Kriza, mbyllen neto 4,300 biznese të vogla
Bizneset e vogla nuk po arrijnë të mbijetojnë në një mjedis me konsum të dobët dhe konkurrencë të ashpër, nga zinxhirët e organizuar të tregtimit që sa vijnë e po shtohen.
Të dhënat e INSTAT-it bëjnë të ditur se në total, pa përfshirë bujqësinë, numri i subjekteve në vend ishte 116.6 mijë në vitin 2019. Në raport me një vit më parë, janë mbyllur neto rreth 4 mijë biznese, me një rënie prej 2.5%. Të dhënat e detajuara të INSTAT-it, bëjnë të ditur se kjo rënie ka ardhur tërësisht nga falimentimi i subjekteve të vogla me 1-4 punonjës.
Gjithësej në fund të 2019-s, në vend kishte 99 mijë biznese me 1-4 punonjës, duke përbërë 85% të totalit të ndërmarrjeve jo bujqësore në vend. Në raport me një vit më parë janë mbyllur neto rreth 4,300 biznese të vogla, me një tkurrje prej 4.1% me bazë vjetore. Rënia më e lartë e numrit të bizneseve është konstatuar në sektorin e tregtisë dhe atë të akomodimit dhe shërbimit ushqimor. Ky është viti i tretë radhazi, që numri i ndërmarrjeve të vogla, vjen në rënie. Në të kundërt, në 2019-n është konstatuar një rritje e lehtë e ndërmarrjeve të mesme, me mbi 10 të punësuar dhe atyre mbi 10 të punësuar (rreth 300 më shumë). Pjesa më e madhe e bizneseve të vogla janë të vetëpunësuara. Banka Botërore në raportin e fundit për Shqipërinë se vendi është veçanërisht i rrezikuar nga kriza e Covid-19, për shkak të nivelit të lartë të vetëpunësimit, me rreth 33% të totalit.
Banka tha se pas krizës, rrezikonte që deri në 48% e popullsisë të zhytej në varfëri, nga rreth 40% që është sot.
Totali i ndërmarrjeve
Regjistri i ndërmarrjeve në fund të vitit 2019, numëron 162.342 ndërmarrje aktive, numër pothuajse i njëjtë me vitin e kaluar, sipas INSTAT-it. Deri në fund të vitit 2019, numërohen 44.473 fermerë të pajisur me Numër Identifikimi të Personit të Tatueshëm, NIPT. Në raport me një vit më parë, fermerët janë shtuar me rreth 4 mijë, duke kompensuar në total bizneset e mbyllura në qytete. Ekonomia shqiptare është e përqëndruar kryesisht në aktivitetin tregtar, dukuri e cila vihet re edhe nënndërmarrjet e regjistruara gjatë vitit 2019. Ndërmarrjet tregtare zënë 23,0% të ndërmarrjeve të regjistruara gjatë vitit 2019, krahasuar me 23,2% të regjistruara gjatë vitit 2018. Ndërmarrjet e mëdha me 50 e më shumë të punësuar, zenë 1,2% të totalit të ndërmarrjeve aktive dhe kontributi i tyre në punësim, llogaritet në 47,8% në vitin 2019, nga 48,1%, në vitin 2018. Në Bashkinë e Tiranës janë përqëndruar pjesa më e madhe e ndërmarrjeve, ndërsa në Bashkinë e Pustecit shënohet numri më i ulët. Gratë menaxhojnë 25,4% të ndërmarrjeve aktive gjithësej, krahasuar me 25,7% ,gjatë vitit 2018. Qarku i Tiranës ka edhe përqëndrimin më të madh të ndërmarrjeve të drejtuara nga gratë, me 32,4%. Ndërmarrjet e drejtuara nga gratë, janë kryesisht ndërmarrje me 1- 4 të punësuar, të cilat zenë 90,5% , të numrit të përgjithshëm të ndërmarrjeve të drejtuara nga gratë. Në ndërmarrjet me 50 e më shumë të punësuar, gratë drejtojnë 20,3% të ndërmarrjeve. Ndërmarrjet me pronarë apo bashkëpronarë të huaj, zenë 4,0% të ndërmarrjeve aktive, krahasuar me 3,8% , në vitin 2018 dhe punësojnë 11,9% të të punësuarve gjithsej. Ndërmarrjet nga vendet e Bashkimit Europian, përfaqësojnë 65,3% të ndërmarrjeve të huaja e të përbashkëta. Ndërmarrjet me pronarë apo bashkëpronarë me origjinë italiane dhe greke, përfaqësojnë 53,4% , të ndërmarrjeve të huaja e të përbashkëta gjithësej. Ndërmarrjet e huaja e të përbashkëta, janë përqëndruar kryesisht në qarqet Tiranë dhe Durrës, me 77,1%.
