Shqipëria, mes varfërisë dhe shuarjes/ Shqiptarëve iu pakësuan të ardhurat familjare, fëmijët në skamje. Në 8 qarqe vdekjet janë më shumë se lindjet

175
Sigal

Covid-19 u shfaq në dhjetor 2019 dhe është përhapur me shpejtësi në të gjitha vendet e botës.Qeveritë në të gjithë botën kanë zbatuar masa për të parandaluar përhapjen e Covid-19. Në Mars 2020, Qeveria jonë do të bashkohej me radhët e vendeve që morën masa të ashpra kufizimi dhe izoloi gjithë vendin.

Për të studiuar ndikimin e pandemisënë shëndetin fizik, mendor, në arsimimin e fëmijëve dhe në ekonominë e familjeve, Shoqata “Save the Children in Albania” ka bërë një studim kërkimor. Në total ishin 385 pjesëmarrës në 14 qytete dhe 11 fshatra,prindër dhe fëmijë të moshës 11-17 vjeçare.

Të pyetur për gjendjen ekonomike gjatë dhe pas pandemisë, rreth 49% e të anketuarve raportuan se kishin humbur një burim të ardhurash, ndërsa vetëm 20% raportuan se jo.

“Një fakt interesant është se të anketuarit e mbetur preferuan të mos i përgjigjen kësaj pyetjeje të veçantë”, shkruhet në studim.

Nga 49% të anketuarit që kthyen përgjigje raportuan se kanë humbur të ardhura të llojit:

23% raportuan se kishin humbur punën e njërit prej prindërve.

7% raportuan se kishin humbur të ardhura të dërguara nga familja ose miqtë.

7% raportuan se nuk kishin më mbështetje monetare nga Qeveria.

Studimi gjeti se pothuajse të gjithë të anketuarit kanë kaluar vështirësi në pagimin e nevojave specifike për shkak të humbjes së të ardhurave shkaktuar nga Covid-19. Nga këto:

31% e pjesëmarrësve raportuan se luftonin për të paguar ushqime ose shtesa ushqimore, 23% raportuan vështirësi të mëdha në pagimin e ndihmës mjekësore siç është kujdesi shëndetësor.

Fëmijët nuk duket se preken rëndë nga pandemia për sa i përket shëndetit, por ata po bëhen viktimat e ndikimeve të saj sociale dhe ekonomike.

“Covid-19 ka të ngjarë t’i shtyjë fëmijët në varfëri ose të përkeqësojë privimin ekzistues si nga këndi i varfërisë monetare ashtu edhe nga ajo shumëdimensionale”,- shkruhet në studim.

Në studim shkruhet se në mesin e popullatës pjesëmarrëse në program, të anketuarit në Gjirokastër u prekën më shumë nga të ardhurat dhe 80% e të anketuarve në këtë rajon raportuan një humbje të tyre, të ndjekur nga Shkodra dhe Durrësi (60%).

 

Gjetjet në këtë studim tregojnë se familjet po përpiqen të paguajnë për sendet thelbësore më shumë sesaato ishin para pandemisë. Pothuajse 70% e të anketuarve që raportuan humbje të të ardhurave, kishin vështirësi në sigurimin e ushqimit. Një e katërta,kanë raportuar vështirësi të mëdha në pagimin e shërbimeve mjekësore ndihmë si; kujdesi shëndetësor (10%), furnizimet mjekësore (6%), shërbimet e aftësisë së kufizuar (3%), pajisjet ndihmëse mjekësore dhendihmës të kujdesit mjekësor. Gjetjet e këtij studimi tregojnë se ekziston një lidhje e ngushtë midis humbjes së të ardhurave dhe emocionale dhe psikologjike mirëqenie si për të rriturit ashtu edhe për fëmijët. Më shumë se gjysma (52%) e fëmijëve nga familjet që humbën më shumë se gjysma e të ardhurave të tyre raportuan se ndiheshin ‘më pak të lumtur’ sesa para pandemisë, krahasuar me 69% të fëmijëve nga familjet që nuk pësuan humbje të të ardhurave. Në mënyrë të ngjashme, një përqindje më e vogël e fëmijëve (23%) nga familjet që kishin humbur më shumë se gjysmën e të ardhurave të tyre raportuan se ishin të lumtur si më parë, krahasuar me 45% të fëmijëve nga familjet që nuk pësuan humbje të tilla. /Gazeta SI.

Përkeqësohet zhvillimi demografik i vendit, në 8 qarqe më shumë vdekje se lindje!

 

Zhvillimet demografike në vend janë përkeqësuar më tej gjatë vitit 2020, duke lajmëruar një përkeqësim të numrit të popullsisë në shumicën e qarqeve të vendit.

Tendenca negative është përkeqësuar nga pandemia Covid-19, ku nga 12 qarqe gjithsej vetëm në katër prej tyre shtesa natyrore e popullsisë ishte më rritje (lindjet më të larta se vdekjet) ndërsa në 8 të tjera vdekjet ishin më të larta se lindjet.

Sipas të dhënave të INSTAT Tirana ishte qarku me shtesën më të lartë natyrore të popullsisë me 2020, ku numri i lindjeve ishte 2258 persona më i lartë se i vdekjeve. Ndërsa në krahun tjetër Korça ishte qarku që shënoi rënien më të madhe të shtesës natyrore të popullsisë, ku numri i vdekjeve gjatë vitit 2020 ishte 883 më i lartë se i lindjeve.

Tirana, Dibra, Durrësi dhe Kukësi ishin të vetmet në vend me rritje natyrorë të popullsisë, ndërsa Elbasani, Lezha, Berati, Gjirokastra, Shkodra, Vlora, Fieri dhe Korça që të gjitha shënuan rënie natyrore të popullsisë më 2020.

Shtesa natyrore e popullsisë po përkeqësohet vit pas viti, por pandemia Covid-19 e përkeqësoi edhe më tej gjatë vitit 2020, pasi vdekjet në shkallë vendi u rriten me rreth 26%, teksa lindjet shënuan rënie me 1.7%.

Gjatë vitit 2019, shtesa natyrore ishte vetëm 6624 persona, kundrejt vetëm 470 personave më 2020. Në vitin 1990, shtesa natyrore ishte 64 mijë persona në vit, ose gati 137 herë më e lartë se në vitin 2019.

Në vitin 1990 kishim 82 mijë lindje kundrejt 28 mijë lindje në vitin 2010, ose gati tre herë më pak se para tre dekadash.

Në vitin 1990 kishim 18 mijë vdekje në vit, ndërsa në vitin 2019 janë shënuar mbi 27.6 mijë vdekje në vit, kjo për shkak edhe të plakjes së popullsisë, duke pësuar një rritje me 20% në raport me vitin 1990.

Demografët lajmërojnë se rënia e numrit të lindjeve është një element i rrezikshëm për rënien e popullsisë dhe i parikuperueshëm, pasi për rënien e popullsisë për shkak të emigracionit edhe mund të ketë shpresë për rikuperim.

Zhvillimet demografike në realitet janë shumë më negative se projeksionet e popullsisë që ka publikuar INSTAT për periudhën 2019-2023. INSTAT parashikonte që shtesa natyrore e popullsisë të ishte mbi 3200 persona në vitin 2031, por ende 10 vite larg këtij targeti shtesa natyrore ishte vetëm 470 persona.

Në vitin 2011, Shqipëria ishte një vend ku kishte më shumë burra se sa gra. Kjo tashmë ka ndryshuar në vitin 2019, pasi në Shqipëri raporti gjinor qëndron në 99,8 burra për çdo 100 gra.

Sipas projeksioneve të përditësuara, raporti gjinor pritet të thellohet në favor të grave duke arritur deri në 89,1 burra për çdo 100 gra. Popullsia e Shqipërisë do të vazhdojë procesin e plakjes dhe pritet që mosha medianë e saj të arrijë në 42,1 vjeç, në vitin 2031. Ky proces i plakjes shoqërohet me rritjen e shpejtë të koeficientit të varësisë të te moshuarve nga rreth 20,5 të moshuar për 100 persona në moshë pune në vitin 2019, në rreth 35,0 të moshuar për çdo 100 persona në moshë pune.