e tij e iku.  Prodani erdhi që të nesërmen. Ishte shumë entusiast, e quante veten me fat që kishte patur ai rastin të dëgjonte me kitarë akustike një akord të  isopolifonisë, të asaj  që këndohet pa orkestër, që ai ende nuk dinte si ta hidhte në pentagram.   Transferimi në Tiranë iu nënështrua një procedure  vlerësimi. Në një seancë të posaçme djali u dëgjua nga kompozitori Çesk Zadeja, anëtar i  Komitetit të Kulturës dhe Arteve, Robert Papavrami,violinist e pedagog në Lice, dhe Agim  Prodani , kompozitor e relator . Vlerësimi qe i plotë e unanim. Me urdhër të posaçem të ministrit Markeliani u transferua në  Tiranë.  Pas viteve 90 – të   Markeliani  u çvendos në Gjermani. Sot e kësaj dite është  violinist në filarmoninë e Berlinit. Nuk di si ia bën me akordet e isopolifonisë me kitarë akustike kur e merr malli për fëmijërinë, për Korçën e për babanë e tij  të kudogjendur për bijtë e tij!   Nuk  di ç’të them më për Markelianin, po historia me  Beharin vazhdon.  Më merr në telefon në zyrë ime shoqe, gjë që ndodhte shumë rrallë. – Sapo iku një burrë, që u prezantua si miku yt. Ka sjellë ca gjëra që nuk desha t’i mbaj po ai nguli këmbë e tha që ti ke dijeni për to. I kam lënë pas derës. Është duke zbritur shkallët, ta thërres?  U mendova një çast, pastaj  thashë me vete se paragjykimi është më i rëndë se gjykimi  -Nuk të tha si quhej?- pyeta unë .   -Quhej Behar, – tha ajo, – po kishte një mbiemër të gjatë që nuk e mbaj mend. Iku pa e qerasur, as nuk  u ul fare. Palè , po më tha “zonja Vasilikë”, dy herë! Palè, mbante dhe një goxha republikë!  Ato kohë mesoburrat e të moshuarit zakonisht mbanin kasketa, kryesisht prej doku. Disa të moshuar tek tuk i shihje me kashtore kundër diellit tip republikë.  Kapele republikë prej vërteti, si ajo e Beharit, mbanin ata lart fare Në njëfarë mënyre ajo kapele përbënte  atë që sot i thonë status. Edhe kapelja e bënte Beharin të përveçëm.  “Zonja Vasilikë” as i kishte zënë me dorë fare ato gjërat në thes. Mbi Obodin në koridor ishte një shishe vezake gjysëm litërshe , shumë e bukur, grykëgjatë, mbushur me një lëng ngjyrë të gjelbër. E tunda një herë e bëri një  gjerdan me rruaza. E lashë ku ishte e me  “zonjën” hapëm thesin. Në një kuti kishte një palë sandale, të punuara me dru panje, me gominë poshtë  për të amortizuar zhurmën e me  ca rripa lëkure të punuar bukur, qëndisur me rruaza tërë ngjyra. Kishte dhe një fshesë, bërë nga ato bimët e gjata  me emrin fshesë që mbilleshin  posaçërisht në fshat nga kushdo që donte  të mbante pastër shtëpinë me gjithë oborr. I gjeje dhe në pazar, si i gjen dhe sot. U shkulëm se qeshuri  të dy. Për t’i vënë kapak , mora atë shishkën mbi frigorifer, ktheva një gllënkë të mirë, e rrotullova në gojë me ngè, e vura shishkën përsëri mbi frigorifer, e gëlltita atë lëngun jeshil  dhe … rash top për tokë pa ndjenja!  “Zonja” kishte bërtitur sa kishte mundur, pastaj ishte kujtuar të më hidhte në fytyrë një kanë plot me ujë! Këtë histori ia zura në gojë Beharit kur i erdhi radha, një ditë kur erdhi për të parë të birin. Ke gënjyer dy herë se më ke mik, i thashë unë.    Kam provuar dy herë të të bëj mik, tha ai. Kur erdha  për djalin kafen ma dhe ti. Edhe hallin ma zgjidhe.  Të trokita në shtëpi pasi hall nuk kisha më, për të thënë falemnderit. Ti bëre punën tënde,  unë bëra nderin tim. E çfarë të solla?  Një fshesë për merak, për mik.    Sa nuk më çove në botën tjetër me atë shishkën me shpirto, qesha unë. Më tha sa ajo nuk është pije për tavolinë, është ilaç që të ruan  nga ajo botë, pihet si  ponç i nxehtë me gllënka të vogla, ose përdoret si  kompresë kur ke ethe. Është aq e fortë sa të merr frymën, të asfikson  Dëgjo, më tha, miqësia është virtut, ta mëson jeta,nuk lind me njeriun. Është e nevojshme si fshesa pas derës, e ke aty sa herë të duhet! Po të shkoje në Korçë duhet të ruheshe nga Behari, nuk të lëshonte po të gjente  ,  të ftonte në shtëpi, ose në restorant.  Ai dinte të bënte miq e dinte t’i mbante miqtë.  Kur vinte në Tiranë telefononte. Mbaj mend se njëherë u takuam te lokali i Parkut Rinia : “zonja Vasilikë” veshi ato sandalet e zbukuruara me rruaza me ngyra  dhe atij iu bë qejfi shumë. Jo shumë vite  më parë, një telefonatë nga djali i tij më shkëputi nga monotonia e jetës prej pensionisti. Kishte ardhur në Tiranë e më ftonte për kafe në të njëjtin vend , tashmë me emrin  nofkë Tajvani. Është fiksuar ky çast në foton që po postoj . Njeriu nuk është i përjetshëm, një ditë shkon, po e ka vetë në dorë të mbetet i paharruar. Mbetet  ashtu si e kam njohur për herë të parë, i veçantë, me republikë. Mik me status.    Sot  , më 1 mars, kjo zonja e re ka ditëlindjen. Po  i vë fotografitë pranë e pranë , sepse ai ishte i pari që i tha “zonja Vasilikë”, dy herë rrjesht! Zonja ime dhe zoti Behar me republikë të kujtojnë përherë  familjen,  fëmijët, shtëpinë dhe miqtë.