Merita McCormack/
Datat 29 dhe 30 Nentor 2022 patën dy gjëra me rëndësi që duhen arkivuar e perdorur për referenca studimi.
Më datën 29 Nëntor 2022 Vatrani veteran , i nderuari Z. Lek Mirakaj dhe Vatrani tjetër i nderuar Z. Ervin Dine u intervistuan nga gazetari Adi Krasta në A Show “ në Shqipëri.( SyriTv)
Ju mund të ndiqni këtu intervistën e tyre:
Dëshmitë e tyre, bujaria e tyre përmes disponimit për dialog, tolerancë e mendjehapësi, dashuria për kombin e për të mirën e përbashkët, shkëlqeu në çdo moment të bisedës.
Natyrisht , nuk mund të anashkalohet dhimbja e madhe e shkaktuar nga dëmi i diktaturës komuniste. Nderim dhe respekt për këta zotërinj, familjet e gjithë bashkëvuajtësve nën rregjimin komunist shqiptar.
Ndërsa më 30 Nentor është mbajtur një aktivitet shumë i rëndësishëm , me përmasa historike për nga përmbajtja dhe tejet profesional për nga formati.
Frank Shkreli, Ervin Dine, Matilda Mirakaj dhe Enriketa Pandelejmoni (profesoreshë dhe historiane për memorjen e komunizmit nga Tirana) kanë bashkepiseduar e prezantuar në panelin:
“Shqipëria, Ai vendi “tjetër” komunist”.
Ky panel, i pari i këtij lloji, u ideua nga Vatrani Çezar Ndreu dhe Gazetari Brent Hamacheck në një aktivitet të VOC në pranverën e 2022. Gjate atij takimi ne perurim te Muzeut te Viktimave te Komunizmit ne Washington DC, Cezar Ndreu ishte nje prej te ftuareve te Fondacionit dhe nebisede e siper, kur iu propozua te jepte nje interviste per median amerikane, ai tha , intervista me e mire do t eishte nje aktivitet per rastin e komunizmit ne Shqiperi. Dhe kjo shenoi fillimin e pergatitjve dhe zgjedhjen e panelisteve.
Pastaj procesi dhe puna u bashkërendua me inkurajimin e disa shqiptaro amerikanëve, nga dy organizatat më të njohura e më të fuqishme antikomuniste Amerikane , siç janë Fondacioni për Viktimat e Komunizmit, mandatuar nga Kongresi Amerikan dhe Portali mediatik Amerikan “Human Events”.
Paneli u hap nga drejtoresha e Programeve të Koalicioneve dhe Fellowshipit në VOC dhe u drejtua nga Brent Hamachek.
Panelistet ne fillim treguan dicka per veten e tyre dhe se si u integruan ne kete process.
Pastaj sipas eksperiencave dhe fushave perkatese ata kane folur me elokuence, vertetesi dhe profesionalizem per komunizmin ne Shqiperi.
Matilda Mirakaj, panelistja e pare, e cila u ka mbijetuar kampeve te internimit tok me familjen e saj, tregoi per jeten e perditshme ne kampet e internimit, si jetonin, dhe solli disa deshmi dritheronjese per miq e familjare . Ajo , ne emer te shume te ish internuarve dhe te persekutuarve ne mosha te reja, prindrit e te cileve ishin burgosur dhe atyre ju privua privilegji te riteshin me Eterit prane gjirit familjar pyeti: “Si mund tjua marresh femijeve prindrit ashtu si na I morren ne”?
Matilda tregoi per varferine ekonomike , per persekutimet lidhur me shfaqjet e huaja e per pamundesine e marteses me ate qe doje per shkak te biografise.
Matilda foli per luften e klasave,se si komunistet e keqperdorin dhe abuzojne me “drejtesine sociale” si per shembull barazia dhe e mira e perbashket. Matilda tha se nese ti ke marre lirine e nje personi, atehere ti ke marre lirine e te gjitheve. Ajo tha se e mira e perbashket fillon me individin, me nje person pra. Matilda inkuarojoi degjuesit dhe te rinjte t eedukohen me te verteten e komunizmit.
Frank Shkreli, ish drejtor i Divizionit European tek “Zeri i Amerikes”, beri nje analize te pergjithshme te Historise se Shqiperise qe prej mbarimit te Luftes se Pare Boterore , politika e fuqive te medha ndaj Shqiperise. Ai foli se si Shqiperia gjithmone ka luftuar per mbijetese se sa per jetese normale. Shkreli tha se rregjimi komunist ne Shqiperi ka qene me i keqi nga cka hasur ai . Ai tregoi se si te huajt nuk e gjenin dot Shqiperine ne harte. Foli per veshtiresite gjate izolimit te plote te Shqiperise, per maredheniet me shtete te ndryshme komuniste dhe prishjet e maredhenieve, dhe se si Zeri I Amerikse ishte e vetmja menyre per Shqiptaret te degjonin dicka nga Bota perendimore. Shkreli permendi renien e komunizmit ne Shqiperi dhe se shpresat per sherim jane te vaketa. Ai foli edhe per polarizimin politik qe egziston sot dhe kritikoi kryeministrin e sotem si dhe parlamentin shqiptar qe ka te pakten 30 anetare qe ne nje menyre ose tjeter kane lidhje me aparatin e Sigurimit. Ai gjithashtu tregoi se ne Shqiperi nuk ka nje monument kombetar per viktimat e komunizmit dhe se ende ka persona qe nuk ju dihet varri ne gjithe shqiperine per ata qe u pushkatuan nga regjimi komunist. Frank tha se nese harrojme te kaluaren, fatkeqesisht jemi te destinuar ta perseritim ate.
Ervin Dine, ish Nen Kryetar I Vatres dhe anetar i kryesise se sotme , ish Marins Amerikan, I aresimuar ne Universitetin Columbia, tregoi per eksperiencat e tij si femije ne kampe, foli per familjaret e tij, tregoi histori shume te dhimbshme qe ai I ka perjetuar vete ose I ka degjuar nga anetare te familjeve te mirenjohura si Mrnacaj , Mirakaj e Ndreu. Ai tregoi per moemnte ku femija e morri vesh arrestimin e babait duke pritur tek dera e salles se gjygjit pa avokat mbrojtes. Ai tregoi se si njerezit transferoheshin nga nje kamp ne nje tjeter e liheshin te pangrene , ne mes te rruges. Ai ngriti ceshtje te rendesishme si Liria e Besimit dhe Liria e shprehjes ne Shqiperine komuniste. Ervini tha se nuk ka vullnet politik nga qeverite per ta trajtuar ceshtjen e komunizmit ne Shqiperi. Ervini ashtu si edhe Franku adresuan lirine e shtypit dhe lirine e shprehjes edhe sot e kesaj dite. Ervini foli githashtu edhe per rolin e komunitetit shqiptar ne Amerike ne kuadrin e trendeve amerikane drejt totalitarianizmit dhe se si funskionon komuniteti shqiptar ne drejtim te mbrojtjes se vlerave me t emira amerikane. Ervini foli per procesin e ritjes si njeri, duke gjetur mundesine e deshiren per te luftuar veset ne vetvete dhe per te pranuar mendimin ndryshe. Ervini lavderoi panelin si hap i drejte dhe i pare ne rrugen e shqyrtimit te komunizmit ne Shqiperi.
Enriketa Pandeljemoni, historiane dhe specialiste e kujteses se komunizmit tregoi per punen institucionale ne Shqiperi. Ajo foli per publikimet e studimet qe jane bere qe prej vitit 2010 dhe se keto sudime jane bere ne gjuhen shqipe vetem. Nuk mund te studjosh dicka por nuk e dite gjuhen dhe se internacionalizimi I komunizmit ne Shqiperi eshte e rendesishme.
Ajo foli per kurikulumet, librat shkolllore dhe edukimi ne pergjithsi ka nevoje per reformim e permiresim, sepse per momentin ajo tha komunizmi shqiptar eshte I panjohur. Ajo foli per atrocitetet, gjenocidin politik, shtypjen, mungesen e lirese se fjales, shtypit, besimit, per mijra te burgosur e te internuar dhe se trashegimnia komuniste eshte ende e gjalle dhe se procesi I lustracionit, ekzaminimi i se kaluares dhe sherimi nuk ka ndodhur. Ajo tregoi se rinia shqiptare nuk e njeh historine e komunizmit. Si eksperte e kujteses, ajo foli per metodat e studimit dhe se duhet studjuar me thellesi. kujtAjo iu referua studimeve per kujtesen e nazizmit, fashizmit e komunizmit.
Ata te gjithe dhane mendime se komunizmi nuk mund te mbijetoje dhe se komunizmi nuk ka vend ne shoqerite ku ne jetojme(USA dhe Shqiperia)
Pas diskutimeve , pjesemarresit permes aplikacionit ZOOM , bene pyetje dhe morren pergjigje nfa panelistet.
Ka kaq shumë material në këto prezantime ne ket Panel saqë do duhej shumë kohë për transkriptim. Por ju lutem dëgjoheni, ndajeni me miqtë tuaj dhe le të shërbejë si një hap i parë i sinqertë drejt parjes së të vërtetës në sy e drejt shërimit kombëtar.
Vatra gjithnjë i ka paraprirë kauzave të drejta dhe nuk është aspak rastësi që në këtë panel Vatranët e miqtë e Vatrës dhanë kontribut tejet të
Çmuar.
Ju faleminderit organizatoreve dhe panelisteve!
Ja me poshte linku i videos së panelit:
