Shqipëria do të vazhdojë të jetë nën regjimin e gjendjes së fatkeqësisë natyrore deri në datën 23 qershor.
Qeveria ka vendosur që ta zgjasë këtë gjendje dhe ta shtrijë përtej 25 prillit, që ishte dhe afati i vendosur në vendimin e marrë më 24 mars, kur u shpall për herë të parë gjendja e fatkeqësisë natyrore, për shkak të pandemisë së COVID-19.
“Në mbështetje të neneve 100 dhe 174, pika 2, të Kushtetutës dhe të shkronjës ‘d’ të nenit 18 të ligjit nr. 45/2019 të Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Civile dhe të ministrit të Shtetit për Rindërtimin, Këshilli i Ministrave vendosi:
Propozimin Kuvendit të Republikës së Shqipërisë për dhënien e pëlqimit për zgjatjen e gjendjes fatkeqësisë natyrore, të shpallur me vendim nr. 243, datë 24.03.2020, të Këshillit të Ministrave, ‘Për shpalljen e Gjendjes së fatkeqësisë natyrore’, deri në datën 23.06.2020. Ky vendim hyn në fuqi menjëherë”, thuhet në vendimin e qeverisë.
Kjo vendimmarrje e qeverisë, faktikisht u paralajmërua edhe nga Kryeministri Rama në një komunikim në rrjetet sociale gjatë ditës së djeshme.
Rama siguroi se gjendja e jashtëzakonshme do të zgjatet përtej datës 24 prill, që u vendos fillimisht nga Këshilli i Ministrave në vendimin 24 marsit.
TË DREJTAT QË KUFIZOHEN
Janë gjashtë të drejta dhe liri themelore të njeriut që garantohen nga Kushtetuta, të cilat për shkak të gjendjes së fatkeqësisë natyrore, qytetarët shqiptarë nuk do mund t’i gëzojnë.
“Kufizimin e të drejtave të garantuara nga nenet 37, 38, 41, pika 4, 49 dhe 51 të Kushtetutës deri në masën që konsiderohet e domosdoshme për të arritur ruajtjen e shëndetit të shtetasve”, thotë vendimi i qeverisë. Specifikisht, të drejtat e banesës dhe kontrolleve brenda saj i mohohen të gjithë qytetarëve gjatë regjimit të gjendjes së fatkeqësisë natyrore ”
1. Paprekshmëria e banesës është e garantuar.
2. Kontrollet e banesës, si dhe të mjediseve që njësohen me të, mund të bëhen vetëm në rastet dhe në mënyrat e parashikuara me ligj.
3. Askujt nuk mund t’i bëhet kontroll vetjak jashtë procesit penal, me përjashtim të rasteve të hyrjes në territorin e shtetit dhe të daljes prej tij ose për të mënjanuar një rrezik që i kanoset sigurimit publik”, thuhet në nenin 37 të Kushtetutës.
Por edhe të drejtat e zgjedhjes së vendbanimit, apo të largimit nga Shqipëria, ndalohen.
“1. Kushdo ka të drejtë të zgjedhë vendbanimin, si dhe të lëvizë lirisht në çdo pjesë të territorit të shtetit.
2. Askush nuk mund të pengohet të dalë lirisht jashtë shtetit”, thotë neni 38 i Kushtetutës. Ndërkaq, në pikën 4 të nenit 41 të Kushtetutës i ndalohen të drejtat e pronës: “Shpronësimet ose ato kufizime të së drejtës së pronës që barazohen me shpronësimin, lejohen vetëm përkundrejt një shpërblimi të drejtë”.
Edhe një nen shumë i rëndësishëm i Kushtetutës që trajton lirinë dhe të drejtën për të zgjedhur punën anulohet gjatë gjendjes së fatkeqësisë natyrore. ”
1. Secili ka të drejtë të fitojë mjetet e jetesës së tij me punë të ligjshme, që e ka zgjedhur ose pranuar vetë. Ai është i lirë të zgjedhë profesionin, vendin e punës, si dhe sistemin e kualifikimit të vet profesional.
2. Të punësuarit kanë të drejtën e mbrojtjes shoqërore të punës”, thuhet në nenit 49. Gjatë gjendjes së fatkeqësisë natyrore bie edhe neni 51 i Kushtetutës që garanton të drejtën për protesta, tubime ose greva për të kërkuar të drejtat e tyre.
Për shkak të këtyre privimeve që i bëhen të drejtave të njeriut gjatë gjendjes së fatkeqësisë natyrore, qeveria shqiptare u detyrua që të tërhiqet përkohësisht nga Konventa Europiane e të Drejtave të Njeriut.
VENDIMI PËR SHPALLJEN E GJENDJES SË FATKEQËSISË NATYRORE
Në mbështetje të neneve 100, 170, 174, pika 1, e 175, pika 2, të Kushtetutës, dhe të shkronjës“ç”, të nenit 18, të pikës 1, të nenit 19, dhe ë pikës 1, të nenit 39, të ligjit nr.45/2019, “Për mbrojtjen civile”, me propozimin e ministrit të Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale dhe të ministrit të Shtetit për Rindërtimin, Këshilli i Ministrave
VENDOSI:
Shpalljen e gjendjes së fatkeqësisë natyrore në të gjithë Republikën e Shqipërisë për shkak të epidemisë së shkaktuar nga COVID-19.
Kufizimin e të drejtave të garantuara nga nenet 37, 38, 41, pika 4, 49 dhe 51 të Kushtetutës deri në masën që konsiderohet e domosdoshme për të arritur ruajtjen e shëndetit të shtetasve.
Komiteti Ndërministror i Emergjencave Civile (KNEC), i ngritur me vendimin nr.750, datë27.11.2019, të Këshillit të Ministrave, “Për shpalljen e gjendjes së fatkeqësisë natyrore në qarqet Durrës, Lezhë dhe Tiranë”, të ndryshuar, është organi më i lartë për koordinimin dhe bashkërendimin e veprimeve të institucioneve shtetërore dhe të subjekteve private, si dhe të burimeve financiare e materiale për përballimin e fatkeqësisë natyrore për shkak të epidemisë së shkaktuar nga COVID-19, deri në30 (tridhjetë) ditë nga hyrja në fuqi e këtij vendimi. Anëtar i KNEC-së caktohet dhe ministri i Shtetit për Rindërtimin.
Në mbledhjet e KNEC-së marrin pjesë, me kërkesë të Kryetarit, përfaqësues të organeve të ndryshme publike, të biznesit, ekspertë/profesionistë të fushës së mjekësisë e të shëndetit publik dhe përfaqësues të shoqërisë civile ose drejtues të OJF-ve, me objekt veprimtarie shëndetin publik dhe ndihmën humanitare.
Instituti i Shëndetit Publik caktohet në rolin e Sekretariatit Teknik të KNEC-së, për çështjet fatkeqësisë natyrore të shpallur për shkak të epidemisë së shkaktuar nga COVID-19.
Për përballimin dhe lehtësimin e pasojave të fatkeqësisë natyrore merren masat e jashtëzakonshme, si më poshtë vijon:
6.1. Institucionet publike:
a) të realizojnë plane masash organizative dhe administrative për përballimin e gjendjes së fatkeqësisë natyrore;
b) të përdorin burimet financiare të parashikuara në buxhetin vjetor, si dhe të rivlerësojnë buxhetin e tyre vjetor, në përputhje me kryerjen e shpenzimeve shtesë të paparashikuara;
c) të vënë në dispozicion burimet njerëzore e logjistike;
ç) të caktojnë objektet shtetërore në përgjegjësinë e tyre të administrimit, që mund të vihen në dispozicion për strehimin e popullsisë së evakuuar;
d) të kufizojnë aksesin në ambiente publike, të cilat kanë një frekuentim të gjerë;
dh) të ndalojnë tubimet, manifestimet dhe grevat; e) të kufizojnë aktivitetet në minimumin e domosdoshëm për të gjitha organet publike;
ë) të vendosin në karantinë të gjithë personat e konfirmuar ose të dyshuar se janë të prekur nga COVID-19;
f) të krijojnë dhe të sigurojnë zonat e karantinës me personel, të cilit t’i sigurohen të gjithëmasat parandaluese për të evituar infektimin;
g) të garantojnë kushtet dhe stafin e kualifikuar për kurim të specializuar në qendrat e karantinës;
gj) të pajisin të gjithë punonjësit e qendrave spitalore dhe shëndetësore me bazën e nevojshme materiale për shmangien e infektimit.
6.2. Strukturat operacionale të sistemit të mbrojtjes civile:
2a) të vendosin dhe të zbatojnë masa të veçanta për garantimin dhe rritjen e sigurisë sështetasve në zonat e prekura nga fatkeqësia;b) të aktivizojnë dhe të organizojnë procedurën e karantinës për popullsinë e rrezikuar;c) të organizojnë kontrolle të njëanshme të banesave dhe objekteve private për evidentimindhe trajtimin e personave të prekur nga virusi;
ç) të kufizojnë lëvizjen e lirë për brenda ose jashtë shtetit në përputhje me nevojat e diktuaranga fatkeqësia natyrore;
d) të kufizojnë organizimin e grevave; dh) të kufizojnë zhvillimin e aktiviteteve ekonomike për subjektet private në përputhje menevojat e diktuara nga fatkeqësia natyrore;
e) të japin ndihmën e parë ndaj personave të prekur nga virusi dhe të realizojnë transportimine të prekurve për në qendrat spitalore ose në infrastrukturën e karantinës;ë) të organizojnë procedurat e detyruara për kryerjen e shërbimeve funerale.6.3.
Subjektet private:a) të respektojnë procedurat dhe masat për karantinën;b) të informojnë lidhur me të dhënat që ndihmojnë institucionet dhe strukturat e mbrojtjes civile në përballimin e gjendjes së fatkeqësisë;c) të përfshihen në detyra të veçanta, në përputhje me përgatitjen, aftësitë dhe me nevojën përtë ndihmuar në kapërcimin e gjendjes së fatkeqësisë natyrore;
ç) të mbyllin ose të kufizojnë përkohësisht veprimtarinë e tyre;d) të mos vjelin tarifat e kalimit rrugor për mjetet e angazhuara në përballimin e gjendjes sëfatkeqësisë natyrore.6.4. Shtetasit:a) të zbatojnë urdhrat, masat dhe udhëzimet e autoriteteve të mbrojtjes civile, si dhe të ndjekinprocedurat e kërkuara, në mënyrë të veçantë për karantinën dhe pezullimin e aktiviteteve;
b) të informojnë lidhur me të dhënat që ndihmojnë institucionet publike dhe strukturat embrojtjes civile në përballimin e gjendjes së fatkeqësisë;c) të përfshihen nëdetyra tëveçanta, në përputhje me përgatitjen, aftësitë dhe me nevojën përtë ndihmuar në kapërcimin e gjendjes së fatkeqësisë natyrore.
7. Të gjitha të drejtat dhe liritë e kufizuara me akte, të dala në zbatim të ligjit nr.15/2016, “Përparandalimin dhe luftimin e infeksioneve dhe sëmundjeve infektive”, të ndryshuar, dhe me aktinnormativ nr.3, datë 15.3.2020, të Këshillit të Ministrave, “Për marrjen e masave të veçantaadministrative gjatë kohëzgjatjes së periudhës së infeksionit të shkaktuar nga COVID-19”, të ndryshuar, mbeten në fuqi.
8. Ngarkohen Komiteti Ndërministror i Emergjencave Civile dhe tëgjitha institucionetshtetërore dhe publike për zbatimin e këtij vendimi. Ky vendim hyn në fuqi menjëherë dhe botohet në Fletoren Zyrtare
