Shqipëria është vendi i dytë në botë në raport me popullsinë që do të largohet nga atdheu
Aplikimet për azil të shqiptarëve në BE arritën rekordin në shtator
Nga aplikimet totale të shtatorit, 63% ishin të reja, ndërsa bie në sy dhe numri i lartë i riaplikimeve (238 gjithsej, ose 27% e totalit). Gjithsesi edhe numri i aplikimeve të reja ishte më i larti që nga fillimi i pandemisë, me shqiptarët që duket se po i gjejnë shtigjet për të ikur
Kërkesat për azil nga Shqipëria në një nga vendet e Bashkimit Europian e të tjera europiane u rritën ndjeshëm në shtator, duke arritur në nivelin më të lartë që nga shkurti, përpara se të nisnin kufizimet e udhëtimit të shkaktuara nga Covid-19. Ilir Gëdeshi, drejtues i Qendrës për Studime Ekonomike dhe Sociale tha se shkaqet që ndikojnë në rritjen e kërkesës së azilkërkuesve janë ato ekonomike dhe sociale.
Sipas të dhënave të Zyrës Europiane të Azilantëve (EASO), aplikimet totale për azil arritën në 655, me një rritje prej 62% në krahasim me gushtin, duke u përmendur dhe nga EASO si një nga shtetet me rritjen më të lartë mujore në përqindje. Nga aplikimet totale të shtatorit, 63% ishin të reja, ndërsa bie në sy dhe numri i lartë i riaplikimeve (238 gjithsej, ose 27% e totalit). Gjithsesi edhe numri i aplikimeve të reja ishte më i larti që nga fillimi i pandemisë, me shqiptarët që duket se po i gjejnë shtigjet për të ikur, edhe pse zyrtarisht nuk lejohet të udhëtojnë lirisht në BE, që prej marsit, për shkak të kufizimeve në udhëtime nga Covid-19.
Për 9-mujorin, aplikimet për azil arritën gjithsej në gati 5 mijë persona. Në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë, ato kanë rënë me 72%, për shkak të situatës së krijuar në mbarë botën nga pandemia e koronavirusit, çka ka bërë që shtetet e Bashkimit Europian të kufizojnë hyrjet e shtetasve jo të BE-së.
E dyta në botë, në raport me popullsinë
Ndonëse në rënie në raport me vitin e kaluar, aplikimet për azil nga shqiptarët vijojnë të mbeten më të lartat në rajon. Në shtator, kishte 238 aplikime nga Kosova, nga Serbia 2012, nga Bosnja 141 nga Maqedonia e Veriut 79 dhe nga mali i Zi vetëm 10.
Në raport me popullsitë përkatëse, Shqipëria vijon të mbetet e dyta në botë në aplikimet për azil në shtator, me 23 aplikime për 100 mijë banorë, pas Sirisë, që ka 37 aplikime për 100 mijë banorë. Pas Shqipërisë renditet Gjeorgjia, me 20 aplikime për 100 mijë banorë. Më pas vjen Afganistani (13.2), ndërsa renditja vazhdon me Kosovën, që është e dyta në Ballkan me tendencën më të lartë për të ikur në BE.
Ndonëse shqiptarët vijojnë të ngulin këmbë, duke kërkuar azil në BE, ata kanë refuzime shumë të larta. Sipas EASO, gati 99% e vendimeve në shtator, ishin negative.
Aplikimet për azil në BE
Bllokimet e pjesshme, ndalimet e udhëtimit dhe masa të tjera parandaluese shëndetësore vazhdojnë të zvogëlojnë lëvizjen e azilkërkuesve në përgjithësi dhe nivelin e aplikimeve për azil në BE+, shkruan EASO.
Në shtator kishte pothuajse 42 800 aplikime për azil, me rritje 7% nga gushti, por në përgjithësi, aplikimet mujore mbetën në afërsisht dy të tretat e niveleve para-COVID-19 (Janar dhe Shkurt).
Sirianët, Afganët, Kolumbianët, Venezuelasit dhe Pakistanezët paraqitën më së shumti aplikime (pak më shumë se dy të pestat e të gjitha aplikacioneve në BE +).
Midis 30 shtetësive me më shumë kërkesa, kolumbianët dhe peruanët ishin të vetmit që kërkuan azil kohët e fundit më shpesh sesa në vitin 2019.
Përqindja e riaplikimeve (11%) ishte edhe më e lartë se para shpërthimit të pandemisë COVID-19.
Pak më shumë se 48,000 vendime të shkallës së parë u lëshuan në shtator në BE +, një rritje prej 11% krahasuar me gushtin e vitit 2020. Kolumbianët, Sirianët, Venezuelasit, Afganët dhe Irakenët morën më shumë vendime dhe më shumë se në gusht 2020.
Mbi 60 mijë shqiptarë morën leje qëndrimi në BE më 2019, përfituesit e 11-të në botë
60 mijë e 259 shqiptarë sipas të dhënave të Eurostat morën leje qëndrimi në BE
41% të të gjitha lejeve të qëndrimit për arsye ekonomike
27%, për studime
18% përfshin mbrojtjen ndërkombëtare
Si rrjedhojë e emigracionit të lartë në vendet e Bashkimit Europian, shqiptarët janë ndër përfituesit më të mëdhenj të lejeve të qëndrimit në BE. Për vitin 2019 sipas të dhënave të Eurostat, morën leje qëndrimi në BE 60 mijë e 259 shqiptare, duke u renditur kështu të 11-tët në rang global me numrin e lartë të leje- qëndrimeve të përfituara, ndër të gjitha shtetet e botës jo BE. Të dhënat tregojnë se mbi 22 mijë shqiptare morën leje për bashkim familjar, mbi 123 e 600 shqiptare përfituan leje për arsye të punësimit, mbi 2200 për studime dhe mbi 15 mijë për arsye të tjera, ku përgjithësisht përfshihen azilkërkuesit.
Ukraina, Maroku, India, Kina, Brazili dhe Siria ishin përfituesit më të mëdhenj të lejeve të qëndrimit.
Sipas Eurostat në vitin 2019, rreth 3.0 milion leje qëndrimi u lëshuan në BE për shtetasit jo-BE. Numri u rrit me 6% (ose 163 000) krahasuar me 2018, duke vijuar trendin rritës të vërejtur që nga viti 2013. Rritja vit pas viti në numrin e përgjithshëm të lejeve po diktohet nga lejet e lëshuara për arsyet e punësimit (rritur me 214 000, ose 22%).
Arsyet e lidhura me punësimin përbënin 41% të të gjitha lejeve të qëndrimit të lëshuara në BE në 2019, arsyet familjare për 27%, për studime 14%, ndërsa arsyet e tjera, përfshirë mbrojtjen ndërkombëtare, përbënin 18%.
Numri më i lartë i lejeve të lëshuara në krahasim me popullsinë ishte në Maltë, Qipro dhe Poloni.
Në vitin 2019, Polonia lëshoi një të katërtën e të gjitha lejeve të qëndrimit dhëna nga BE për shtetasit jo-BE (724 000, ose 25% të lejeve totale të lëshuara në BE), pasuar nga Gjermania (460 000, ose 16%), Spanja (320 000, ose 11%), Franca (285 000, ose 10%), Italia (176 000, ose 6%) dhe Çekia (117 000, ose 4%).
Krahasuar me popullsinë e secilit Shtet Anëtar, niveli më i lartë i lejeve të para të lëshuara në vitin 2019 u regjistrua në Maltë (42 leje të lëshuara për 1000 banorë), përpara Qipros (26), Polonisë (19), Sllovenisë (15) dhe Luksenburgut ( 14) Për BE-në në tërësi në vitin 2019, janë lëshuar shtatë leje qëndrimi të para për 1000 banorë.
Polonia lëshon leje për punë, Franca për studime
Polonia kryesoi listën e lejeve të para të qëndrimit në lidhje me punësimin, me 625,000 leje të lëshuara në 2019 (nga të cilat 551 000 u lëshuan ukrainasve), duke përbërë 52% të të gjitha lejeve për arsye punësimi të lëshuara në BE.
Franca lëshoi lejet më të lidhura me arsimin (90 000 leje, ose 23%), përpara Gjermanisë (61 000, ose 15%). Shtetet Anëtare me numrin më të lartë të lejeve të lëshuara për arsye familjare në 2019 ishin Gjermania (167 000, ose 21%), Spanja (144 000, ose 18%), Italia dhe Franca (përkatësisht 101 000 dhe 98 000, ose 12% secila).
Gjermania ishte gjithashtu vendi i lartë në BE për azilkërkuesit me 166 000 leje (30%) të lëshuara në 2019, nga të cilat shumica ishin për statusin e refugjatit dhe mbrojtje plotësuese (90 000) dhe mbrojtje për arsye humanitare (43 000).
