Suplementi Pena Shqiptare/ Hyqmet Hasko: Sytë ëndërrues të Anës…

611
Sigal

Sytë e saj u pulitën nën verbimin e dritës, që përshkoi dritaret pa xhama, mbuluar me plastmasë të ronitur. Ajo ndeu pushtetin e erës së fortë si brisk të trokiste nga jashtë dhe ndjeu drithërima. Pushteti i të ftohtit dhe mungesave ekzistenciale thurte në atë banesë, ku jetonin katër qenie të mjera, një kor ulërimash të brendshme, ankthioze dhe gati të pa shpresë Megjithëse qe fund marsi, ende bënte shumë ftohtë dhe Ana ndeu gjer në palcë ajrin e lagësht dhe mornica i përshkruan trupin e hajthëm e të dobët, të një vajze që sapo i kishte mbushur të dymbëdhjetat. Uria, kjo bijë e vetmisë dhe mallkimit, vajtonte në stomakun e saj bosh, ku prej tre ditësh s’kishte asnjë grimë ushqimi, me tone të një dhimbjeje klithëse. Vajza e vogël mezi mbante lotët. Brenda atij trupi të vogël e të hajthëm, jeta luftonte me gjithë fuqitë e veta, për të nxjerrë në pah anët më të mira të një vogëlusheje të rritur në mjerim. Në ato kolibe të vjetër, dymbëdhjetë metra katror, të ngritur me ngut e me mundësi tepër të kufizuara, çfarë binte jashtë rridhte brenda: shiu, bora, hejet e akullit, era tinëzare iu binte notave të dëshpërimit në pentagramin e vuajtjes ekzistenciale njerëzore. Në dimër hijet e akullit vareshin poshtë strehëve si gojë ankim. Në pranverë ulërinte era si qen I vetmuar e në verë digjte zhegu përvëlues. Vjeshta, simfoni bollëku, ishte për këtë familje simfoni skamje. Në një divan flinin mamaja, vëllai i vogël dhe babai. Divani kërciste nga pesha e atyre tre trupave të uritur. Ajo flinte përtokë, mbi një dyshek të rreckosur, mbuluar me dy batanije të vjetra, që dukeshin si gazeta të zhubravitura nga përdorimi… Ana ëndërronte me sy hapur, ndërsa i ati, që kishte këputur mish nga puna e rëndë, në copëtimin e bunkerëve, për të nxjerrë prej tyre hekurin, pra, për të nxjerrë ndonjë lekë, rënkonte ashtu i mbështjellë me batanijen e vjetër e të rrjepur në mjaft vende, si kokë rekruti.
Vëllai i vogël kishte pësuar një të ftohur të rëndë dhe kollitej pa pushim, ndërkohë që e ëma, një grua e urtë, ashtu e paralizuar, kishte kryqëzuar duart në heshtje, ndërsa dhëmbët i kërcëllinin nga mardha e epërme. Jashtë era klithi si ulërimë e tërbuar ujku a ujkonje dhe më kot Ana u përqendrua për të ndjekur fijet e rrëfimit të prozës që mbante në duar. Ishte proza e Kutelit “E madhe është gjëma e mëkatit”, që asaj i pati pëlqyer shumë dhe po e lexonte për herë të dytë.
Ana mësonte shumë, me gjithë kushtet e tej vështira ku jetonte, që kumtonin gjuhën e pamundësisë dhe dëshpërimit. Ajo ëndërronte të bëhej mjeke dhe të shëronte falas të gjithë ata që si e ëma dhe i ati i saj nuk kishin mundësi për të paguar mjekimin dhe kurimin e tyre.
Mësuesja e anglishtes i kishte thënë se kishte talente për gjuhë të huaja, por asaj i pëlqente uniforma e bardhë e mjekes. Kur e mendoi rishtas këtë, ndjeu se i ftohti u degdis dhe ajo mbylli librin e Kutelit e nxori librin e fizikës për të mësuar për nesër. Ashtu, duke kërcitur nofullat e njoma, për tre orë qëndroi e ngrirë si një shtatore dhimbjeje, duke notuar në ujërat e diturisë…
Gjithçka në këtë kolibe të vjetër e të rrënuar fliste me gjuhën e urisë dhe mjerimit; vetëm sytë ëndërrues të Hanës, aty këtu, shkrepnin në befje dhe e thyenin atë monotoni të trishtë, ku rija dhe pamundësia nënshkruanin kredencialet e tyre të trishta. Anën befas e kapi trishtimi dhe ofshau. Ofshama e saj shkundi pluhurin e vetmisë nga supet e kërrusura para kohe të të atit. Ai e ndeu në gjysmë jermin ku kotej shqetësimin e saj, përcjellë nga jonet e asaj ofshame.
Babai vuante shumë, vuante nga brenda, për shkak të pamundësisë së tij. Ishte në kulmin e moshës, i fuqishëm dhe për fat të mirë i shëndetshëm (pavarësisht nga kjo këputje aksidentale mishi) dhe askush nuk i ofronte ndonjë punë. Me mish e thonj, me shumë stërmundim, ia dilte të copëtonte betonin gjigant të bunkerëve, për të çuar ndonjë lekë në koliben e mjerë, ku tre qenie të dobëta e të pambrojtura prisnin nga duart e tij. Babai e “lexoi” ofshamën e Anës dhe ofshau dhe vetë në heshtje, duke u rrekur që t’i mbysë tingujt në thellësitë e errëta të vetmisë. Ana nesër kishte ekskursion me shokët dhe shoqet e klasës, por nuk mund të shkonte. Në shtëpi nuk kishin asnjë lekë dhe dora e fundit e miellit që pati sjellë babai ishte sosur… Babai mori sforco dhe duke kërcitur dhembet e duke u rrekur të shuajë brenda vetes rënkimin, u ngrit në këmbë. -Pse u ngrite baba?! Ana ia kishte drejtuar sytë e ujshëm e të trazuar në formë qortimi. -Do të dalë pak, Ana. Do të kthehem shpejt. I ati doli duke zvarritur këmbët dhe Ana priti në heshtje, duke dëgjuar ulërimën ankuese të erës, që duke hyrë nga dritarja e vogël me xham të thyer sikur i pati hyrë thellë në shpirt. Babai tha se do të kthehej shpejt, por kaluan katër orë dhe ai nuk po kthehej. Më në fund, aty afër mbrëmjes, ajo dëgjoi hapat e tij nga jashtë dritares dhe atë kollën e tij të thatë. Zemra i brofi dhe u ndie e gëzuar… Ai hyri brenda, duke shkundur pluhurin e hekurit që, me sa duket, sapo kishte çuar për ta shitur. “Prapë ka luftuar me bunkerin, mendoi Ana, edhe pse në këtë gjendje shumë të rënduar fizike, i sëmurë dhe gjysmë i nakatosur”. Babai nxori një tufë lekësh nga xhepi dhe ia zgjati Anës. -Merri bijë, merri dhe shko në ekskursion. Mos u ndajë nga shokët dhe shoqet. -Prapë paske luftuar me bunkerin, baba! Edhe pse ke këputur mish,nuk ke dashur t’ia dish… -E kam për detyrë, bijë, të luftoj gjer në fund, për të mos iu ndarë nga shokët dhe shoqet…Sa të jem gjallë e të më punojnë duar e këmbë, këtë do të bëj për ty dhe për familjen tonë. -Të dua shumë baba! Të premtoj se unë do ta këput zinxhirin e kësaj varfërie ekstreme. Të premtoj baba! I ati iu afrua në majë të gishtave dhe e puthi lehtë në flokët e butë, ku vinte aromë myshku dhe borziloku… -Ke akoma dhimbje baba?! -Nuk kam bijë. Më kaloi e keqja dhe tani jam fare mirë… Anës iu mbushën sytë me lot dhe u betua se nuk do t’iu ndahej kurrë librave, nuk do t’i ndahej kurrë dijes…e do të bëhej mjeke, që njerëz si i ati dhe e ëma, njerëz të pamundur, që luftonin me vetminë dhe urinë, por që kishin një shpirt të bukur, të mos vuanin nga pamundësia e mjekimit dhe kurimit…