E ke parasysh atë ndjesinë që rrëmbimthi në kraharor të mblidhet tek ngjit shkallët e një podiumi kadife kuq veshur, ditën e diplomimit tënd në fund pranvere? Ai moment i triumfit tek përpara syve si një film metrazh shkurtër 25-sekonda të fashitet tek “reciton” netët gjer në tre të mëngjesit, periodikisht çdo ditë të jetës tënde prej studenteje, të kalon para syve fleta e provimit tek sa dridheshe e nën zë, me duart poshtë katedrës t’i pëshpëritje:“O zot edhe me mua përsëri kësaj here, të kujtohen herët kur lotin ne mënyrë sistematike derdhje për çdo lëndë të mbetur, e kur mes buzëqeshjesh ti thoshe vetes ia dole, çdo faqe libri nënvizuar me një shënjues të verdhë, rozë, ngjyra që të jepnin shpresë dhe tani ti, pas hedhjes së kësaj kapeleje mes prindërve dhe çdokujt që nga salla si spektator të sheh në shfaqjen e triumfit tënd…ti mes duartrokitjesh “revolton” shpirti yt dhe pëshpërit: Ia dole…! Ia dole? Mirë se erdhe në udhën e një të rrituri zonjushe, zotëri! Mirë se erdhe në dyert e jetës! Përshëndetje kryeqytet, ti që më rrite, ty që të pata tablo për penelat e ëndrrave të mia, që të pata ditar ku mes rrugëve të tua shkela, ty që të thërras shtëpi aq sa shtegtoj për pak kur mundem…përshëndetje e imja Tiranë çfarë dhurate prej teje do marr? Tani përballu vetë me shoqërinë që të pret, me një diplomë në njërën dorë, por pa punë në dorën tjetër. Merr hartën e varfër, e piketuar nga të rinj që brohorasin dhe vish këpucët në rrugët që po mbajnë frymën me taksa, që si filtër kafeje të shtrydhin përditë dhe kërko. Trokit me ndërgjegjen dhe ëndrrat e tua të pavrara ende, e të tuat filiza shprese dhe trokit.
Përshëndetje Zotëri, a keni ëndrra për të vënë në punë, kam pakëz drejtësi për të peshuar, kam ligje dhe nene që t’i vendos në skrivaninë ku ti firmos e firmos dhe çfarë firmos?
Dhe hap krahët si pëllumb krahë-thyer drejt një tjetër toke… aty me valixhen e rëndë prej gurëve të vendi tim e plot me hirin e ëndrrave që ende pikojnë…
Veni, vivi, amavi… Për çdo gërvishtje që ia kam borxh trotuarit Veni, vivi, amari… kjo më kujtohet çdo herë kur kthej kokën pas ku merrja frymë e marr, ku shkelja çdo mëngjes tjetër asfalt dhe tjetër kalldrëm hapat ia lë gjurmë të nesërmes, tjetër krah të të njëjtit diell shoh e shpesh aludoj ku do e vështroja me parë, tjetër erë e ftohtë brisk dimri…të tjerë njerëz, por e njëjta jetë. Nuk është e lehtë të largohesh dhe as nuk është e lehtë të qëndrosh e, nëse u largove kujto të tëra herët kur malli të ther dhe vetes i pëshpërit, që dhe një ditë e grise nga kalendari jetës, kujto të tëra herët që modeste mes qindra të tjerëve si ty njerëzorë por jo si ty.. jo të varfër e të molepsur deri në palcë.. jo të lodhur. Ti ke shumë ëndrra, ti ke shumë shpresa, ti filiz i ri veçse një herë dhe, nëse të thonë jo… Sa kushton çmimi i lirisë, edukimit? Asnjëherë nuk i veshin këpucët e atij studentit “emigrant”, por as dhe nuk i kursejnë gjykimet e panumërta që si e kanë në terezi, po jetojnë momentin e tyre dhe ti martir i paragjykimit. Ashtu si Dostojevski do kishte thënë në “Krim e ndëshkim”. Ty të falet të ikësh. Dhe fale tokën që dot s’të mbajti, dhe pse të ngjizi mbi dritën e vet. Ty të falet të qash dhe të shfresh, se s’ke lindur si një gjerman, dhe fale tokën që për ty më tepër s’mundi. Ty të falet të ngërdheshesh që pasaporta jote e kuqe është thjesht një karton nëpër aeroportet e botës, e trishtë…Fali dhe kur shtrembërojnë fytyren aeroporteve. Kur pasaporta jote s’ka një vulë fushe blu me yje të ndritshëm në një cep. Ah i shkreti shpirt…! Ty të falet kur nëpër sportele që ti pëshpërit për Shqipërinë ata nuk e njohin dhe ti i revoltuar thua:“Ç’shtet injorant.. ç’njerëz dembelë që nuk e dinë gjeografinë, s’e dinë ku jemi! Për një ditë të bardhë në të voglin tënd atdhe. Ty të falet, nëse një ditë vendos te toka ku të rriti të mos shkelësh… nuk është parajsa që të shitën.. Ty të falet të shash, të qash, të revoltohesh dhe të ndihesh i pafat… më beso,kur i pëshpërit vetes se filli i krenarisë kombëtare peshon vlerë veç aty, ironikisht baballarët e kombit ishin jashtë tij për çudi. E kanë parë nga larg se si tretej tek shkruanin letra malli… Më beso që do të shtrëngoj supet kur të ndihesh i lodhur, si lundërtari që s’e beson që varka e tij e vjetër mbas stuhisë puthi bregun.. Ty të falen gjithçka, ama një ditë mos harro që ndryshimi filloi nga vetja dhe mëkati yt do ishte ta lije këtë vend në mëshirë të askujt, pasi të fatit ishte prej kaq kohësh, oh sa…dhe era e ndryshimit nuk fryu mbi të…
Ty të falet gjithçka, i dashur, e dashur, ama ty s’të falet asgjë, nëse ti hesht, bëhesh shurdh dhe i verbër para këtij teatri famëkeq, para panoramës së varfër që troket çdo mëngjes në tokën e bekuar por të mallkuar njëkohësisht. Në tokën që ka mundësi të japë gjithçka, por merr gjithçka prej teje dhe asgjë s’të fal. Por s’ta ka fajin balta, as uji që të rriti shtatin, as buka.
Gjarpërinjtë me maska njerëzish që sundojnë poltronëve të kuq mondanë që e ndajnë me kafshata çdo ditë e më shumë.. që e copëtojnë dhe kjo e shkelte zë nuk bën, që e ndukin në kafshata e prapë ajo me gjysmë frymë e copëtuar mbahet gjer në momentin e fundit… Mos harro se mes gërvishtjeve të valixhes që trotuarit troket, fati i tokës që të ngjizi është pleksur nën të. Ndoshta një ditë kur gjithë kjo të duket një fragment ëndrre e vjetër, nga ato që të ngjajnë siç të duket fëmijëria sot, e largët, e bukur por e vështirë, ndoshta dhe atë ditë do qeshësh me triumfin që lindi në ty, me tokën e vjetër që kollitet e merr frymë e lëngon.
Veni vivi amavi… pëshpëriti dhe njëherë vetes. Tek kokën kërrus mes ajrit të ftohtë, mes supeve qe mbi to ke dyfish peshe.. tënden dhe te kombit.. Ti je “profeti” i themeleve te arnimit te tokës mëmë, jo shprehjet klishe që riprodhojnë nëpër banderola andej e këndej. Merre pishtarin Zeus, ndizi pishtarët në të kobshmen errësirë të hirtë…veni, vivi, amavi…
