Raporti i KE, Ballkani me rënie dramatike të kënaqësisë së jetës, shëndetit mendor dhe përjashtimit social

400
Sigal

Raporti “Cilësia e jetës- Cilët janë fituesit dhe humbësit”, i hartuar nga Komisioni Europian, dhe i publikuar së fundmi, ku përfshihen edhe vendet e Ballkanit, citon se pikërisht vendet e Ballkanit Perëndimor kanë pësuar rënien më dramatike të kënaqësisë së jetës, përgjatë 2011-2016 për grupmoshat 45-54 vjeç. Sipas raportit, studiuesit kanë hedhur hipotezën se rritja e kënaqësisë së jetës rritet me moshën, por ekziston nevoja për të marrë në konsideratë faktorë të tjerë si gjendja shëndetësore, si dhe viti i lindjes dhe, në përgjithësi, se cili grup është analizuar. Megjithatë, të dhënat EQLS, duke përdorur të njëjtën metodë si analizat e mëparshme, tregojnë se kënaqësia e jetës ishte e formës U në shumicën e grupeve nga 2011-2016. Në grupin e ishujve perëndimor, kënaqësia e jetës u rrit për grupet e reja që nga viti 2011, por u zvogëlua për grupmoshat më të vjetra. Dallimet ndërmjet viteve janë, megjithatë, paksa të rëndësishme në vendet nordike, me përjashtim të grupeve të ishujve perëndimorë, ku 35-44 dhe 45-54 vjeçarë përjetuan një rritje të ndjeshme të kënaqësisë së jetës ndërmjet 2011 dhe 2016. Ky studim propozon që përgjegjësitë e shumëfishta të njerëzve në moshën e mesme mund të marrin një rritje stresi, me shumë të cilët ballafaqohen me presionet e dyfishta të kujdesit për fëmijët e vegjël dhe prindërit e plakur në të njëjtën kohë. Rënia më dramatike është raportuar në grupin e vendeve të Ballkanit, ku kënaqësia e jetës ra në mënyrë dramatike për grupmoshat 45-54 dhe u ulën në një nivel konstant të ulët deri në moshën 75 vjeç.

Raporti i studimit tregon rezultatet në tre fusha kryesore: cilësia e jetës, cilësia e shoqërisë dhe cilësia e shërbimeve publike.

Për BE që nga sondazhi i vitit 2011, nivelet e optimizmit janë rritur, kënaqësia me standardet e jetesës është rritur dhe disa tregues të tjerë të cilësisë së jetës janë kthyer në nivele të para krizës në shumë vende. Megjithatë, pabarazia e vazhdueshme dhe paqartësitë në rritje mbeten, për shembull, në perceptimin e përjashtimit social dhe njerëzit me të ardhura më të ulëta raportojnë më pak përmirësime në cilësinë e shërbimeve publike. Dallime të veçanta janë të dukshme midis vendeve, gjinisë, grupit të të ardhurave dhe të ardhurave. Anketa Evropiane e Cilësisë së Jetës është një studim unik pan-evropian që shqyrton kushtet e jetës së qytetarëve evropian në lidhje me mirëqenien individuale dhe cilësinë e shoqërisë dhe shërbimeve publike. Ai përfshin tema të tilla si shëndetësia, strehimi, ekuilibri i familjes dhe i punës dhe i jetës, si dhe besimi, pjesëmarrja në shoqëri, përjashtimi social dhe tensionet shoqërore.

Gjetjet kyçe të raportit:

Ka dallime thelbësore në cilësinë e jetës në të gjitha grupmoshat në Evropë. Një dallim lindje-perëndim dhe një dallim veri-jug thekson këto dallime.
* Vështirësia për të arritur fundin zvogëlohet me moshën pas mesit të jetës në Evropën Perëndimore. Kjo ka të ngjarë të jetë e lidhur me transformimin ekonomik të ish-republikave socialiste të Evropës Qendrore-Lindore dhe një dështimi për të trajtuar pensionin e qytetarëve që kanë kaluar shumicën e jetës së tyre nën një ekonomi  socialiste.

* Përjashtimi social: Në Evropën Perëndimore dhe në Mesdhe, ndjenja e përjashtimit shoqëror në përgjithësi rritet deri në moshën e mesme dhe ulet drejt moshës së vjetër. Ka shumë pak ndryshim në grupet e moshës në Evropën Lindore, përveç grupit ballkanik, ku është pak më i lartë në mesin e njerëzve të moshës 75 vjeç e lart.
* Pjesëmarrja politike në shoqëri: Nivelet e pjesëmarrjes politike në shoqëri janë nën mesataren e BE-së në të gjitha shtetet anëtare të Evropës Lindore.
* Mirëqenia mendore: Mirëqenia mendore rritet me moshën në grupet nordike.  Në të gjitha grupet e tjera të vendit, mirëqenia mendore bie me moshën, veçanërisht në grupin e Ballkanit, ku vjetërsia e vjetër duket të jetë në rrezik të veçantë të depresionit.
* Kënaqësia e jetës: Kënaqësia e jetesës në mënyrë të dukshme dhe të ndjeshme ka rënë për të moshuarit në grupet mesdhetare, qendrore dhe lindore, balltike dhe ballkanike midis 2011 dhe 2016.